14 maja 2025 r. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła belzutifan (Welireg, Merck & Co., Inc.) do leczenia miejscowo zaawansowanego, nieoperacyjnego lub przerzutowego guza chromochłonnego oraz paragangliomy (PPGL) u dorosłych i dzieci w wieku 12 lat i starszych. Jest to pierwsza w USA doustna terapia zatwierdzona do leczenia tych rzadkich nowotworów neuroendokrynnych.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Na czym polega działanie belzutifanu i dlaczego to przełomowa terapia w leczeniu PPGL.
- Jakie wyniki przyniosło badanie LITESPARK-015 i co oznaczają dla pacjentów.
- Jakie są zalecenia dotyczące dawkowania leku u dorosłych i dzieci od 12. roku życia.
- Jakie działania niepożądane mogą wystąpić podczas stosowania belzutifanu.
Czym są PPGL – guz chromochłonny i paraganglioma?
PPGL to grupa rzadkich guzów neuroendokrynnych, obejmująca:
- guz chromochłonny – rozwijający się w nadnerczach,
- paraganglioma – rozwijający się poza nadnerczami, w różnych lokalizacjach układu nerwowego.
Guzy te mogą wydzielać katecholaminy (np. adrenalinę i noradrenalinę), prowadząc do poważnych zaburzeń ciśnienia tętniczego i groźnych dla życia kryzysów nadciśnieniowych. Dotychczasowe opcje leczenia były ograniczone, szczególnie w przypadku choroby zaawansowanej lub nieoperacyjnej.
Przełomowe zatwierdzenie FDA – belzutifan jako pierwsza doustna terapia PPGL
Zatwierdzenie belzutifanu przez FDA opiera się na wynikach badania klinicznego LITESPARK-015 (NCT04924075). Było to otwarte, wielokohortowe badanie II fazy, w którym uczestniczyło 72 pacjentów z potwierdzoną histopatologicznie paragangliomą lub guzem chromochłonnym, u których choroba była miejscowo zaawansowana lub przerzutowa i nie kwalifikowała się do leczenia chirurgicznego.
Skuteczność belzutifanu – kluczowe wyniki badania
Głównym kryterium skuteczności był obiektywny wskaźnik odpowiedzi (ORR), oceniany przez niezależną centralną komisję na podstawie kryteriów RECIST v1.1:
- ORR wyniósł 26% (95% CI: 17–38),
- mediana czasu trwania odpowiedzi (DOR) wyniosła 20,4 miesiąca (95% CI: 8,3–NR),
- 32% pacjentów (19 z 60) przyjmujących leki przeciwnadciśnieniowe na początku badania odnotowało zmniejszenie dawki co najmniej jednego z tych leków o ≥50% przez minimum 6 miesięcy.
Dawkowanie belzutifanu – dorośli i dzieci od 12. roku życia
Belzutifan jest inhibitorem czynnika 2 alfa indukowanego niedotlenieniem (HIF-2α). Wcześniej zatwierdzono go w terapii choroby von Hippla-Lindaua oraz zaawansowanego raka nerkowokomórkowego.
Zalecane dawkowanie:
- dorośli oraz dzieci ≥12 lat i ≥40 kg masy ciała: 120 mg doustnie raz dziennie,
- dzieci ≥12 lat i <40 kg masy ciała: 80 mg doustnie raz dziennie.
Terapia trwa do momentu progresji choroby lub wystąpienia nieakceptowalnej toksyczności.
Profil bezpieczeństwa – najczęstsze działania niepożądane
W badaniu LITESPARK-015 działania niepożądane obserwowano u większości pacjentów. Najczęstsze (≥25%) objawy niepożądane to:
- anemia,
- zmęczenie,
- bóle mięśniowo-szkieletowe,
- zmniejszona liczba limfocytów i leukocytów,
- zwiększona aktywność enzymów wątrobowych (ALT, AST),
- hiperkalcemia i hiperkaliemia,
- zawroty głowy, nudności, ból głowy, duszność,
- zwiększona aktywność fosfatazy alkalicznej.
Na etykiecie leku umieszczono ostrzeżenie o toksyczności dla zarodka i płodu (tzw. black box warning), co wymaga szczególnej ostrożności u kobiet w wieku rozrodczym.
Główne wnioski
- FDA zatwierdziła belzutifan jako pierwszą doustną terapię guza chromochłonnego i paragangliomy (PPGL) u pacjentów od 12. roku życia.
- W badaniu LITESPARK-015 uzyskano 26% wskaźnik odpowiedzi obiektywnej i medianę czasu trwania odpowiedzi na poziomie 20,4 miesiąca.
- Dawkowanie zależy od wieku i masy ciała: dorośli i dzieci ≥40 kg – 120 mg raz dziennie; dzieci <40 kg – 80 mg raz dziennie.
- Najczęstsze działania niepożądane to anemia, zmęczenie, zaburzenia elektrolitowe i enzymatyczne oraz objawy ogólnoustrojowe (np. zawroty głowy, bóle mięśni).
Źródło:
- FDA
