Zdrowie psychiczne pracowników medycznych to temat, który wymaga pilnej uwagi. Z opublikowanego przez Fundację Polki w Medycynie raportu wynika, że co siódmy medyk w Polsce miał myśli samobójcze, a blisko połowa badanych odczuwała brak wartości. Wyniki badania ujawniają dramatyczny stan psychiczny przedstawicieli zawodów medycznych i studentów kierunków medycznych. Jakie czynniki przyczyniają się do tego kryzysu i co można zrobić, aby zmienić sytuację?
Wyniki raportu – zdrowie psychiczne medyków w Polsce
Badanie przeprowadzone przez Fundację Polki w Medycynie z użyciem kwestionariusza SRQ-20 ujawniło, że:
- 74,3% respondentów w ciągu ostatnich 30 dni odczuwało smutek lub nieszczęście.
- 59,7% doświadczyło pogorszenia jakości snu.
- 49% badanych miało poczucie braku wartości.
- 15,3% respondentów przyznało, że miało myśli samobójcze.
Dodatkowo stan psychiczny medyków pogarszają takie czynniki jak przemoc słowna, seksizm, brak równowagi między pracą, a życiem osobistym i obciążenia finansowe.
Stres i przemoc w środowisku pracy
Z raportu wynika, że przemoc słowna, seksizm i infantylizacja, to powszechne problemy w systemie ochrony zdrowia w Polsce, albowiem już na etapie studiów prawie 50% respondentów doświadczyło niewłaściwego traktowania ze strony prowadzących.
Problem stanowi również brak równowagi między życiem zawodowym, a prywatnym. Przy czym dotyka on szczególnie osób pracujących powyżej 48 godzin tygodniowo i na zmianach nocnych. Natomiast niepokój finansowy odczuwa 40% badanych, co dodatkowo obciąża ich psychikę.
Pomoc psychologiczna i jej ograniczenia
Ponad połowa medyków (56,3%) przyznała także, że korzystała z pomocy psychiatry lub psychoterapeuty. Najczęściej była to forma farmakoterapii. Pomimo powagi sytuacji, wiele osób wciąż unika wizyt u specjalistów z powodu stygmatyzacji i poczucia, że „powinni radzić sobie sami.”
Jak zauważyła Julia Pankiewicz, rezydentka psychiatrii:
Jako osoby szkolone do pomagania innym zapominamy, że w sytuacji kryzysu sami możemy i powinniśmy prosić o pomoc.
Szczególnie zagrożone grupy medyków
Najwyższy poziom cierpienia psychicznego wykazywały osoby na początku swojej kariery zawodowej, bez specjalizacji lub będące w jej trakcie. Wysokie wymagania, presja czasu i odpowiedzialność za życie pacjentów to bowiem codzienność młodych medyków. Pogorszenie stanu psychicznego jest natomiast również częste u tych, którzy pracują ponad 48 godzin tygodniowo.
Systemowe zmiany jako konieczność
Koordynatorka badania, lekarka Jagoda Hofman-Hutna, podkreśla, że wyniki raportu są niepokojące, ale niestety nie zaskakujące:
Zdrowie psychiczne w polskiej ochronie zdrowia wymaga bezpośrednich, systemowych działań oraz walki ze stygmatyzacją chorób psychicznych
Prezeska Fundacji Polki w Medycynie, Małgorzata Osmola, dodała także:
Wymaga się od nas, medyków, bycia ze stali. (…) Nie możemy nawet wziąć porządnego urlopu, bo nie ma nas kto zastąpić.
Dostępne formy wsparcia
Każda osoba w kryzysie psychicznym może skorzystać z pomocy:
- Całodobowego telefonu wsparcia: 800-70-22-22 (dla dorosłych).
- Dziecięcego Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka: 800-12-12-12.
- Numer alarmowy: 112, w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia.
Szczegóły badania – kto wziął udział?
Badanie przeprowadzone przez Fundację Polki w Medycynie objęło 2164 osoby, w tym:
- 1436 pracowników medycznych,
- 547 studentów kierunków medycznych,
- 181 osób, które równocześnie pracowały i studiowały.
Większość respondentów, blisko 90%, stanowiły kobiety. Największe grupy zawodowe wśród badanych to:
- Lekarze – 39,4% respondentów,
- Pielęgniarki i pielęgniarze – 22,5%.
Pozostałe grupy obejmowały: położne, elektroradiologów, ratowników medycznych, fizjoterapeutów i farmaceutów, które były reprezentowane przez kilkadziesiąt osób z każdej profesji.
Badanie dotyczące zdrowia psychicznego medyków i medyczek zostało przeprowadzone w okresie wakacyjnym w 2024 roku. Ankiety zostały udostępnione m.in. w mediach społecznościowych Fundacji Polki w Medycynie, co umożliwiło szeroki udział osób z różnych środowisk medycznych.
Kontekst liczbowy – medycy w Polsce
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2023 roku liczba osób posiadających prawo do wykonywania zawodu medycznego w Polsce przekroczyła pół miliona, w tym:
- 163,2 tys. lekarzy,
- 45,2 tys. lekarzy dentystów,
- 315,2 tys. pielęgniarek i pielęgniarzy,
- 41,9 tys. położnych.
Kolejne części raportu, które mają pogłębić analizę zdrowia psychicznego w środowisku medycznym, zostaną opublikowane 22 i 29 stycznia.
Raport Fundacji Polki w Medycynie jest kolejnym sygnałem alarmowym, który powinien skłonić do wprowadzenia systemowych zmian w ochronie zdrowia psychicznego medyków. Wymagają oni nie tylko lepszych warunków pracy, ale także wsparcia psychologicznego i kulturowej zmiany podejścia do zdrowia psychicznego w środowisku medycznym.
Źródło:
- polkiwmedycynie.pl
- PAP
