Choroba Alzheimera, najczęstsza przyczyna otępienia, dotyka ponad 6 milionów Amerykanów i miliony ludzi na całym świecie. Mimo że od lat wskazuje się na czynniki genetyczne i wiek jako główne determinanty ryzyka, coraz więcej dowodów wskazuje, że także styl życia odgrywa kluczową rolę w rozwoju tego schorzenia. Nowe badanie, opublikowane w Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association, jednoznacznie identyfikuje siedzący tryb życia jako niezależny czynnik ryzyka choroby Alzheimera – nawet u osób, które regularnie ćwiczą.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Dlaczego siedzący tryb życia zwiększa ryzyko rozwoju choroby Alzheimera, nawet przy regularnych ćwiczeniach.
- Jakie zmiany w mózgu obserwuje się u osób starszych prowadzących mało aktywny tryb życia.
- Dlaczego przerwy w siedzeniu w ciągu dnia są kluczowe dla zdrowia poznawczego.
- Kogo szczególnie dotyczą zalecenia związane z ograniczeniem czasu spędzanego w pozycji siedzącej.
Co wykazały badania?
Badanie przeprowadzono wspólnie przez Vanderbilt University Medical Center (VUMC) oraz University of Pittsburgh. Zespół naukowców, kierowany przez dr Marissę Gogniat, adiunkt neurologii na University of Pittsburgh, i dr Angelę Jefferson, profesor neurologii w VUMC, przeanalizował dane 404 dorosłych w wieku 50 lat i starszych.
Uczestnicy nosili przez tydzień zegarki mierzące ich aktywność, a uzyskane dane porównano z wynikami testów poznawczych i obrazami mózgu z siedmioletniego okresu obserwacji.
Okazało się, że im więcej czasu badani spędzali w pozycji siedzącej lub leżącej, tym wyraźniejsze były u nich oznaki pogorszenia funkcji poznawczych oraz kurczenia się struktur mózgowych istotnych dla rozwoju choroby Alzheimera.
Nie wystarczy ćwiczyć raz dziennie
Wyniki badania były jednoznaczne: ryzyko neurodegeneracji i spadku sprawności umysłowej wzrastało niezależnie od tego, ile czasu uczestnicy poświęcali na codzienne ćwiczenia fizyczne.
Zmniejszenie ryzyka zachorowania na chorobę Alzheimera to nie tylko ćwiczenia raz dziennie – podkreśliła dr Marissa Gogniat. – Minimalizacja czasu spędzonego w pozycji siedzącej, nawet jeśli ćwiczysz codziennie, zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na chorobę Alzheimera.
W szczególności dotyczyło to osób posiadających allel APOE-e4 – znany genetyczny czynnik ryzyka tej choroby. Oznacza to, że osoby starsze z podwyższonym ryzykiem genetycznym mogą szczególnie skorzystać na zmniejszeniu czasu siedzenia w ciągu dnia.
Regularny ruch ważniejszy niż intensywny trening?
Jak zaznaczyła również dr Angela Jefferson:
Skrócenie czasu siedzenia może być obiecującą strategią zapobiegania neurodegeneracji i późniejszemu pogorszeniu funkcji poznawczych. Dla zdrowia mózgu niezwykle ważne jest robienie sobie przerw w siedzeniu w ciągu dnia i poruszanie się, aby zwiększyć czas aktywności.
Co istotne, badacze nie negują korzyści płynących z aktywności fizycznej, ale podkreślają, że przerywanie długich okresów bezruchu może być równie ważne, jak sama liczba kroków czy godzin spędzonych na ćwiczeniach.
Co możemy zrobić już teraz?
W świetle tych ustaleń rekomendacje dotyczące profilaktyki choroby Alzheimera powinny zostać poszerzone o aspekt codziennego trybu życia, a nie tylko aktywności fizycznej w sensie sportowym.
Dla osób starszych i opiekunów oznacza to konieczność:
- regularnych przerw w siedzeniu (np. co 30–60 minut),
- wprowadzania lekkich aktywności w ciągu dnia (np. spacery po mieszkaniu, rozciąganie),
- monitorowania czasu spędzanego w pozycji siedzącej, również podczas czytania, oglądania telewizji czy pracy przy komputerze.
Nowe badania wyraźnie pokazują, że siedzący tryb życia to coś więcej niż problem kręgosłupa czy metabolizmu – to realne zagrożenie dla mózgu, zwłaszcza w kontekście choroby Alzheimera. Niezależnie od poziomu aktywności fizycznej, osoby starsze powinny dbać o to, by nie spędzać zbyt dużo czasu w bezruchu. To właśnie ruch w ciągu dnia, nie tylko trening, może decydować o zdrowiu mózgu w przyszłości.
👉 Wyniki oraz opis badań znajdziesz pod TYM LINKIEM
Główne wnioski
- Siedzący tryb życia to niezależny czynnik ryzyka choroby Alzheimera, nawet u osób aktywnych fizycznie.
- Badanie na 404 osobach powyżej 50. roku życia
- Nosiciele genu APOE-e4 są szczególnie narażeni na negatywne skutki siedzącego trybu życia.
- Regularne przerwy w siedzeniu w ciągu dnia mogą stanowić prostą i skuteczną strategię ochrony zdrowia mózgu.
Źródła:
- Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association
- upmc.com
