Choroby nowotworowe od lat stanowią poważny problem społeczny, a prognozy na najbliższe lata nie napawają optymizmem. Jak pokazują dane z Wielkopolskiego Centrum Onkologii, liczba nowych przypadków zachorowań na nowotwory złośliwe systematycznie wzrasta. Przyczyny tej sytuacji są wieloaspektowe – od starzenia się społeczeństwa po niewystarczającą świadomość społeczną dotyczącą profilaktyki. Co możemy zrobić, aby zahamować tę tendencję?
Dane z Wielkopolski: liczba nowych zachorowań rośnie
Wielkopolskie Centrum Onkologii, które prowadzi nadzór epidemiologiczny w ramach Krajowego Rejestru Nowotworów, opublikowało niedawno szczegółowe dane dotyczące nowych przypadków nowotworów złośliwych w regionie. W 2022 roku odnotowano tam aż 17 011 nowych zachorowań (8 462 u mężczyzn i 8 549 u kobiet). Prognozy na 2024 rok wskazują wzrost do 17 690 przypadków.
Wśród najczęściej diagnozowanych nowotworów w Wielkopolsce są:
- Rak piersi – w 2022 roku odnotowano 2 382 przypadki, co stanowi jedną trzecią wszystkich nowotworów złośliwych u kobiet. Prognoza na 2024 rok to 2 473 przypadki.
- Rak płuc i oskrzeli – 1 895 przypadków w 2022 roku (1 193 u mężczyzn i 702 u kobiet), z prognozą wzrostu do 1 930 w 2024 roku.
Dane te ukazują potrzebę rozbudowy infrastruktury diagnostyczno-leczniczej oraz zwiększenia działań w zakresie profilaktyki.
Główne przyczyny wzrostu liczby zachorowań
Jak podkreśla prof. dr hab. Andrzej Roszak, zastępca dyrektora ds. lecznictwa Wielkopolskiego Centrum Onkologii, głównym czynnikiem wpływającym na wzrost liczby nowych zachorowań jest starzenie się społeczeństwa.
Liczba nowotworów rośnie z wiekiem, a problem tego rodzaju chorób staje się poważnym wyzwaniem społecznym
– zaznacza profesor.
Wskazuje on również na inne czynniki, które kumulują się w czasie i zwiększają ryzyko zachorowania:
- Długotrwałe palenie papierosów,
- Niewłaściwa dieta,
- Długa ekspozycja na promienie słoneczne,
- Inne czynniki środowiskowe.
Starzenie się organizmu oznacza także spadek efektywności procesów immunologicznych, które w młodszym wieku wspomagają walkę z nowotworami.
Wpływ pandemii COVID-19
Sytuację skomplikowała dodatkowo pandemia COVID-19. W 2022 roku odnotowano spadek liczby diagnozowanych przypadków, co wynikało z mniejszej liczby zgłoszeń na badania profilaktyczne.
To nie był dobry okres dla pacjentów ani dla społeczeństwa. Statystyki zachorowań wrócą niestety do co najmniej poziomu sprzed pandemii
– mówi prof. Roszak.
Znaczenie profilaktyki i wczesnego wykrywania
Eksperci jednogłośnie podkreślają, że główną rolę w walce z nowotworami odgrywa wczesne wykrycie choroby.
Sukces w terapii onkologicznej związany jest z wczesnym rozpoznaniem
– tłumaczy prof. Roszak. Niestety, zgłaszalność na badania profilaktyczne, takie jak mammografia czy kolonoskopia, wciąż jest niewystarczająca.
W ramach działań profilaktycznych niezbędne jest:
- Podnoszenie świadomości społecznej na temat badań profilaktycznych,
- Zwiększenie dostępności badań,
- Promowanie zdrowego stylu życia, w tym aktywności fizycznej i zdrowej diety.
Prognozy na przyszłość
Według prognoz w Polsce liczba osób powyżej 65. roku życia wzrośnie z 17% w 2020 roku do 22% w 2030 roku. To oznacza, że problem nowotworów będzie narastał, jeśli nie zostaną podjęte zdecydowane działania.
Z jednej strony należy dbać o zdrowy styl życia i zmniejszać ilość negatywnych oddziaływań, z drugiej – konieczne jest zwiększenie zgłaszalności na badania profilaktyczne
– apeluje prof. Roszak.
Wyzwania dla systemu ochrony zdrowia
Choroby nowotworowe stanowią wyzwanie nie tylko dla pacjentów i ich rodzin, ale także dla całego systemu ochrony zdrowia. Proces diagnostyki, leczenia i opieki wymaga zaangażowania wielu specjalistów – lekarzy, pielęgniarek, diagnostów, psychologów i fizjoterapeutów.
To cała gama ludzi, którzy są związani z rozpoznawaniem, leczeniem, a potem też opieką nad chorymi w hospicjach czy domach opieki
– dodaje prof. Roszak.
Z danych Wielkopolskiego Centrum Onkologii wynika jasno, że problem nowotworów złośliwych będzie narastał. Starzenie się społeczeństwa, czynniki środowiskowe oraz niewystarczająca profilaktyka sprawiają, że konieczne jest podjęcie intensywnych działań na wielu poziomach – od edukacji społecznej po rozbudowę infrastruktury diagnostyczno-leczniczej.
Źródło:
- PAP
