W University of Maryland Medical Center (UMMC) przeprowadzono pierwszą na świecie operację usunięcia guza kręgosłupa przez oczodół pacjentki. Zespół pod kierownictwem neurochirurga dr. Mohameda Labiba usunął rzadki, złośliwy nowotwór – struniaka – oplatający rdzeń kręgowy 19-letniej kobiety. Dotychczas dojście przezoczodołowe stosowano wyłącznie przy guzach mózgu i zatok. To pierwszy na świecie przypadek zastosowania tej metody w operacjach na kręgosłupie.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jak wyglądała pierwsza na świecie operacja usunięcia guza kręgosłupa przez oczodół.
- Dlaczego podejście przezoczodołowe może być przełomem w chirurgii podstawy czaszki i kręgosłupa.
- Jakie zespoły specjalistów i technologie były zaangażowane w leczenie rzadkiego struniaka.
- Jakie korzyści niesie zastosowanie małoinwazyjnych, endoskopowych metod neurochirurgicznych.
Rzadki nowotwór i nietypowa lokalizacja
Struniaki to wolno rosnące guzy rozwojowe kości. W USA diagnozuje się ich zaledwie ok. 300 rocznie. W tym przypadku guz oplatał rdzeń kręgowy pacjentki oraz kręgi szyjne w okolicach podstawy czaszki. Tradycyjne dojście chirurgiczne od strony karku wiązałoby się z ryzykiem uszkodzenia rdzenia kręgowego oraz naczyń takich jak tętnica szyjna czy żyła szyjna.
Zespół operacyjny postanowił więc zastosować nowatorskie dojście przezoczodołowe, unikając tym samym inwazyjnych metod i powikłań neurologicznych.
Współpraca interdyscyplinarna kluczem do sukcesu
Operacja była możliwa dzięki ścisłej współpracy specjalistów z różnych dziedzin: neurochirurgii, chirurgii plastycznej twarzy i podstawy czaszki oraz onkologii radiacyjnej. Zastosowano techniki endoskopowe oraz tradycyjną kraniotomię – w dwóch osobnych etapach usunięto guza mózgu oraz guza kręgosłupa. W obu przypadkach wykorzystano wąskie endoskopy, wprowadzane przez nos oraz przez oczodół, co pozwoliło ograniczyć inwazyjność.
Chirurg plastyczny, dr Kalpesh T. Vakharia, przeprowadził precyzyjne nacięcie przez spojówkę dolnej powieki, usuwając część oczodołu i kości policzkowej.
Stworzyliśmy ogromny korytarz chirurgiczny, który umożliwił nam dotarcie do rdzenia kręgowego – podkreślał dr Labib.
Po zakończeniu operacji odbudowano oczodół z użyciem płytki tytanowej oraz fragmentu kości z biodra pacjentki.
Nowe podejście do guzów podstawy czaszki
Zabieg przeprowadzono po wielokrotnych testach laboratoryjnych na preparatach zwłokowych. Dr Labib określił oczodół jako „trzecie nozdrze” i opisał to podejście w Journal of Neurosurgery w 2023 r. Dzięki temu możliwe było stworzenie szerokiego dostępu do kręgosłupa szyjnego bez narażania pacjentki na trwałe blizny i powikłania.
Zabieg był również wyzwaniem z perspektywy neurochirurgicznej – guz naciekał rdzeń kręgowy i przylegał do pnia mózgu. Zastosowane techniki pozwoliły uniknąć trwałego uszkodzenia nerwów, choć pacjentka nadal doświadcza ograniczeń w ruchomości jednego oka.
Protonoterapia i stabilizacja kręgosłupa
Po usunięciu guza pacjentka została poddana terapii protonowej w celu eliminacji pozostałych komórek nowotworowych. Zespolono również kręgi C1 i C2 dla zapewnienia stabilności kręgosłupa. Cały proces leczenia przebiegał wieloetapowo i wymagał zaangażowania wysokospecjalistycznych zespołów.
Edukacja i rozwój jako fundament innowacji
UMMC, jako jednostka akademicka, prowadzi zaawansowane badania nad nowatorskimi metodami operacyjnymi. Operacja Karli Flores, obecnie 20-letniej pacjentki, jest przykładem na to, jak interdyscyplinarne podejście, symulacje anatomiczne i odwaga chirurgiczna mogą zmieniać standardy opieki medycznej.
Lekarze podkreślali, że możliwość ćwiczenia procedur na preparatach anatomicznych była kluczowa dla sukcesu operacji. To właśnie dzięki takim działaniom możliwe było uratowanie życia młodej kobiety, u której nowotwór nie dawał długo jednoznacznych objawów i został wykryty dopiero po kilku miesiącach od pojawienia się podwójnego widzenia.
Nowy rozdział w chirurgii kręgosłupa
Zabieg wykonany w UMMC otwiera nowe możliwości leczenia guzów w trudno dostępnych lokalizacjach. Przezoczodołowe podejście może stać się alternatywą dla wysoce inwazyjnych procedur, zwłaszcza tam, gdzie ważna jest minimalizacja uszkodzeń struktur anatomicznych i zachowanie jakości życia pacjenta. W kontekście stale rosnącej precyzji neurochirurgii oraz integracji wielu specjalizacji – jest to kolejny krok w kierunku bardziej bezpiecznych i skutecznych terapii nowotworowych.
Główne wnioski
- W UMMC przeprowadzono pierwszą na świecie operację usunięcia struniaka kręgosłupa przez oczodół, co pozwoliło uniknąć ryzyka uszkodzeń neurologicznych i blizn.
- Pacjentka miała dwa oddzielne guzy – guz szyjnego odcinka kręgosłupa i guz w okolicy pnia mózgu – usunięte w ramach wieloetapowego leczenia z zastosowaniem technik endoskopowych.
- W zabiegu brał udział zespół interdyscyplinarny złożony z neurochirurgów, chirurgów plastycznych, otolaryngologów i radioonkologów, co pokazuje znaczenie kompleksowej opieki.
- Zastosowano dojście przez spojówkę i odbudowę oczodołu tytanową płytką, co pozwoliło zachować estetykę i funkcję, bez widocznych blizn pooperacyjnych.
Źródło:
- University of Maryland Medical Center
