W Polsce na nowotwory choruje obecnie prawie 1,2 mln osób i stanowią one drugą przyczyną zgonów w Polsce. Co czwarty Polak zachoruje na raka, a co piąty z tego powodu umrze. W obliczu tych dramatycznych statystyk Narodowa Strategia Onkologiczna (NSO) ma być głównym programem systematyzującym działania w zakresie profilaktyki, diagnostyki i leczenia nowotworów. Do końca roku rząd zobowiązał się przyjąć harmonogram wdrażania Strategii na 2025 rok. Jednak raporty i opinie ekspertów wskazują na liczne opóźnienia i niedociągnięcia w realizacji dotychczasowych zadań. Czy zapowiadane działania faktycznie przyniosą poprawę?
Cele Narodowej Strategii Onkologicznej
Narodowa Strategia Onkologiczna, uchwalona w 2020 roku, jest wieloletnim programem, który ma funkcjonować do 2030 roku. Do jej głównych założeń należy:
- Zmniejszenie zachorowalności na nowotwory poprzez działania profilaktyczne.
- Wczesne wykrywanie chorób nowotworowych, co pozwala zwiększyć szanse na skuteczne leczenie.
- Poprawa jakości opieki onkologicznej dzięki modernizacji placówek i sprzętu diagnostycznego.
- Podniesienie poziomu edukacji społeczeństwa w zakresie profilaktyki raka.
Harmonogram wdrażania NSO aktualizowany jest co roku i obejmuje szczegółowe zadania na dany rok kalendarzowy, wraz z kosztami i źródłami ich finansowania.
Zadania planowane na 2025 rok
Harmonogram na 2025 rok ma obejmować zarówno kontynuację zadań z lat 2020-2024, jak i nowe inicjatywy. Kluczowe działania zapowiadane przez Ministerstwo Zdrowia to m.in.:
- Poprawa sytuacji kadrowej w onkologii, m.in. zwiększenie liczby lekarzy onkologów i personelu medycznego.
- Modernizacja infrastruktury medycznej, w tym wymiana wyeksploatowanego sprzętu diagnostycznego i terapeutycznego.
- Promocja badań klinicznych, mająca na celu zwiększenie liczby pacjentów korzystających z nowoczesnych terapii.
- Kontynuacja działań edukacyjno-promocyjnych w zakresie profilaktyki nowotworów i badań przesiewowych.
Opóźnienia i wyzwania w realizacji Narodowej Strategii Onkologicznej
Pomimo ambitnych założeń, raport Onkofundacji Alivia wskazuje, że realizacja NSO napotyka poważne trudności. Do końca 2023 roku ukończono bowiem mniej niż połowę zadań zaplanowanych na lata 2020-2023. Główne problemy to:
- Opóźnienie we wdrażaniu nowego modelu opieki onkologicznej („Cancer Units”) w leczeniu raka płuca, nowotworów ginekologicznych i urologicznych – harmonogram został przesunięty o trzy lata.
- Niska zgłaszalność na badania przesiewowe, takie jak mammografia, która osiągnęła mniej niż 50% zakładanego poziomu.
- Wzrost zachorowań na nowotwory – w 2022 roku odnotowano wzrost o 5%, co wskazuje na konieczność intensyfikacji działań profilaktycznych i diagnostycznych.
Kto odpowiada za wdrażanie NSO?
Za przygotowanie projektu NSO odpowiedzialne jest Ministerstwo Zdrowia. Harmonogram wdrażania Narodowej Strategii Onkologicznej na 2025 rok ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów w IV kwartale 2024 roku. Jak wskazuje minister zdrowia Izabela Leszczyna, działania te będą skupione na dalszej modernizacji infrastruktury medycznej i promocji badań klinicznych.
- Koniecznie zobacz: Nowy projekt reformy szpitalnictwa. Tym razem bez kontrowersji?
Co dalej?
Eksperci podkreślają, że same plany i harmonogramy to za mało – ważne jest bowiem ich skuteczne wdrażanie. Jak zauważa prof. Joanna Didkowska, kierownik Krajowego Rejestru Nowotworów, dane te potwierdzają potrzebę pilnych zmian systemowych, które faktycznie zapewnią sprawną diagnostykę i leczenie chorych na raka oraz skuteczną profilaktykę.
Harmonogram wdrażania Narodowej Strategii Onkologicznej na 2025 rok to kolejny krok w walce z epidemią nowotworów w Polsce. Wprowadzenie skutecznych rozwiązań wymaga jednak konsekwencji w realizacji zadań, odpowiedniego finansowania i systematycznego monitorowania postępów. Czy rząd sprosta temu wyzwaniu? Odpowiedź poznamy już w najbliższych miesiącach.
Źródło:
- https://www.gov.pl/web/premier/projekt-uchwaly-rady-ministrow-w-sprawie-przyjecia-harmonogramu-wdrazania-narodowej-strategii-onkologicznej-na-2025-rok
