Depresja to jedno z najczęstszych zaburzeń psychicznych, które wciąż pozostaje niedostatecznie diagnozowane. W Polsce liczba pacjentów leczonych farmakologicznie z powodu depresji wzrasta – w 2023 roku refundowane leki przeciwdepresyjne wykupiło 1,7 mln osób, co oznacza wzrost o 83% w porównaniu do 2013 roku. Mimo to wielu pacjentów trafia pod opiekę specjalistów dopiero po podjęciu próby samobójczej.
Eksperci alarmują, że depresja maskowana jest szczególnie trudnym wyzwaniem diagnostycznym. Jej objawy często przypominają inne schorzenia, co utrudnia postawienie prawidłowej diagnozy.
Maski depresji – kiedy choroba udaje inne schorzenie
Specjaliści wyróżniają kilka rodzajów „masek” depresji:
- Maski psychosomatyczne – pacjenci skarżą się na bóle głowy, zaburzenia trawienia, przewlekłe zmęczenie.
- Maski bólowe – ból o nieznanej przyczynie (np. bóle pleców czy mięśni) może być jednym z pierwszych objawów depresji.
- Maski behawioralne – nadmierna drażliwość, agresja, impulsywność.
- Zaburzenia rytmu dobowego – bezsenność, nadmierna senność, brak energii w ciągu dnia.
Tego rodzaju objawy sprawiają, że pacjenci często latami krążą między lekarzami różnych specjalizacji, zanim zostaną skierowani do psychiatry.
Czy depresja wśród medyków to temat tabu?
Lekarze, pielęgniarki i inni pracownicy ochrony zdrowia są grupą szczególnie narażoną na depresję. Stres, odpowiedzialność za ludzkie życie, wielogodzinne dyżury i presja systemu sprawiają, że wielu medyków doświadcza wypalenia zawodowego, które może prowadzić do depresji.
Jednak w środowisku medycznym wciąż funkcjonuje przekonanie, że „lekarz nie może być chory”. Strach przed stygmatyzacją sprawia, że wielu specjalistów zwleka z sięgnięciem po pomoc.
Jak rozpoznać depresję i kiedy interweniować?
Objawy depresji, na które należy zwrócić szczególną uwagę:
- Utrzymujące się przez dłuższy czas obniżenie nastroju.
- Utrata zainteresowania codziennymi aktywnościami.
- Zaburzenia snu i apetytu.
- Myśli rezygnacyjne lub samobójcze.
Jeśli pacjent lub osoba z otoczenia zaczyna mówić o śmierci, odczuwa głęboki smutek lub wycofuje się z życia społecznego, należy natychmiast podjąć działania. Każda próba samobójcza powinna być traktowana poważnie – to sygnał, że dana osoba wymaga pilnej pomocy specjalisty.
Leczenie depresji – długotrwały proces, ale skuteczny
W leczeniu depresji kluczowe są trzy elementy:
- Farmakoterapia – dobór odpowiednich leków przeciwdepresyjnych.
- Psychoterapia – zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna, która pomaga zmienić wzorce myślenia.
- Wsparcie społeczne – rodzina i otoczenie pacjenta odgrywają kluczową rolę w procesie leczenia.
Depresja jest chorobą w pełni uleczalną, ale wymaga systematyczności i cierpliwości zarówno ze strony pacjenta, jak i lekarza prowadzącego.
Depresja to nie słabość – to choroba, którą można leczyć
Według Światowej Organizacji Zdrowia depresja znajduje się w czołówce najpoważniejszych chorób XXI wieku. W Polsce problem ten nie jest marginalny, a liczba chorych rośnie z roku na rok.
Ważne jest, by środowisko medyczne i społeczne przestało traktować depresję jako temat tabu. Wczesna diagnoza i wdrożenie odpowiedniego leczenia mogą uratować życie wielu pacjentów.
Osoby potrzebujące pomocy mogą skontaktować się z całodobowym Telefonem Wsparcia: 800 70 22 22 lub Dziecięcym Telefonem Zaufania: 800 12 12 12. W sytuacjach zagrożenia życia należy dzwonić pod numer 112.
Źródło:
- PAP
