Dnia 27 stycznia Minister Zdrowia ogłosił jednolity tekst rozporządzenia regulującego funkcjonowanie zakładów psychiatrycznych i zakładów leczenia odwykowego w Polsce. Rozporządzenie wprowadza zmiany dotyczące wykazu placówek, zasad finansowania obserwacji oraz wymogów technicznych dla ośrodków.
Nowe regulacje prawne – co obejmuje rozporządzenie?
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 stycznia 2025 r. zastępuje wcześniejsze przepisy, uwzględniając zmiany wprowadzone w październiku 2023 r. Najważniejsze aspekty nowego aktu prawnego dotyczą:
- wykazu zakładów przeznaczonych do wykonywania obserwacji psychiatrycznej i leczenia odwykowego;
- zasad finansowania obserwacji, które nadal będą pokrywane z budżetu państwa;
- szczegółowych wymogów dotyczących zabezpieczenia placówek, w tym nadzoru, zabezpieczeń technicznych i obsady personelu.
Wymagania dla zakładów psychiatrycznych dla osób pozbawionych wolności – nowe standardy zabezpieczeń
Zgodnie z nowymi przepisami, zakłady psychiatryczne muszą spełniać określone wymogi zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych. Kluczowe zmiany obejmują:
- Monitoring i nadzór: Zakłady muszą być wyposażone w systemy telewizji wewnętrznej oraz elektroniczne systemy sygnalizacyjne zapobiegające niekontrolowanemu opuszczeniu placówki.
- Personel: Wymagana liczba pracowników wynosi co najmniej 2,5 etatu na każde łóżko przeznaczone do obserwacji.
- Zabezpieczenia techniczne: Okna i drzwi muszą posiadać urządzenia uniemożliwiające samowolne opuszczenie zakładu przez obserwowanych.
Zasady finansowania obserwacji
Obserwacje w zakładach psychiatrycznych i leczenia odwykowego będą finansowane z budżetu państwa, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości. Przepisy określają również, że w przypadku braku miejsc w zakładach o określonych zabezpieczeniach, możliwe będzie wykonywanie obserwacji w placówkach o niższym poziomie zabezpieczeń, co jednak podlega ścisłemu nadzorowi.
Wykaz zakładów psychiatrycznych i leczenia odwykowego
Rozporządzenie wprowadza cztery odrębne wykazy placówek:
- Zakłady dla osób niepozbawionych wolności.
- Zakłady dla osób pozbawionych wolności, w tym z wysokim stopniem demoralizacji.
- Zakłady dla podejrzanych o przestępstwa w zorganizowanych grupach przestępczych.
- Zakłady dla osób, które wymagają oceny w zakresie zaburzeń preferencji seksualnych.
Jakie zmiany czekają placówki?
Zgodnie z § 4 rozporządzenia, zakłady mają trzy lata na dostosowanie się do nowych wymagań dotyczących zabezpieczeń technicznych. W okresie przejściowym obserwacje będą przeprowadzane w placówkach o wyższym stopniu zabezpieczeń, co ma na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa pacjentów oraz personelu.
Wykaz zakładów psychiatrycznych i zakładów leczenia odwykowego przeznaczonych do wykonywania obserwacji osób niepozbawionych wolności
Zakłady psychiatryczne
Dolnośląskie
- Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych
al. Tysiąclecia 30, 59-700 Bolesławiec - Milickie Centrum Medyczne sp. z o.o.
ul. Grzybowa 1, 56-300 Milicz - Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych
ul. Adama Mickiewicza 1, Lubiąż, 56-100 Wołów - Zakład dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. dr. Michała Marzyńskiego w Wielospecjalistycznym Szpitalu – SPZOZ
ul. Rolnicza 25, 59-921 Sieniawka - Dolnośląskie Centrum Zdrowia Psychicznego sp. z o.o.
wyb. Józefa Conrada-Korzeniowskiego 18, 50-226 Wrocław - Wojewódzki Szpital Psychiatryczny
ul. Szpitalna 9, 59-500 Złotoryja
Kujawsko-pomorskie
- Powiatowy Szpital w Aleksandrowie Kujawskim sp. z o.o., Oddział Psychiatryczny
ul. Juliusza Słowackiego 18, 87-700 Aleksandrów Kujawski - Szpital Lipno Spółka z o.o., Oddziały Psychiatryczne
ul. Nieszawska 6, 87-600 Lipno - Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. dr. Józefa Bednarza
ul. Sądowa 18, 86-100 Świecie - Wojewódzki Szpital Zespolony im. Ludwika Rydygiera
ul. św. Józefa 53–59, 87-100 Toruń
Lubelskie
- Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, Oddział Psychiatryczny
ul. Szpitalna 53B, 22-100 Chełm - SPZOZ w Janowie Lubelskim, Oddział Psychiatryczny
ul. Jana Zamoyskiego 149, 23-300 Janów Lubelski - Szpital Neuropsychiatryczny im. prof. Mieczysława Kaczyńskiego SPZOZ
ul. Abramowicka 2, 20-442 Lublin - SPZOZ, Oddział Psychiatryczny z Ośrodkiem Interwencji Kryzysowych i Psychogeriatrią
ul. Doktora Andrzeja Rogalińskiego 3, 21-400 Łuków - SPZOZ, Oddział Psychiatryczny z Pododdziałem Leczenia Uzależnień
ul. Kościelna 136, 21-200 Parczew - Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Psychiatryczny
ul. Klasztorna 4, 22-463 Radecznica - SPZOZ w Radzyniu Podlaskim, Oddział Psychiatryczny
ul. Wisznicka 111, 21-300 Radzyń Podlaski - Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych
Suchowola 48, 21-305 Suchowola
Lubuskie
- Wojewódzki Szpital Specjalistyczny dla Nerwowo i Psychicznie Chorych SPZOZ
Cibórz 5, 66-213 Skąpe - Wielospecjalistyczny Szpital Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim sp. z o.o.
ul. Franciszka Walczaka 42, 66-400 Gorzów Wielkopolski - SP Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych
ul. Poznańska 109, 66-300 Międzyrzecz
Łódzkie
- Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II
ul. Czapliniecka 123, 97-400 Bełchatów - Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Łodzi, Szpital im. Józefa Babińskiego
ul. Aleksandrowska 159, 91-229 Łódź - SPZOZ, Oddział Psychiatryczny
ul. Jana Pawła II 35, 97-200 Tomaszów Mazowiecki - Szpital Wojewódzki im. Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu, Centrum Psychiatryczne w Warcie
ul. Sieradzka 3, 98-290 Warta - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział Psychiatryczny
ul. Parzęczewska 35, 95-100 Zgierz
Małopolskie
- Szpital Specjalistyczny im. Henryka Klimontowicza w Gorlicach
ul. Węgierska 21, 38-300 Gorlice - Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera w Krakowie sp. z o.o.
os. Złota Jesień 1, 31-826 Kraków - Szpital Specjalistyczny im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie SPZOZ
ul. dr. Józefa Babińskiego 29, 30-393 Kraków - Podhalański Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Nowym Targu
ul. Szpitalna 14, 34-400 Nowy Targ - Nowy Szpital w Olkuszu sp. z o.o., Oddział Psychiatryczny
al. 1000-lecia 13, 32-300 Olkusz
Mazowieckie
- Wojewódzki Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej im. prof. Eugeniusza Wilczkowskiego w Gostyninie
ul. Zalesie 1, 09-500 Gostynin - SP Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej, Oddział Psychiatryczny
ul. Jędrzeja Śniadeckiego 2, 27-300 Lipsko - Płocki Zakład Opieki Zdrowotnej sp. z o.o., Szpital Świętej Trójcy, Oddział Psychiatryczny
ul. Tadeusza Kościuszki 28, 09-402 Płock - Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza
ul. Partyzantów 2/4, 05-802 Pruszków-Tworki - Samodzielny Wojewódzki Publiczny Zespół Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej im. dr Barbary Borzym
ul. Krychnowicka 1, 26-607 Radom - Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Oddział Psychiatryczny
ul. Starowiejska 15, 08-110 Siedlce - Zespół Opieki Zdrowotnej Szpitala Powiatowego, Oddział Psychiatryczny I, II, Pododdział Detoksykacyjny
ul. Batalionów Chłopskich 3/7, 96-500 Sochaczew - Instytut Psychiatrii i Neurologii
ul. Jana III Sobieskiego 9, 02-957 Warszawa - Samodzielny Wojewódzki Zespół Publicznych Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej
ul. Nowowiejska 27, 00-665 Warszawa - Szpital Bielański im. ks. Jerzego Popiełuszki SPZOZ, Oddział Psychiatryczny
ul. Cegłowska 80, 01-809 Warszawa - Mazowieckie Centrum Psychiatrii „Drewnica” sp. z o.o.
ul. Karola Rychlińskiego 1, 05-091 Ząbki
Opolskie
- Samodzielny Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. ks. bp. Józefa Nathana
ul. Szpitalna 18, 48-140 Branice - Brzeskie Centrum Medyczne SPZOZ, Oddział Psychiatryczny
ul. Nysańska 2–4, 49-300 Brzeg - SPZOZ Głuchołazy, Oddział Psychiatryczny
ul. Marii Curie-Skłodowskiej 16, 48-340 Głuchołazy - Wojewódzki Specjalistyczny Zespół Neuropsychiatryczny im. św. Jadwigi
ul. Wodociągowa 4, 45-221 Opole
Podkarpackie
- Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej im. prof. Antoniego Kępińskiego
ul. Tadeusza Kościuszki 18, 37-500 Jarosław - Zespół Opieki Zdrowotnej w Dębicy, Oddział Psychiatryczny
Straszęcin 295, 39-218 Straszęcin - Wojewódzki Podkarpacki Szpital Psychiatryczny im. prof. Eugeniusza Brzezickiego
ul. Różana 9, 37-710 Żurawica
Podlaskie
- Samodzielny Publiczny Psychiatryczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. dr. Stanisława Deresza w Choroszczy
pl. im. dr Zygmunta Brodowicza 1, 16-070 Choroszcz - Szpital Ogólny im. dr. Witolda Ginela, Oddział Psychiatryczny
ul. Konstytucji 3-go Maja 34, 19-200 Grajewo - SPZOZ w Hajnówce
ul. Doc. Adama Dowgirda 9, 17-200 Hajnówka - Specjalistyczny Psychiatryczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej
ul. Szpitalna 62, 16-400 Suwałki
Pomorskie
- Wojewódzki Szpital Psychiatryczny im. prof. Tadeusza Bilikiewicza
ul. Srebrniki 17, 80-282 Gdańsk - SPZOZ, Oddział Psychiatryczny
ul. Juliana Węgrzynowicza 13, 84-300 Lębork - Centrum Zdrowia Psychiatrycznego w Słupsku
ul. Obrońców Wybrzeża 4, 76-200 Słupsk - Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Stanisława Kryzana
ul. Skarszewska 7, 83-200 Starogard Gdański
Śląskie
- Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej
ul. Olszówka 102, 43-300 Bielsko-Biała - Szpital Specjalistyczny w Chorzowie, Oddział Psychiatryczny
ul. Zjednoczenia 10, 41-500 Chorzów - Familia Centrum Zdrowia Psychicznego i Leczenia Uzależnień sp. z o.o., Oddział Psychiatryczny
ul. Dębowa 5, 44-100 Gliwice - Centrum Psychiatrii w Katowicach im. dr. Krzysztofa Czumy
ul. dr Janusza Korczaka 27, 40-340 Katowice - Wojewódzki Szpital Neuropsychiatryczny im. dr. Emila Cyrana w Lublińcu
ul. Grunwaldzka 48, 42-700 Lubliniec - PZOL sp. z o.o., Beskidzkie Centrum Zdrowia Psychicznego
ul. Graniczna 7, 34-312 Międzybrodzie Bialskie - SPZOZ, Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Rybniku
ul. Gliwicka 33, 44-201 Rybnik - Sosnowiecki Szpital Miejski sp. z o.o., Oddział Psychiatryczny
ul. Emila Zegadłowicza 3, 41-200 Sosnowiec - Zakład Opieki Zdrowotnej, Oddział Psychiatryczny
ul. Chorzowska 36, 41-605 Świętochłowice - SPZOZ, Szpital Psychiatryczny
ul. Gliwicka 5, 44-180 Toszek
Świętokrzyskie
- Świętokrzyskie Centrum Psychiatrii w Morawicy, Poradnia Leczenia Uzależnień w Wojewódzkim Ośrodku Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia
ul. Jagiellońska 72, 25-734 Kielce - Świętokrzyskie Centrum Psychiatrii, Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia
ul. Spacerowa 5, 26-026 Morawica - Szpital Specjalistyczny Ducha Świętego w Sandomierzu
ul. dr. Zygmunta Schinzla 13, 27-600 Sandomierz
Warmińsko-mazurskie
- Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Działdowie, Oddział Psychiatryczny
ul. Leśna 1, 13-200 Działdowo - Powiatowy Szpital im. Władysława Biegańskiego, Oddziały Psychiatrii A i B
ul. gen. Władysława Andersa 3, 14-200 Iława - Wojewódzki Zespół Lecznictwa Psychiatrycznego
al. Wojska Polskiego 35, 10-228 Olsztyn - Szpital Psychiatryczny Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
ul. Generała Józefa Bema 24, 11-600 Węgorzewo
Wielkopolskie
- Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Dziekanka” im. Aleksandra Piotrowskiego
ul. Poznańska 15, 62-200 Gniezno - Wojewódzki Szpital Neuropsychiatryczny im. Oskara Bielawskiego
pl. Ignacego Paderewskiego 1A, 64-000 Kościan - Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Ostrowie Wielkopolskim, Oddział Psychiatryczny
ul. Bolesława Limanowskiego 20/22, 63-400 Ostrów Wielkopolski - Wojewódzki Zakład Opieki Psychiatrycznej w Sokołówce sp. z o.o.
Sokołówka 1, 62-840 Koźminek - Szpital Powiatowy im. Alfreda Sokołowskiego w Złotowie, Oddział Psychiatryczny
ul. Szpitalna 28, 77-400 Złotów
Zachodniopomorskie
- Szpital Powiatowy, Oddział Psychosomatyczny
ul. Szpitalna 7A, 78-200 Białogard - Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ZDROJE”
ul. Mączna 4, 70-780 Szczecin - „MEDISON” sp. z o.o. w Koszalinie, Środkowopomorskie Centrum Zdrowia Psychicznego
ul. Sarzyńska 9, 75-819 Koszalin
Cały kraj
83. Wojskowy Instytut Medyczny, Klinika Psychiatrii, Stresu Bojowego i Psychotraumatologii
Centralny Szpital Kliniczny MON
ul. Szaserów 128, 04-141 Warszawa
Ośrodki i oddziały leczenia odwykowego
Dolnośląskie
- Zakład Lecznictwa Odwykowego dla Osób Uzależnionych od Alkoholu
ul. Parkowa 8, 58-379 Czarny Bór
Lubelskie
- Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Chełmie, Oddział Terapii Uzależnienia od Alkoholu
ul. Szpitalna 53B, 22-100 Chełm - Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łukowie, Całodobowy Oddział Leczenia Uzależnień
ul. Doktora Andrzeja Rogalińskiego 3, 21-400 Łuków
Łódzkie
- Szpital Wojewódzki im. Jana Pawła II w Bełchatowie
ul. Czapliniecka 123, 97-413 Bełchatów
Opolskie
- Ośrodek Leczenia Odwykowego
Woskowice Małe 15, 46-100 Namysłów
Podkarpackie
- Publiczny Samodzielny Zakład Opieki Zdrowotnej, Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia
ul. Dąbrowskiego 7, 37-464 Stalowa Wola - Zespół Opieki Zdrowotnej w Dębicy, Oddział Odwykowy
ul. Krakowska 91, 39-200 Dębica - Wojewódzki Szpital Podkarpacki im. Jana Pawła II w Krośnie, Oddział Terapii Uzależnienia od Alkoholu
ul. Korczyńska 57, 38-400 Krosno
Śląskie
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Ośrodek Terapii Uzależnień sp. z o.o.
ul. Częstochowska 1, 42-164 Parzymiechy - Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa Odwykowego i Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Gorzycach
ul. Zamkowa 8, 44-350 Gorzyce - Centrum Psychiatrii w Katowicach, Oddział Dzienny Terapii Uzależnienia od Alkoholu
ul. dr Janusza Korczaka 2, 40-338 Katowice
Wielkopolskie
- Zakład Leczenia Uzależnień
Charcice 12, 64-412 Chrzypsko Wielkie
Zachodniopomorskie
- Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia
Stanomino 5, 78-217 Stanomino - Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gryficach, Oddział Terapii Uzależnienia od Alkoholu
ul. Niechorska 27, 72-300 Gryfice
Ośrodki rehabilitacyjne dla osób uzależnionych
Pomorskie
- Ośrodek Terapii Uzależnień w Smażynie
Smażyno 9, 84-217 Szemud
Śląskie
- Stowarzyszenie Promocji Zdrowia Psychicznego „Od Nowa,” Ośrodek Rehabilitacyjny dla Uzależnionych od Substancji Psychoaktywnych „Straszny Dwór”
ul. Pawła Stalmacha 9, 43-502 Czechowice-Dziedzice - Centrum Leczenia Uzależnień „Familia”
ul. Huberta 60, 44-100 Gliwice
Zachodniopomorskie
- Ośrodek Rehabilitacyjno-Postresocjalizacyjny Stowarzyszenie Solidarni PLUS
Darżewo 6, 76-020 Bobolice
Wykaz zakładów psychiatrycznych i zakładów leczenia odwykowego przeznaczonych do wykonywania obserwacji osób pozbawionych wolności
Podlaskie
- Samodzielny Publiczny Psychiatryczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. dr. Stanisława Deresza w Choroszczy
pl. im. dr Zygmunta Brodowicza 1, 16-070 Choroszcz
Mazowieckie
- Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza
ul. Partyzantów 2/4, 05-802 Pruszków-Tworki
Pomorskie
- Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Stanisława Kryzana
ul. Skarszewska 7, 83-200 Starogard Gdański
Małopolskie
- Szpital Specjalistyczny im. dr. Józefa Babińskiego, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
ul. dr. Józefa Babińskiego 29, 30-393 Kraków
Lubuskie
- Wielospecjalistyczny Szpital Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim sp. z o.o.
ul. Franciszka Walczaka 42, 66-400 Gorzów Wielkopolski
Lubelskie
- Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1, II Klinika Psychiatrii i Rehabilitacji Psychiatrycznej, Oddział Sądowo-Psychiatryczny
ul. Głuska 1, 20-439 Lublin
Podkarpackie
- Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej im. prof. Antoniego Kępińskiego
ul. Tadeusza Kościuszki 18, 37-500 Jarosław
Dolnośląskie
- Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Lubiążu, Całodobowy Oddział Psychiatryczny Sądowy o Wzmocnionym Zabezpieczeniu
ul. Adama Mickiewicza 1, Lubiąż, 56-100 Wołów
Wykaz zakładów dla osób pozbawionych wolności z wysokim stopniem demoralizacji
Wykaz zakładów psychiatrycznych i zakładów leczenia odwykowego przeznaczonych do wykonywania obserwacji osób pozbawionych wolności, które według oceny sądu wykazują znaczny stopień demoralizacji lub zagrożenia ponowieniem czynu o znacznej społecznej szkodliwości albo co do których zachodzi uzasadniona obawa ucieczki i ukrywania się lub też podejrzanych o popełnienie przestępstwa w zorganizowanej grupie lub związku mającym na celu przestępstwo
Małopolskie
- Oddział Psychiatrii Sądowej Szpitala Aresztu Śledczego w Krakowie
ul. Montelupich 7, 31-155 Kraków
Łódzkie
- Oddział Psychiatrii Sądowej Szpitala i Ambulatorium Zakładu Karnego nr 2 w Łodzi
ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 1/5, 93-161 Łódź
Wielkopolskie
- Oddział Psychiatrii Sądowej Szpitala i Ambulatorium z Izbą Chorych Aresztu Śledczego w Poznaniu
ul. Młyńska 1, 61-729 Poznań
Zachodniopomorskie
- Oddział Psychiatrii Sądowej Szpitala i Ambulatorium z Izbą Chorych Aresztu Śledczego w Szczecinie
ul. Kaszubska 28, 70-226 Szczecin
Wykaz zakładów psychiatrycznych do opiniowania o stanie zdrowia psychicznego, w zakresie zaburzeń preferencji seksualnych
Pomorskie
- Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej
ul. Skaryszewska 7, 83-200 Starogard Gdański
Źródło:
- Dziennik Ustaw