Decyzja Stanów Zjednoczonych o nałożeniu limitów na import nowoczesnych technologii półprzewodnikowych do Polski wywołała zaskoczenie i niepokój wśród ekspertów. Restrykcje obejmują m.in. zaawansowane czipy sztucznej inteligencji (AI), które są kluczowe dla rozwoju technologicznego kraju. Czy Polska została zdegradowana do „drugiej kategorii obliczeniowej”? Jakie konsekwencje ma ten ruch dla polskich ambicji w dziedzinie AI?
Polska wśród krajów objętych restrykcjami
13 stycznia Departament Handlu USA ogłosił decyzję o ograniczeniu eksportu zaawansowanych czipów AI do wybranych krajów. Polska znalazła się w drugiej kategorii, obok większości krajów Ameryki Południowej, Afryki, Bliskiego Wschodu oraz Europy Środkowo-Wschodniej.
- Kraje pierwszej kategorii: 18 państw, głównie z Europy Zachodniej, mogą importować czipy bez ograniczeń.
- Kraje drugiej kategorii: Import jest limitowany do 50 tys. czipów rocznie, z możliwością zwiększenia do 100 tys.
- Kraje trzeciej kategorii: Całkowity zakaz eksportu, obejmujący m.in. Rosję i Chiny.
Decyzja ta ma na celu ochronę bezpieczeństwa narodowego USA oraz ograniczenie ryzyka wykorzystania zaawansowanych technologii AI do celów militarnych, inwigilacji czy łamania praw człowieka.
Zaniepokojenie polskich i europejskich ekspertów
Restrykcje wywołały oburzenie w Polsce. Eksperci wskazują na możliwe konsekwencje dla rozwoju technologicznego kraju:
- Prof. Piotr Sankowski:
Wydźwięk tego dokumentu jest jednoznaczny: żółte kraje powinny zapomnieć o rozwoju własnej superinteligencji. Limity mają wystarczyć jedynie do podstawowych zastosowań AI.
Ta decyzja to manifestacja walki o najważniejszy zasób strategicznych – technologię. Bardzo niedługo powstanie superinteligencja, Sam Altman, niedawno ogłosił, że OpenAI zaczyna nad nią pracować. ChatGPT wspiera nas w prostych pracach intelektualnych, ale tworzone technologie… https://t.co/Lwd8bP2lG4
— Piotr Sankowski (@piotrsankowski) January 15, 2025
- Leszek Bukowski:
Polska została zdegradowana do drugiej kategorii obliczeniowej. Ta decyzja zablokuje nasze ambicje w zakresie AI.
Zarówno eksperci, jak i instytucje publiczne, podkreślają, że brak dostępu do zaawansowanych technologii stawia Polskę w niekorzystnej pozycji wobec krajów Europy Zachodniej, które nie zostały objęte ograniczeniami.
Ograniczenia dla Polski – skutki krótko- i długoterminowe
W krótkiej perspektywie Polska nadal może rozwijać technologie AI w podstawowych zastosowaniach. Jednak w dłuższym terminie ograniczenia mogą znacząco wpłynąć na:
- Rozwój sektora AI. Utrudniony dostęp do nowoczesnych czipów ograniczy innowacje.
- Atrakcyjność inwestycyjną kraju. Firmy technologiczne mogą unikać lokowania swoich projektów w Polsce.
- Pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Restrykcje wskazują, że Polska nie jest postrzegana jako kluczowy partner w rozwoju nowoczesnych technologii.
Polska i UE apelują o wyjaśnienia
Polska ambasada w Waszyngtonie zwróciła się do administracji USA o wyjaśnienia. Wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski podkreślił, że decyzja jest niezgodna z zasadami wolnego handlu i stawia Polskę w trudnej sytuacji:
Limit ustanowiony przez amerykańską administrację nie spowoduje wstrzymania AI w Polsce w najbliższym czasie, ale w długim terminie stanowi problem arbitralności decyzji podejmowanej przez USA.
Komisja Europejska również wyraziła zaniepokojenie zróżnicowaniem państw członkowskich UE w dostępie do technologii. 10 krajów, takich jak Holandia czy Belgia, uniknęło ograniczeń dzięki swojej kluczowej roli w globalnym łańcuchu produkcji czipów.
Czy Polska może wyjść z impasu?
Eksperci apelują o podjęcie działań dyplomatycznych, które pozwolą na złagodzenie restrykcji wobec Polski. Ważne będą:
- Rozmowy z administracją USA – wyjaśnienie strategicznej roli Polski jako sojusznika.
- Wzmocnienie współpracy w UE – budowanie wspólnego frontu w sprawie równouprawnienia państw członkowskich.
- Inwestycje w rodzimą produkcję półprzewodników – długoterminowe uniezależnienie się od importu z USA.
Decyzja USA o ograniczeniu dostaw czipów AI do Polski budzi poważne pytania o pozycję naszego kraju w globalnym wyścigu technologicznym. Ograniczenia mogą wpłynąć na rozwój sztucznej inteligencji w Polsce i naszą atrakcyjność jako partnera technologicznego. W obliczu tych wyzwań kluczowe będzie, czy Polska zdoła wypracować odpowiednią strategię, aby nie zostać „krajem drugiej kategorii obliczeniowej.”
Źródła:
- money.pl
- businessinsider.com.pl
