1 stycznia 2025 roku wchodzi w życie przełomowe rozporządzenie Unii Europejskiej, które wprowadza bezwzględny zakaz stosowania i eksportu plomb z rtęcią w większości państw członkowskich. Jest to część unijnej strategii „zero zanieczyszczeń,” której celem jest eliminacja szkodliwych substancji ze środowiska.
Dlaczego rtęć była stosowana w stomatologii?
Przez wiele lat rtęć była kluczowym składnikiem amalgamatów dentystycznych. Te popularne wypełnienia były stosowane ze względu na:
- Trwałość i wytrzymałość,
- Łatwość aplikacji,
- Niską cenę.
Jednak rtęć jest substancją silnie toksyczną, która łatwo akumuluje się w środowisku, a także wywiera negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Może być przenoszona z organizmu matki na dziecko przez łożysko lub podczas karmienia piersią.
Nowe regulacje dotyczące plomb z rtęcią
Zgodnie z nowym unijnym rozporządzeniem:
- Od 1 stycznia 2025 roku zakazane będzie stosowanie i eksport plomb z rtęcią w większości państw członkowskich UE.
- Państwa takie jak Czechy i Słowacja, które potrzebują więcej czasu na dostosowanie swoich systemów, otrzymały tymczasowe odstępstwa obowiązujące do 30 czerwca 2026 roku.
- Produkcja, import i eksport rtęciowych materiałów do wypełnień dentystycznych zostaną całkowicie wyeliminowane do 2027 roku.
Jak zmiany wpłyną na stomatologię?
Już od października 2022 roku w Polsce plomby amalgamatowe nie są stosowane w gabinetach stomatologicznych, które mają kontrakty z NFZ. Nowe przepisy rozszerzają ten zakaz na wszystkie gabinety stomatologiczne w UE.
Przyszłością stomatologii są bowiem alternatywne materiały wypełnieniowe, takie jak:
- Kompozyty światłoutwardzalne,
- Materiały ceramiczne,
- Nowoczesne cementy dentystyczne.
Rozwiązania te są mniej toksyczne i równie skuteczne, choć mogą być droższe.
Zakaz lamp rtęciowych
Oprócz plomb, nowe przepisy dotyczą również lamp zawierających rtęć. I tak:
- Produkcja, import i eksport niektórych kategorii lamp rtęciowych zostaną zakazane do 2027 roku.
- Alternatywą dla lamp rtęciowych będą diody LED, które są bardziej energooszczędne i mniej toksyczne.
Dlaczego wprowadzono zakaz?
Celem nowych regulacji jest ochrona zdrowia ludzi i środowiska. Rtęć ma długą żywotność i łatwo rozprzestrzenia się na duże odległości, co sprawia, że jej obecność w środowisku jest poważnym zagrożeniem.
Eksperci wskazują, że dostępne alternatywy dla produktów z rtęcią są obecnie:
- Łatwo dostępne,
- Bezpieczniejsze,
- Opłacalne w dłuższej perspektywie.
Krematoria a emisje rtęci
Komisja Europejska zapowiada, że do końca 2025 roku opublikuje wytyczne dotyczące technologii redukcji emisji rtęci z krematoriów, które również przyczyniają się do zanieczyszczenia środowiska.
Nowe przepisy Unii Europejskiej dotyczące rtęci to kolejny krok w kierunku ochrony zdrowia ludzi i środowiska. Eliminacja rtęci z plomb dentystycznych i lamp to znacząca zmiana, która wymaga dostosowania systemów opieki zdrowotnej w całej Europie. Polska, jako jeden z krajów, który już wcześniej ograniczył stosowanie plomb amalgamatowych, jest dobrze przygotowana do wdrożenia nowych regulacji.
Źródło:
- PAP
