Choć wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 roku zaostrzający prawo aborcyjne nadal obowiązuje, liczba legalnych zabiegów przerwania ciąży w Polsce wyraźnie wzrosła. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia w 2024 roku przeprowadzono 896 aborcji – to dwukrotnie więcej niż rok wcześniej. Mimo to liczba legalnych zabiegów wciąż pozostaje niska w porównaniu z tymi, które wykonywane są poza systemem.
Aborcja w Polsce – statystyki i zmieniająca się sytuacja
Jeszcze przed zaostrzeniem przepisów, czyli przed wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, rocznie przeprowadzano w Polsce ok. 1076 legalnych aborcji. Po zmianach prawnych liczba ta drastycznie spadła. Obecnie po raz pierwszy od 2020 roku legalne zabiegi zbliżają się do poziomu sprzed wyroku TK.
Z danych organizacji pozarządowych wynika jednak, że skala aborcji w Polsce jest znacznie większa. Fundacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny szacuje, że każdego roku poza systemem ciążę przerywa ok. 150 tysięcy kobiet. Kolektyw Legalna Aborcja podaje natomiast liczbę 100 tysięcy.
Polki nadal najczęściej przerywają ciążę za granicą
Pomimo wzrostu liczby legalnych aborcji, wiele kobiet nadal decyduje się na zabieg poza granicami kraju. Według danych organizacji Aborcja bez Granic w 2024 roku w zagranicznych klinikach ciążę przerwało 1147 kobiet. Dla porównania w 2023 roku było to 1235 kobiet, a w 2022 roku – 1200.
Tendencja ta pokazuje, że dostęp do aborcji w Polsce jest wciąż ograniczony, a kobiety szukają alternatywnych rozwiązań w krajach, gdzie prawo jest mniej restrykcyjne.
Regionalne różnice w dostępie do legalnej aborcji
Liczba legalnych aborcji różni się w zależności od województwa. Najwięcej zabiegów wykonano w województwie mazowieckim (261) oraz dolnośląskim (148). Zaskakujący jest wzrost liczby aborcji w województwie lubelskim, gdzie wykonano ich 109.
Liczba aborcji w poszczególnych województwach w 2024 roku:
- Mazowieckie – 261
- Dolnośląskie – 148
- Lubelskie – 109
- Łódzkie – 88
- Małopolskie – 51
- Wielkopolskie – 54
- Śląskie – 48
- Pomorskie – 40
- Kujawsko-pomorskie – 19
- Zachodniopomorskie – 19
- Lubuskie – 16
- Opolskie – 16
- Warmińsko-mazurskie – 13
- Podlaskie – 9
- Podkarpackie i świętokrzyskie – poniżej 5
Zmiana władzy a klimat wokół aborcji
Eksperci wskazują, że choć przepisy prawne się nie zmieniły, zmiana rządu wpłynęła na podejście do przerywania ciąży. Według Dominiki Ćwiek z kolektywu Legalna Aborcja:
Do tej pory najwięcej aborcji było w województwie dolnośląskim i mazowieckim. Zaskakujący jest wzrost zabiegów w lubelskim. Jednak cały czas liczba legalnych aborcji w porównaniu z tymi, które wykonywane są poza systemem, jest mała.
W sierpniu 2023 roku Ministerstwo Zdrowia wydało nowe wytyczne dotyczące realizacji zabiegów przerwania ciąży w ramach obowiązującego prawa. Dokument przypomina, że każda placówka medyczna posiadająca kontrakt z NFZ ma obowiązek świadczyć usługi, do których się zobowiązała. Oznacza to, że pojedynczy lekarz może powołać się na klauzulę sumienia i odmówić wykonania zabiegu, jednak szpital jako instytucja nie ma takiego prawa. Jeśli placówka nie zapewni pacjentce dostępu do legalnej aborcji, może zostać ukarana finansowo lub stracić kontrakt z NFZ.
Źródło:
- Gazeta Wyborcza
