Codziennie na świecie odnotowuje się ponad milion nowych zakażeń chorób przenoszonych drogą płciową. W Polsce, w ostatnich latach liczba wykrywanych przypadków kiły, chlamydii i rzeżączki rośnie w alarmującym tempie. Choroby te, choć uleczalne, mogą prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, a ich rzeczywista skala może być znacznie wyższa. Dlaczego tak się dzieje i jak zapobiegać tej epidemii?
Choroby przenoszone drogą płciową – skala problemu
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) codziennie diagnozuje się na świecie ponad milion nowych przypadków infekcji przenoszonych drogą płciową (STI). W 2020 roku wśród osób w wieku 15-49 lat wykryto aż 374 miliony zakażeń czterema uleczalnymi chorobami:
- Chlamydiozą – 129 mln przypadków,
- Rzeżączką – 82 mln przypadków,
- Kiłą – 7 mln przypadków,
- Rzęsistkowicą – 156 mln przypadków.
Również w Polsce skala problemu jest coraz większa. Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH wynika, że liczba wykrywanych przypadków kiły, chlamydii i rzeżączki wzrosła w ostatnich latach kilkukrotnie. W 2023 roku zgłoszono:
- 2986 przypadków kiły (wzrost o 325% w porównaniu do 2020 roku),
- 1322 przypadki rzeżączki (wzrost o 437%),
- 977 przypadków chlamydii (wzrost o 478%).
Dlaczego liczba zakażeń rośnie?
Eksperci wskazują na kilka przyczyn wzrostu liczby wykrywanych przypadków chorób przenoszonych drogą płciową:
- Zwiększona świadomość i testowanie. Coraz więcej osób decyduje się na diagnostykę, co pozwala na wykrycie większej liczby zakażeń.
- Napływ obcokrajowców. Wzrost liczby zgłoszonych przypadków w Polsce wiąże się również z napływem osób z innych krajów, w tym z Ukrainy, gdzie rozpowszechnienie HIV i STI jest wyższe niż w Polsce. W 2023 roku wirusa HIV potwierdzono u 270 obcokrajowców.
- Zmiany w zachowaniach seksualnych. Ryzyko zakażeń zwiększają także brak odpowiedniej edukacji seksualnej i niewłaściwe korzystanie z metod ochrony, takich jak prezerwatywy.
Powiązania z HIV i innymi infekcjami
Choroby przenoszone drogą płciową, takie jak kiła i rzeżączka, znacząco zwiększają ryzyko zakażenia wirusem HIV – nawet do 10 razy. W Polsce liczba nowych zakażeń HIV wzrosła z 915 przypadków w 2020 roku do 2876 w 2023 roku. Wzrosty te są widoczne zarówno wśród młodszych osób, jak i w populacji powyżej 50. roku życia.
Kto jest najbardziej narażony?
Obecnie najwięcej przypadków chorób przenoszonych drogą płciową diagnozuje się w grupie wiekowej 20-39 lat, głównie u mężczyzn. Jednak wzrosty widać także wśród kobiet:
- Kiła – w 2020 roku u kobiet wykryto 147 przypadków, a w 2023 roku już 357.
- Rzeżączka – wzrost z 16 przypadków w 2020 roku do 98 w 2023 roku.
- Chlamydia – wzrost ze 123 przypadków w 2020 roku do 364 w 2023 roku.
Poważne konsekwencje zdrowotne
Choroby przenoszone drogą płciową, choć uleczalne, mogą prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, w tym do:
- Niepłodności – szczególnie u kobiet, gdy infekcja nie zostanie wcześnie wykryta.
- Problemów neurologicznych – kiła może prowadzić do uszkodzeń układu nerwowego.
- Chorób sercowo-naczyniowych – szczególnie w przypadku zaawansowanej kiły.
- Zwiększonego ryzyka zakażeń HIV – infekcje STI ułatwiają transmisję wirusa.
Kluczowa rola diagnostyki i edukacji
Jednym z największych problemów pozostaje późna diagnostyka. Nawet połowa osób zakażonych może być zdiagnozowana zbyt późno, co prowadzi do poważniejszych konsekwencji zdrowotnych i dalszego rozprzestrzeniania się infekcji. Eksperci apelują więc o:
- Regularne testowanie – szczególnie w przypadku osób aktywnych seksualnie.
- Edukację seksualną – zwiększenie świadomości na temat chorób przenoszonych drogą płciową i metod ochrony.
- Tworzenie przyjaznych punktów diagnostycznych – gdzie pacjenci będą mogli bezpiecznie i anonimowo wykonać badania oraz uzyskać pomoc.
Jak podkreśla Izabela Pazdan ze Społecznego Komitetu ds. AIDS i z Poradni Specjalistycznej Chmielna Express:
Bardzo ważne jest, aby powstały miejsca, w których są specjaliści, którzy, po pierwsze, nie boją się mówić czy pytać o zdrowie seksualne, ale także specjaliści, którzy zajmują się sferą medyczną.
Źródło:
- Newseria
