Według najnowszych danych rocznie w Polsce diagnozuje się 185 tys. nowych przypadków nowotworów, a liczba zgonów wynosi niemal 100 tys. Pomimo postępu w leczeniu, Polska wciąż odstaje od Europy Zachodniej i USA pod względem przeżywalności pacjentów. Eksperci alarmują, że wprowadzenie odpowiednich działań profilaktycznych i zmian stylu życia może znacząco wpłynąć na ograniczenie liczby zachorowań.
Statystyki zachorowań i przeżywalności
Jak poinformował prezes Polskiej Unii Onkologii, dr Janusz Meder, liczba nowych przypadków nowotworów w Polsce wzrosła do 185 tys. rocznie. Liczba zgonów oscyluje w granicach 100 tys. rocznie. Jednym z powodów wzrostu zachorowań jest tzw. dług pandemiczny, który spowodował pogorszenie wykrywalności nowotworów we wczesnych stadiach.
Przeżywalność w Polsce na tle Europy i USA
- Pięcioletnie przeżycia w Polsce: poniżej 50%.
- W Europie Zachodniej i USA: 70-80%.
Mimo poprawy skuteczności leczenia w Polsce, wciąż pozostajemy w tyle za krajami rozwiniętymi. Dr Meder zauważa, że:
Lepsze wyniki terapii uzyskuje się nawet u pacjentów z wyższym stopniem zaawansowania nowotworu. Obecnie nawet dziesiątki lat od wykrycia można żyć z chorobą nowotworową, co pokazuje, jak duży jest postęp.
Rak płuca i czerniak skóry: przykłady poprawy
Pięcioletnie przeżycia pacjentów z rakiem płuca zdiagnozowanych w latach 2010-2017 wzrosły:
- Z 12% do 18% ogółem.
- Z 11% do 15% u mężczyzn.
- Z 15% do 21% u kobiet.
Czerniak skóry
W tym samym okresie pięcioletnie przeżycia zwiększyły się:
- Z 52% do 76% ogółem.
- Z 47% do 74% u mężczyzn.
- Z 57% do 78% u kobiet.
Czynniki ryzyka: styl życia ma znaczenie
Według prof. Sergiusza Nawrockiego aż 40% ryzyka zachorowania na nowotwory zależy od naszych zachowań, takich jak:
- Palenie tytoniu: główny czynnik ryzyka raka płuca, który coraz częściej dotyka kobiety.
- Dieta i otyłość: nie tylko zwiększają ryzyko zachorowania, ale również pogarszają rokowania.
- Aktywność fizyczna: spadek kondycji młodzieży, spowodowany m.in. brakiem ruchu, to poważny problem zdrowotny przyszłości.
Palenie tytoniu wśród młodzieży
Raporty wskazują, że:
- 180 tys. nastolatków poniżej 18. roku życia co roku rozpoczyna palenie.
- 30% uczniów spróbowało nikotyny w postaci e-papierosów, a 78% z nich wybiera owocowe smaki.
- 4 mln dzieci w Polsce to bierni palacze.
- Zobacz również: Choroby nowotworowe w Polsce: wyraźna tendencja wzrostowa
Profilaktyka: połowa nowotworów jest możliwa do uniknięcia
Prezes Polskiej Unii Onkologii przypomina, że 50% nowotworów można uniknąć, przestrzegając zasad europejskiego kodeksu walki z rakiem. Oto one:
- Zaprzestanie palenia tytoniu i unikanie dymu tytoniowego.
- Aktywność fizyczna i zdrowe odżywianie.
- Ograniczenie spożycia alkoholu.
- Unikanie nadmiernego opalania i substancji rakotwórczych.
- Ochrona dzieci przed biernym paleniem.
Polska mierzy się z rosnącą liczbą zachorowań na nowotwory, ale jednocześnie odnotowuje postęp w leczeniu tych chorób. Kluczowym wyzwaniem pozostaje profilaktyka i edukacja społeczeństwa, szczególnie w kontekście stylu życia i wczesnego wykrywania chorób nowotworowych. Jak podkreślają eksperci, poprawa sytuacji wymaga wspólnych działań na poziomie systemowym, edukacyjnym i indywidualnym.
Źródło:
- PAP
