W Polsce pracuje obecnie około 4 tys. lekarzy z Ukrainy, co czyni ich istotną częścią systemu ochrony zdrowia. Jednak przepisy dotyczące przyznawania im uprawnień zawodowych uległy zmianie, co znacznie utrudniło proces uzyskiwania prawa do wykonywania zawodu. Na czym polegają te zmiany, jakie są ich przyczyny oraz jakie konsekwencje niosą dla polskiego systemu zdrowia i lekarzy zza wschodniej granicy.
Koniec „ustawy wojennej”
Jak wyjaśnia dr Klaudiusz Komor, wiceprezes Naczelnej Izby Lekarskiej, z dniem 24 października 2024 roku wygasły przepisy tzw. ustawy wojennej o pomocy obywatelom Ukrainy. Na jej podstawie lekarze z tego kraju mogli uzyskiwać warunkowe prawo wykonywania zawodu na mocy decyzji Ministra Zdrowia. Dotychczas nie wymagało to weryfikacji merytorycznej ani językowej. Jak tłumaczy dr Komor:
Otrzymywali je decyzją Ministra Zdrowia bez żadnych weryfikacji merytorycznych czy językowych.
Decyzja ministra określała jedynie czas, przez jaki lekarz z Ukrainy miał pracować pod nadzorem polskiego specjalisty. Następnie zgłaszał się on do okręgowej izby lekarskiej, która mogła przeprowadzić dodatkową weryfikację znajomości języka polskiego. Jak przyznaje dr Komor, brak jednoznacznych wymagań językowych czasami prowadził do konfliktów między ministerstwem, a samorządem lekarskim.
Nowe wymagania – certyfikat językowy i ograniczony zakres uprawnień
Od teraz lekarze z zagranicy, w tym z Ukrainy, muszą posiadać certyfikat potwierdzający znajomość języka polskiego na poziomie B1. To kluczowy wymóg, ponieważ umiejętność komunikacji z pacjentami i prowadzenia dokumentacji medycznej w języku polskim jest niezbędna.
Warunkowe prawo do wykonywania zawodu
Aktualne przepisy wprowadzają również ograniczenia w zakresie czynności, jakie może wykonywać lekarz z warunkowym prawem do zawodu. Zamiast ogólnych uprawnień, decyzja zawiera precyzyjne określenie czynności, np. prowadzenie wizyt lekarskich na oddziale ginekologicznym. Jak wyjaśnia dr Komor:
Obecnie w decyzji zezwalającej na wykonywanie zawodu wymieniony jest zakres konkretnych czynności, które może on wykonywać.
Potrzeba jednolitej weryfikacji kompetencji
Samorząd lekarski od dawna podkreśla konieczność wprowadzenia jednolitego systemu weryfikacji umiejętności wszystkich lekarzy, niezależnie od ich pochodzenia. Jak zauważa dr Komor, różnice w programach kształcenia, szczególnie w krajach byłego ZSRR, mogą wpływać na poziom kompetencji:
Są tam takie uczelnie, które kształcą lekarzy czy dentystów w trybie online. Nie bardzo sobie wyobrażam, jak można nauczyć się kontaktu z pacjentem nie będąc nawet na zajęciach praktycznych.
W efekcie samorząd lekarski apeluje o wygaszenie wszelkich trybów specjalnych, w tym warunkowego prawa wykonywania zawodu, i wprowadzenie jednolitych zasad dla wszystkich.
Lekarze z Ukrainy w polskim systemie zdrowia
Polskie placówki medyczne borykają się z niedoborem personelu, co sprawia, że lekarze zza wschodniej granicy wciąż są niezwykle potrzebni. Jak informuje Tomasz Król, rzecznik Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu, w tej placówce pracuje obecnie prawie 30 lekarzy z Ukrainy. Jak podkreśla:
Kompetencja językowa jest jedną z kluczowych w sprawowaniu opieki nad pacjentami zgodnie z obowiązującymi przepisami i standardami.
Problemy biurokratyczne i różnice kulturowe
Proces zatrudnienia lekarzy z Ukrainy bywa jednak utrudniony przez problemy z uzyskaniem dokumentacji wymaganej w Polsce. Dodatkowym wyzwaniem są różnice kulturowe oraz standardy pracy obowiązujące w różnych krajach. Niemniej, mimo tych trudności, lekarze zza wschodniej granicy są przyjmowani z otwartymi ramionami, aby wypełnić luki kadrowe.
Zmiany w zasadach przyznawania uprawnień zawodowych lekarzom z Ukrainy mają na celu podniesienie jakości świadczonych usług medycznych w Polsce. Wprowadzenie wymogu certyfikatu językowego i ograniczenia zakresu uprawnień to kroki w stronę większej transparentności i bezpieczeństwa pacjentów. Jednak wciąż pozostaje wiele do zrobienia, aby stworzyć spójny i sprawiedliwy system weryfikacji kompetencji wszystkich lekarzy, niezależnie od kraju pochodzenia.
Źródło:
- https://www.bankier.pl/wiadomosc/Bez-znajomosci-jezyka-nie-moga-pracowac-w-Polsce-Dla-tych-specjalistow-zmieniaja-sie-przepisy-8844299.html
