4 lutego obchodzimy Światowy Dzień Walki z Rakiem – inicjatywę, która co roku przypomina o skali problemu oraz znaczeniu profilaktyki, diagnostyki i leczenia nowotworów. W Polsce nowotwory odpowiadają za ponad 100 tysięcy zgonów rocznie, co stanowi około 25% wszystkich przypadków śmiertelnych. Niestety, statystyki nie napawają optymizmem – liczba zachorowań rośnie szybciej niż populacja kraju, co plasuje Polskę w czołówce Europy pod względem dynamiki wzrostu nowych przypadków.
W odpowiedzi na te alarmujące dane, eksperci i organizacje zdrowotne coraz bardziej podkreślają rolę profilaktyki i wczesnego wykrywania chorób nowotworowych. Badania wskazują, że ponad 90% przypadków nowotworów jest związanych z czynnikami zewnętrznymi, co oznacza, że styl życia, dieta oraz profilaktyczne badania mogą odgrywać kluczową rolę w zmniejszeniu ryzyka zachorowania.
Bezpłatne badania w ramach Światowego Dnia Walki z Rakiem
Z okazji Światowego Dnia Walki z Rakiem, Narodowy Fundusz Zdrowia organizuje tydzień bezpłatnych badań profilaktycznych i konsultacji specjalistycznych. Od 3 do 9 lutego w oddziałach wojewódzkich NFZ pacjenci będą mogli skorzystać m.in. z:
- Cytologii – podstawowego badania w profilaktyce raka szyjki macicy
- Mammografii – wykrywającej zmiany nowotworowe piersi
- Pomiaru podstawowych parametrów zdrowotnych
Celem inicjatyw jest zwiększenie świadomości na temat znaczenia badań przesiewowych oraz zachęcenie społeczeństwa do regularnych kontroli zdrowia. Dostępność badań w ramach akcji może pomóc wielu osobom wykryć chorobę we wczesnym stadium, a to znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie.
Europejski plan walki z rakiem – jak zmienia onkologię?
Unia Europejska od lat dąży do poprawy sytuacji onkologicznej w państwach członkowskich. W 2021 roku uruchomiono Europejski Plan Walki z Rakiem, który obejmuje m.in.:
- Zwiększenie dostępu do badań przesiewowych
- Rozwój innowacyjnych terapii
- Poprawę jakości życia pacjentów onkologicznych
W ramach drugiej edycji planu, publikowanej 3 lutego 2025 r., we współpracy z OECD opracowano 29 profili krajów chorych na raka, które analizują różnice w dostępie do profilaktyki i leczenia nowotworowego w Europie. Dla Polski oznacza to możliwość identyfikacji największych wyzwań i dostosowania strategii walki z nowotworami do rzeczywistych potrzeb pacjentów.
Profilaktyka – jak skutecznie zapobiegać nowotworom?
Europejski Kodeks Walki z Chorobami Nowotworowymi wskazuje na konkretne działania, które mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania. Do najważniejszych zaleceń należą:
- Unikanie palenia tytoniu – nawet bierne palenie zwiększa ryzyko nowotworów płuc, jamy ustnej i krtani
- Zdrowa dieta i aktywność fizyczna – nadwaga i otyłość są powiązane z większym ryzykiem raka jelita grubego, piersi czy trzustki
- Ograniczenie spożycia alkoholu – udowodniono jego związek z rozwojem nowotworów wątroby, przełyku i jelita grubego
- Ochrona przed promieniowaniem UV – zarówno naturalnym, jak i sztucznym (solaria)
- Regularne badania profilaktyczne – wczesne wykrycie zmian nowotworowych może uratować życie
Świadomość profilaktyki wśród Polaków rośnie, ale wciąż istnieje potrzeba edukacji w tym zakresie.
Źródło:
- gov.pl
- wikipedia.org
