26 listopada 2024 r. w siedzibie Naczelnej Izby Lekarskiej odbyło się śniadanie prasowe poświęcone nowelizacji Kodeksu Etyki Lekarskiej (KEL). Nowy dokument, opracowywany przez ponad dwa lata, wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r. Jakie zmiany przynosi?
Zmiany na miarę współczesności
Nowelizacja Kodeksu Etyki Lekarskiej to nie kosmetyczne poprawki, lecz kompleksowe przepisanie dokumentu. Jak podkreśla Klaudiusz Komor, wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej:
Został on napisany praktycznie od początku i przede wszystkim zawiera takie elementy, których poprzedni kodeks nie zawierał, a które powstały na skutek tego, że bardzo zmieniają nam się czasy, zmienia nam się środowisko pracy. Pojawia się m.in. sztuczna inteligencja i pojawia się wiele rzeczy, które w tej chwili w pracy lekarza, codziennej pracy lekarza, mogłyby budzić wątpliwości, co jest etyczne, co nie jest etyczne.
W ramach nowelizacji zrewidowano wiele pojęć. Na przykład termin „chory” został zastąpiony „pacjentem” – podkreślając, że nie każdy pacjent jest osobą chorą. Kluczowe zapisy kodeksu, jak zaznaczył dr Artur de Rosier, przewodniczący Komisji Etyki Lekarskiej NIL, zostały również opatrzone komentarzami, aby lekarze mogli łatwiej interpretować ich znaczenie.
Teleporady i receptomaty pod lupą
Nowy KEL porusza kontrowersyjne tematy, takie jak rola teleporad i receptomatów w nowoczesnej medycynie. Jak stwierdził prof. Paweł Łuków:
Dlatego właśnie wizyta osobista jest najlepsza, bo niesie więcej informacji np. widoczność mowy ciała, odcienia skóry objętej chorobą. Warto zobaczyć na czym polega ten zawód. Na przetwarzaniu informacji.
W odniesieniu do receptomatów dr de Rosier zauważył, że „komunikacja asynchroniczna” – jak wypełnianie ankiety przez pacjenta i późniejsza ocena przez lekarza – nie spełnia standardów wywiadu medycznego. Komisja Etyki Lekarskiej rekomenduje, by usługi tego typu odbywały się w czasie rzeczywistym, np. poprzez wideokonferencję.
Wzmacnianie etyki w dobie technologii
W nowelizacji uwzględniono również nowe technologie, takie jak sztuczna inteligencja. Pojawiły się zapisy dotyczące odpowiedzialnego korzystania z narzędzi cyfrowych w diagnostyce i terapii.
Więcej w tym temacie dowiesz się z naszego artykułu: AI w medycynie: Komisja Etyki Lekarskiej zaproponowała nowe wytyczne
Siła kodeksu leży w edukacji
Zdaniem ekspertów uczestniczących w śniadaniu prasowym, skuteczność Kodeksu Etyki Lekarskiej zależy od dwóch czynników: edukacji lekarzy i systemu odpowiedzialności zawodowej. Od września 2024 r. na stronie NIL pojawiały się komentarze do poszczególnych, znowelizowanych artykułów:
- Komentarz do znowelizowanego art. 69
- Komentarz do znowelizowanego art. 41 i 42
- Komentarz do znowelizowanego art. 7
- Komentarz do znowelizowanego art. 62
- Komentarz do znowelizowanego art. 68
- Komentarz do znowelizowanego art. 6
- Komentarz do znowelizowanego art. 1
- Komentarz do znowelizowanego art. 20
- Komentarz do znowelizowanego art. 33
- Komentarz do znowelizowanego art. 10
- Komentarz do znowelizowanego art. 8
- Komentarz do znowelizowanego art. 12
Krok po kroku staramy się, aby nowy kodeks stał się dokumentem, który od razu wejdzie w życie- stąd ten okres ponad półroczny, w którym edukujemy lekarzy- edukujemy m.in. poprzez konsekwentne publikacje i działania Działu Mediów NIL oraz Gazety Lekarskie
- podkreślił rzecznik NIL Jakub Kosikowski.
Podsumowanie: krok ku nowej erze medycyny
Nowy Kodeks Etyki Lekarskiej to dokument dostosowany do współczesnych realiów. Jego wdrożenie ma szansę stać się fundamentem dla dalszego rozwoju medycyny opartej na etyce i nowoczesnych standardach. Jak zaznaczyli uczestnicy spotkania, kluczowe będzie zaangażowanie całego środowiska lekarskiego w proces edukacji i wdrażania nowych zasad.
Dla lekarzy i organizacji medycznych rok 2025 zapowiada się jako czas wyzwań, ale jest też szansą na wzmocnienie pozycji zawodu w szybko zmieniającym się świecie.
- Kodeks Etyki Lekarskiej (w wersji obecnej i znowelizowanej) dostępny jest: https://nil.org.pl/dokumenty/kodeks-etyki-lekarskiej
- Komentarze do znowelizowanego Kodeksu Etyki Lekarskiej dostępne są tu: https://nil.org.pl/izba/naczelna-rada-lekarska/komisje-i-zespoly/komisja-etyki-lekarskiej/komentarze-do-znowelizowanego-kel
Źródło:
- https://nil.org.pl/izba/naczelna-rada-lekarska/komisje-i-zespoly/komisja-etyki-lekarskiej/komentarze-do-znowelizowanego-kel
- https://nil.org.pl/aktualnosci/8701-drogowskaz-etyczny-6-sniadanie-prasowe
