Planowane na 8 maja wznowienie działalności badawczego reaktora jądrowego MARIA nie doszło do skutku. Powód? Nadal nie zakończyła się procedura uzyskania nowego zezwolenia Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki na dalszą eksploatację. Dotychczasowe pozwolenie wygasło 31 marca 2025 roku, co wymusiło czasowe wyłączenie jedynego w Polsce reaktora jądrowego.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Dlaczego reaktor MARIA nie wznowił działania w planowanym terminie.
- Jakie są skutki braku licencji wydanej przez Prezesa PAA.
- W jaki sposób zabezpieczono dostawy radioizotopów dla medycyny nuklearnej.
- Kiedy reaktor MARIA może ponownie rozpocząć pracę.
Dlaczego MARIA ma kluczowe znaczenie?
Reaktor MARIA, działający w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Świerku, odpowiadał dotąd za produkcję około 10% światowego zapotrzebowania na molibden-99 – izotopu stosowanego w diagnostyce i leczeniu nowotworów. Dla krajowej medycyny nuklearnej to jednostka o strategicznym znaczeniu. Rocznie reaktor pracuje przez 4000–5000 godzin, zużywając od 16 do 26 elementów paliwowych.
Brak licencji blokuje eksploatację
Choć procedura uzyskania nowej licencji rozpoczęła się już 20 sierpnia 2024 roku, to postępowanie administracyjne wciąż trwa. Powodem są m.in. rozbudowane wymagania wynikające z prawa atomowego oraz przewodników Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej. Zgłoszona dokumentacja obejmuje ponad 30 pozycji wraz z załącznikami. Jak poinformowało Ministerstwo Przemysłu 7 kwietnia, trwają intensywne prace nad uzupełnieniem i doprecyzowaniem materiałów, co ma pozwolić na szybkie zakończenie procedury.
Przerwa techniczna przedłużona
Dotychczasowa przerwa techniczna, trwająca od 1 kwietnia, miała zakończyć się 8 maja. Tego dnia planowano wznowienie pracy reaktora, jednak z powodu braku decyzji PAA MARIA nie mogła ponownie wystartować. Od 9 maja rozpoczął się dodatkowy okres wyłączenia, który potrwa do uzyskania nowego zezwolenia.
Co z dostępnością radioizotopów?
Obecnie wytwarzanie radiofarmaceutyków w Polsce nie jest zagrożone – od połowy kwietnia do produkcji wykorzystywany jest materiał zakupiony u zewnętrznych dostawców. Dostawy krajowe są traktowane priorytetowo, choć mogą wystąpić pewne korekty w harmonogramach. W przypadku eksportu zmiany są uzgadniane bezpośrednio z odbiorcami.
Główne wnioski
- Reaktor badawczy MARIA nie został uruchomiony 8 maja 2025 r., ponieważ wciąż nie wydano nowego zezwolenia Prezesa PAA.
- Dotychczasowe zezwolenie wygasło 31 marca, a procedura administracyjna rozpoczęta w sierpniu 2024 r. nadal trwa.
- Produkcja radioizotopów dla krajowej medycyny jest zabezpieczona dzięki zakupowi materiału od zewnętrznych dostawców.
- Brak pracy reaktora MARIA ogranicza krajową produkcję molibdenu-99, który odpowiada za ok. 10% światowego zapotrzebowania.
Źródło:
- ncbj.gov.pl
