Dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji (AI) w medycynie przynosi zarówno nowe możliwości, jak i wyzwania. Komisja Etyki Lekarskiej (KEL) Naczelnej Rady Lekarskiej opublikowała uzupełnione wytyczne dotyczące stosowania AI w praktyce lekarskiej. Dokument precyzuje zasady informowania pacjentów oraz uzyskiwania ich świadomej zgody. W artykule przedstawiamy najważniejsze aspekty komentarza do art. 12 znowelizowanego Kodeksu Etyki Lekarskiej (KEL).
Korzystanie z AI w medycynie: nowe standardy
Kluczowe założenia art. 12 KEL
Nowelizacja Kodeksu Etyki Lekarskiej podkreśla, że lekarze mogą korzystać z algorytmów sztucznej inteligencji w diagnostyce, terapii i profilaktyce, ale tylko pod pewnymi warunkami:
- poinformowania pacjenta, że przy stawianiu diagnozy lub w procesie terapeutycznym będzie wykorzystana sztuczna inteligencja;
- uzyskania świadomej zgody pacjenta na zastosowanie sztucznej inteligencji w procesie diagnostycznym lub terapeutycznym;
- zastosowania algorytmów sztucznej inteligencji, które są dopuszczone do użytku medycznego i posiadają odpowiednie certyfikaty;
- ostateczną decyzję diagnostyczną i terapeutyczną zawsze podejmuje lekarz.
Świadoma zgoda pacjenta: jak ją uzyskać?
Według art. 12 KEL, zgoda pacjenta nie musi mieć formy pisemnej, ale lekarz powinien poinformować pacjenta w sposób zrozumiały. Wyrażenie zgody może być ustne lub wynikać z zachowania pacjenta, np. kontynuacji konsultacji.
Różnicowanie sytuacji:
- Gdy AI ma kluczową rolę: Świadoma zgoda jest wymagana. Przykład: AI generuje diagnozę na podstawie danych pacjenta, a wkład lekarza jest minimalny lub gdy nie ma jego udzaiłu.
- Gdy AI wspomaga proces: Zgoda nie jest konieczna, ale zalecane jest informowanie pacjenta o zastosowanych technologiach.
Dlaczego nowe wytyczne są istotne?
Wprowadzenie AI do praktyki klinicznej ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów i poprawę jakości świadczeń. Certyfikowane algorytmy, prawidłowo zaimplementowane, obniżają ryzyko błędów diagnostycznych. Jednak brak zrozumienia roli AI przez pacjentów może budzić wątpliwości co do ich zgody.
Praktyczne wskazówki dla lekarzy
- Przekazuj jasne informacje: Wyjaśnij pacjentowi, jak AI wspiera proces leczenia.
- Zachowaj transparentność: Informuj o korzyściach i ograniczeniach związanych z wykorzystaniem AI.
- Uwzględnij potrzeby pacjenta: Odpowiadaj na pytania dotyczące AI i roli lekarza.
Nowe wytyczne KEL dostosowują zasady etyczne do dynamicznego rozwoju technologii. Sztuczna inteligencja staje się cennym narzędziem wspomagającym lekarzy, ale jej stosowanie wymaga odpowiedzialności i przejrzystości. Informowanie pacjentów i uzyskiwanie świadomej zgody to nie tylko obowiązek prawny, ale także wyraz poszanowania autonomii pacjenta.
- Pełne stanowisko KEL dostępne jest: https://nil.org.pl/aktualnosci/8700-komentarz-do-znowelizowanego-kel-art-12
Źródło:
- https://nil.org.pl/aktualnosci/8700-komentarz-do-znowelizowanego-kel-art-12
