Rak jelita grubego jest jednym z trzech najczęściej diagnozowanych nowotworów na świecie i jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych w Polsce. Mimo że choroba rozwija się podstępnie i może przez długi czas nie dawać objawów, wielu Polaków nadal nie zdaje sobie sprawy z jej pierwszych symptomów. Najnowsze badanie przeprowadzone przez SW Research na zlecenie Domowego Laboratorium ujawniło, że aż 43,7% Polaków nie zna objawów raka jelita grubego, a profilaktyczne badania są wykonywane zbyt rzadko.
Nowotwór, który rozwija się po cichu
Rak jelita grubego często nie daje jednoznacznych objawów we wczesnym stadium, co sprawia, że choroba jest diagnozowana późno, gdy szanse na skuteczne leczenie są znacznie mniejsze. Według danych Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC), każdego roku na świecie diagnozuje się około 2 miliony nowych przypadków raka jelita grubego, a 900 tysięcy osób umiera z jego powodu.
Prognozy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) są niepokojące – do 2050 roku liczba zachorowań na nowotwory wzrośnie o 77%. W obliczu tych danych eksperci alarmują, że kluczową rolę w walce z rakiem jelita grubego odgrywa profilaktyka i wczesna diagnostyka.
Niepokojące wyniki badania – Polacy nie wiedzą, na co zwrócić uwagę
Wyniki raportu „Rak jelita grubego w świadomości Polaków” ujawniły, że brak wiedzy na temat objawów jest poważnym problemem. 43,7% respondentów nie zna symptomów tej choroby, a 58,5% badanych uważa, że Polacy nie wykonują badań profilaktycznych. Co więcej, 46,9% ankietowanych przyznaje, że unika badań w obawie przed otrzymaniem złych wyników, co może prowadzić do późnego wykrycia nowotworu.
Wśród objawów, które powinny wzbudzić czujność, eksperci wymieniają:
- przewlekłe bóle brzucha,
- zmiany w rytmie wypróżnień (biegunki lub zaparcia),
- obecność krwi w stolcu,
- nagłą utratę masy ciała,
- osłabienie i chroniczne zmęczenie.
Mimo że te sygnały mogą wskazywać na inne schorzenia, nie powinny być nigdy bagatelizowane.
Profilaktyka to klucz do wczesnej diagnozy
Lekarze podkreślają, że kluczowym elementem wczesnego wykrywania raka jelita grubego jest profilaktyka i regularne badania przesiewowe. Według dr n. med. Roberta Staronia, specjalisty gastroenterologa, wiek jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka.
U co najmniej 20% kobiet i 30% mężczyzn po pięćdziesiątce podczas kolonoskopii profilaktycznej wykrywane są polipy gruczolakowate, z których w przyszłości może rozwinąć się rak, a które będzie można usunąć od razu podczas badania – podkreśla ekspert.
Niestety, Polacy mają wiele uprzedzeń wobec kolonoskopii – aż 72,8% uważa ją za bolesną, a 27,6% obawia się znieczulenia. Co czwarty ankietowany (25,9%) boi się ryzyka uszkodzenia jelita. Tymczasem kolonoskopia jest uważana za złoty standard diagnostyki jelita grubego, a w razie potrzeby można ją wykonać w znieczuleniu ogólnym.
Dostępne metody diagnostyczne – nie tylko kolonoskopia
Jednym z głównych wniosków raportu jest niewystarczająca świadomość dostępnych metod diagnostycznych, a należą do nich:
- Testy na krew utajoną w kale – to proste, bezbolesne badanie, które można wykonać w domu. Niestety, 70% ankietowanych nie wie, że można je kupić w aptekach, a 51% osób nie umiałoby ich samodzielnie wykonać.
- Kolonoskopia – najdokładniejsze badanie diagnostyczne, które pozwala wykryć zmiany nowotworowe i usunąć polipy we wczesnym stadium.
- Badania obrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) – wykorzystywane w przypadkach, gdy kolonoskopia nie jest możliwa.
Aż 34,7% Polaków uważa, że kolonoskopia to jedyne dostępne badanie diagnostyczne, co pokazuje, jak istotna jest edukacja w zakresie innych, mniej inwazyjnych metod.
Jak zwiększyć świadomość i poprawić profilaktykę?
Eksperci zgodnie wskazują, że kluczowe są edukacja, kampanie społeczne i łatwiejszy dostęp do badań profilaktycznych. Wprowadzenie szerszej promocji testów domowych i rozwianie mitów dotyczących kolonoskopii mogłoby znacząco wpłynąć na zwiększenie liczby wykrytych przypadków raka we wczesnym stadium.
Co można zrobić? Otóż:
- Mówić o objawach – nie bagatelizować niepokojących sygnałów.
- Regularnie się badać – szczególnie po 50. roku życia.
- Korzystać z dostępnych metod diagnostycznych, takich jak testy domowe, kolonoskopia, badania obrazowe.
- Przełamać bariery strachu – kolonoskopia jest bezpieczna i może uratować życie.
Nie warto czekać – warto działać!
Źródło:
- isbzdrowie.pl
