Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu uruchomił innowacyjną aplikację LekRaport, która ma wspierać farmaceutów w jeszcze skuteczniejszym monitorowaniu stosowania leków przez pacjentów. Narzędzie powstało w odpowiedzi na rosnącą potrzebę profesjonalizacji opieki farmaceutycznej w Polsce. Jego celem jest nie tylko zwiększenie bezpieczeństwa farmakoterapii, lecz także zbieranie danych do celów naukowych, które mają posłużyć do dalszego udoskonalania systemu. Projekt wspiera m.in. realizację przeglądów lekowych i identyfikację problemów związanych z leczeniem farmakologicznym.
Innowacyjne narzędzie wspierające farmaceutów
LekRaport to aplikacja webowa, która została opracowana przez zespół naukowców pod kierunkiem dr. Artura Owczarka z Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Jej zadaniem jest ułatwienie codziennej pracy farmaceutów poprzez zapewnienie strukturalnego wsparcia w realizacji wywiadów z pacjentami oraz prowadzeniu przeglądów lekowych. Aplikacja została zaprojektowana w sposób intuicyjny i prosty w obsłudze, z myślą o codziennym zastosowaniu w aptekach.
Narzędzie umożliwia zbieranie danych na temat aktualnego stanu zdrowia pacjenta, jego stylu życia, stosowanych leków i suplementów, a także przestrzegania zaleceń farmaceutycznych. Co istotne, każde spotkanie z pacjentem może być zakończone wygenerowaniem i wydrukowaniem podsumowania wizyty, które pacjent może przekazać swojemu lekarzowi.
Rozwój opieki farmaceutycznej w Polsce
W rozmowie z Polską Agencją Prasową dr Owczarek podkreślił, że LekRaport wpisuje się w szerszy cel – rozwój specjalistycznych usług kognitywnych, takich jak opieka farmaceutyczna. W wielu krajach europejskich farmaceuta pełni nie tylko funkcję wydającego leki, lecz także doradcy zdrowotnego i partnera w procesie leczenia. Taki model współpracy pozwala zwiększyć skuteczność terapii, a także zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych.
Aplikacja ma wspomóc realizację tych założeń w polskich realiach, umożliwiając m.in. szybsze rozpoznanie interakcji między lekami, ocenę zgodności leczenia z zaleceniami oraz poprawę tzw. adherence, czyli przestrzegania zaleceń terapeutycznych przez pacjentów.
Problem non-adherence – realne konsekwencje zdrowotne i ekonomiczne
Jak zauważają twórcy aplikacji, jednym z najpoważniejszych wyzwań dla skutecznej farmakoterapii jest zjawisko non-adherence. Dane naukowe pokazują, że wielu pacjentów z chorobami przewlekłymi przestaje przyjmować leki systematycznie już po kilku miesiącach od rozpoczęcia leczenia. W efekcie znacząco spada skuteczność terapii, co prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia i skrócenia życia, zwłaszcza w przypadku chorób sercowo-naczyniowych.
Problem ten ma również wymiar finansowy. Według szacunków, nieprawidłowe stosowanie leków generuje rocznie koszty rzędu 125 miliardów euro w skali Europy i około 6 miliardów złotych w Polsce. Są to środki wydawane m.in. na hospitalizacje i leczenie powikłań, których można byłoby uniknąć przy lepszej współpracy pacjenta z personelem medycznym.
Jak działa LekRaport i co oferuje farmaceutom?
Aplikacja została zaprojektowana tak, by ułatwiać prowadzenie ustrukturyzowanego wywiadu z pacjentem. Dzięki temu farmaceuta może skutecznie zidentyfikować problemy lekowe, takie jak nieprawidłowe dawkowanie, niewłaściwa pora przyjmowania leków, nieodpowiednia postać farmaceutyczna czy brak wiedzy pacjenta na temat stosowanej terapii. LekRaport umożliwia również zgłaszanie działań niepożądanych do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, co ma istotne znaczenie dla poprawy nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii w Polsce.
Ważnym elementem aplikacji jest część poświęcona ocenie adherence. Farmaceuta może zapytać pacjenta o powody nieprzestrzegania zaleceń – czy wynikają one z zapominalstwa, celowego pominięcia dawki, czy też złej tolerancji leku – i na tej podstawie zaproponować rozwiązania poprawiające stosowanie terapii. Jak zaznacza dr Artur Owczarek:
Każdego roku w całej Europie nieprawidłowe stosowanie leków kosztuje około 125 miliardów euro, a w Polsce sześć miliardów złotych. Na kwoty te składają się m.in. hospitalizacje, których można byłoby uniknąć, czy powtarzające się zwolnienia lekarskie. Liczymy, że poprawa i rozwój opieki farmaceutycznej pomogą zmniejszyć ten problem. Problem, który może narastać, bo społeczeństwo się starzeje, a wraz z wiekiem zwiększa się wielochorobowość i liczba przyjmowanych leków.
Uznanie na forum międzynarodowym
Aplikacja LekRaport została doceniona na arenie międzynarodowej. Podczas majowego spotkania Europejskiej Federacji Nauk Farmaceutycznych (EUFEPS) na Węgrzech narzędzie zostało zaprezentowane i wyróżnione jako przykład innowacji wspierającej rozwój usług farmaceutycznych w praktyce. Otrzymało pozytywne recenzje za potencjał poprawy jakości opieki oraz integrację danych przydatnych w dalszych badaniach nad systemem ochrony zdrowia.
Dostępność i koszty użytkowania
Jak poinformował Jakub Sojka, dyrektor Centrum Transferu Technologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, aplikacja LekRaport jest już dostępna dla farmaceutów i placówek aptecznych. Można ją bezpłatnie przetestować, zanim zostanie podjęta decyzja o regularnym korzystaniu. Niewielka opłata za użytkowanie aplikacji służy jedynie pokryciu kosztów jej utrzymania i zarządzania infrastrukturą, na której przechowywane będą zanonimizowane dane pacjentów:
Narzędzie LekRaport jest już dostępne dla wszystkich zainteresowanych farmaceutów oraz aptek. Nie będziemy jednak na niej zarabiać, opłata za użytkowanie wynika jedynie z konieczności utrzymania, obsługi i eksploatacji naszej infrastruktury, na której będą gromadzone zanonimizowane dane. Zanim farmaceuci zdecydują się skorzystać z narzędzia, będą mieli możliwość jego przetestowania.
Źródła:
- umw.edu.pl
- wroclaw.tvp.pl
- PAP
