Nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym, podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę, przynosi jedną z największych podwyżek akcyzy na wyroby tytoniowe i e-papierosy w historii Polski. Od 1 stycznia 2025 roku zmienią się stawki opodatkowania produktów takich jak papierosy, tytoń do palenia, cygara, płyny do e-papierosów czy wyroby nowatorskie. Według Ministerstwa Finansów zmiany mają na celu „urealnienie” stawek oraz ochronę zdrowia publicznego, jednak branża tytoniowa alarmuje o możliwych negatywnych skutkach, takich jak m.in. wzrost szarej strefy.
Szczegóły podwyżek akcyzy
Zgodnie z nowelizacją, od 1 stycznia 2025 roku akcyza na papierosy wzrośnie do:
- 476,10 zł za każde 1000 sztuk papierosów,
- 32,05% maksymalnej ceny detalicznej.
W przypadku tytoniu do palenia nowe stawki wyniosą:
- 412,58 zł za każdy kilogram tytoniu,
- 32,05% maksymalnej ceny detalicznej.
Dla produktów nieoznaczonych maksymalną ceną detaliczną stawki będą jeszcze wyższe:
- 789,77 zł za każde 1000 sztuk papierosów,
- 668,06 zł za każdy kilogram tytoniu do palenia.
Akcyza na płyny do e-papierosów i wyroby nowatorskie
W przypadku płynów do e-papierosów wprowadzono nową stawkę akcyzy w wysokości 1,80 zł za każdy mililitr płynu. Wyroby nowatorskie, takie jak saszetki nikotynowe czy waporyzatory, zostaną obłożone akcyzą wynoszącą:
- 780,41 zł za każdy kilogram,
- 32,05% średniej ważonej ceny detalicznej tytoniu do palenia.
Cele podwyżek – argumenty rządu
Ministerstwo Finansów podkreśla, że celem podwyżek jest ograniczenie konsumpcji wyrobów tytoniowych, co ma pozytywnie wpłynąć na zdrowie publiczne. Wyższe ceny papierosów mogą skłonić palaczy do rzucenia nałogu lub ograniczenia konsumpcji.
Zmiany wprowadzono również w celu dostosowania stawek akcyzy do obecnych realiów gospodarczych. Dotychczasowy harmonogram podwyżek był ustalany kilka lat temu, przy znacznie niższej inflacji i stabilniejszym wzroście wynagrodzeń. Obecne realia ekonomiczne wymagały, według rządu, korekty stawek na wyższy poziom.
Ministerstwo Finansów szacuje, że podwyżka akcyzy przyniesie budżetowi państwa dodatkowe 3,5 miliarda złotych rocznie. Środki te mają zostać przeznaczone m.in. na finansowanie systemu ochrony zdrowia oraz programy walki z nałogami.
Reakcja branży tytoniowej
Przedstawiciele branży tytoniowej ostrzegają jednak, że tak drastyczne podwyżki mogą doprowadzić do wzrostu nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi. Tańsze produkty z szarej strefy mogą bowiem stać się atrakcyjną alternatywą dla konsumentów, którzy nie będą w stanie zaakceptować wyższych cen w legalnym obrocie.
Producenci tytoniu wskazują również na negatywny wpływ podwyżek na plantatorów. Wyższe koszty produkcji i mniejszy popyt mogą doprowadzić do kryzysu wśród rolników zajmujących się uprawą tytoniu.
Brak jednomyślności w rządzie
Warto dodać, że w samym rządzie nie było jednomyślności w tej sprawie. Ministerstwo Rolnictwa wyraziło sprzeciw wobec proponowanych zmian, broniąc interesów plantatorów i wskazując na możliwe negatywne skutki dla polskiego rolnictwa.
Ile będą kosztować papierosy w 2025 roku?
Ministerstwo Finansów przewiduje, że koszt paczki papierosów, która obecnie wynosi około 18 zł, wzrośnie do:
- 20,80 zł w 2025 roku,
- 26,50 zł w 2026 roku.
Tak znaczący wzrost cen może wpłynąć na decyzje konsumenckie, zarówno w kierunku ograniczenia konsumpcji, jak i przeniesienia się do szarej strefy.
Problemy techniczne i adaptacja przepisów
Nowelizacja przewiduje okres przejściowy dla przedsiębiorców, aby mieli czas na dostosowanie się do nowych stawek akcyzy. Stawki obowiązujące w 2024 roku będą stosowane do 28 lutego 2025 roku, a nowe – od 1 marca 2025 roku.
W ustawie uregulowano także kwestie związane z ważnością banderol na wyroby tytoniowe, płyny do e-papierosów i wyroby nowatorskie. Przedłużono ważność banderol z rokiem 2024, aby ułatwić przedsiębiorcom proces adaptacji.
Co dalej z rynkiem wyrobów tytoniowych?
Podwyżki akcyzy są częścią szerszej strategii walki z nałogiem nikotynowym w Polsce, jednak ich skuteczność będzie zależała od wielu czynników. Głównym pytaniem pozostaje, czy zmiany te rzeczywiście będą ograniczać konsumpcję wyrobów tytoniowych, czy raczej zwiększą udział szarej strefy w rynku?
Źródło:
- https://www.pap.pl/aktualnosci/prezydent-podpisal-ustawe-podnoszaca-akcyze-na-wyroby-tytoniowe-i-e-papierosy
