Gdy dni stają się krótkie, a słońce nieśmiało przebija się przez chmury, organizm przestaje wytwarzać odpowiednią ilość witaminy D. To właśnie zimą jej poziom w organizmie znacząco spada – zwłaszcza u osób z nadwagą i otyłością. Najnowsze badania naukowców z Uniwersytetów w Bath, Birmingham, Cambridge i innych brytyjskich ośrodków naukowych wykazały jednak, że regularne ćwiczenia fizyczne mogą skutecznie przeciwdziałać temu zjawisku – bez suplementacji i bez konieczności utraty wagi.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jak regularne ćwiczenia fizyczne wpływają na poziom witaminy D zimą.
- Dlaczego aktywna forma witaminy D (kalcytriol) jest ważniejsza niż suplementacja.
- Jakie ćwiczenia stosowano w badaniu i dlaczego były skuteczne.
- Co wyniki badań oznaczają dla osób z nadwagą i otyłością oraz dla strategii zdrowia publicznego.
Ćwiczenia zamiast suplementów – co pokazują nowe badania?
Badanie opublikowane na łamach Advanced Science przeprowadzono w miesiącach zimowych – między październikiem a kwietniem – w okresie, gdy w Wielkiej Brytanii produkcja witaminy D ze światła słonecznego jest minimalna. Uczestnikami badania było ponad 50 dorosłych osób z nadwagą lub otyłością, którzy zostali losowo przydzieleni do dwóch grup: ćwiczącej i kontrolnej.
Grupa ćwicząca przez 10 tygodni uczestniczyła w czterech sesjach treningowych tygodniowo:
- dwóch spacerach na bieżni,
- jednej dłuższej jeździe na rowerze stacjonarnym,
- jednej sesji interwałowej jazdy o wysokiej intensywności.
Program był zaprojektowany tak, by utrzymać masę ciała uczestników, co wykluczało wpływ redukcji tkanki tłuszczowej na poziom witaminy D. Jak podkreślają badacze, suplementacja była zabroniona.
Wyniki: mniejsze spadki witaminy D i ochrona kalcytriolu
Efekty okazały się niezwykle obiecujące. U osób z grupy ćwiczącej poziom witaminy D spadł zaledwie o 15%, podczas gdy w grupie niećwiczącej – aż o 25%. Co jednak najważniejsze, ćwiczenia całkowicie zapobiegły spadkowi poziomu aktywnej formy witaminy D – kalcytriolu (1,25(OH)₂D₃), kluczowego metabolitu wspierającego odporność, gospodarkę wapniową i zdrowie kości.
W grupie niećwiczącej poziom kalcytriolu spadł średnio o 15%, mimo braku zmian w masie ciała.
To pierwsze badanie, które wykazało, że same ćwiczenia mogą chronić przed zimowym spadkiem witaminy D. To mocne przypomnienie, że wciąż mamy wiele do nauczenia się o tym, jak ćwiczenia korzystnie wpływają na nasze zdrowie – podkreślił dr Oly Perkin z Centrum Żywienia, Ćwiczeń i Metabolizmu na Uniwersytecie w Bath.
Dlaczego ćwiczenia działają lepiej niż suplementy?
Wyniki badania VitaDEx pokazują, że ćwiczenia fizyczne wpływają na metabolizm witaminy D na dwóch poziomach:
- Krótko po wysiłku – poprzez chwilowy wzrost metabolitów witaminy D we krwi,
- Długoterminowo – poprzez utrzymanie jej bazowego poziomu na stabilnym poziomie.
Ćwiczenia zwiększają stężenie metabolitów witaminy D za każdym razem, gdy jesteś aktywny – a ponadto regularna aktywność pomaga utrzymać podstawowy poziom witaminy D w stanie spoczynku w zimie – powiedział prof. Dylan Thompson, główny badacz projektu.
To szczególnie istotne w przypadku osób z nadwagą, u których witamina D gromadzi się w tkance tłuszczowej, przez co jej dostępność w krwiobiegu jest ograniczona. Dotychczasowe badania sugerowały, że suplementy nie są skuteczne w utrzymywaniu poziomu kalcytriolu – aktywnej formy witaminy D.
Nowa strategia na zimę: aktywność fizyczna
Badania wspierane przez Radę ds. Badań Biotechnologicznych i Nauk Biologicznych (BBSRC) potwierdzają, że umiarkowane ćwiczenia aerobowe w pomieszczeniach mogą być skuteczną i naturalną strategią utrzymania odpowiedniego poziomu witaminy D w miesiącach zimowych – bez konieczności suplementacji.
Jeśli martwisz się o poziom witaminy D zimą, regularne ćwiczenia każdego tygodnia pomogą i zapewnią mnóstwo korzyści zdrowotnych, których nie mogą zapewnić suplementy witaminy D – podsumowuje dr Perkin.
Z kolei uczestnik badania, Liam Kilawee, podkreślił:
Byłem pod wrażeniem tego, jak dokładny był proces i jak zespół współpracował ze mną w okresie badania. Wyniki były zadowalające, ponieważ mogłem zobaczyć, że moje działania wywołały pozytywną reakcję.
Wnioski dla pracowników ochrony zdrowia
Nowe ustalenia mają duże znaczenie nie tylko dla pacjentów, ale i dla decydentów oraz pracowników ochrony zdrowia. Jak zaznaczył prof. Thompson:
Ćwiczenia powinny być częścią każdej strategii poprawy stanu witaminy D i metabolizmu w zimie.
Zamiast sięgać po suplementy, warto rozważyć wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej do codziennej rutyny – zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy naturalna synteza witaminy D jest praktycznie zablokowana przez brak słońca.
👉 Wyniki oraz opis badań znajdziesz pod TYM LINKIEM
Główne wnioski
- Ćwiczenia fizyczne mogą zmniejszyć zimowy spadek poziomu witaminy D nawet o 40% – osoby aktywne miały jedynie 15% spadek, podczas gdy osoby nieaktywne aż 25%.
- U osób ćwiczących nie doszło do spadku poziomu aktywnej formy witaminy D (kalcytriolu), kluczowej dla odporności i zdrowia kości. W grupie niećwiczącej poziom ten obniżył się o 15%.
- Efekty były niezależne od redukcji masy ciała – uczestnicy badania utrzymywali stabilną wagę, a poprawa poziomu witaminy D wynikała wyłącznie z aktywności fizycznej.
- Ćwiczenia dają podwójną korzyść: chwilowy wzrost metabolitów witaminy D po wysiłku oraz długoterminowe utrzymanie ich bazowego poziomu zimą.
Źródło:
- University of Bath
- Advanced Science
