W czwartek ulicami stolicy przeszedł Żółty Marsz, manifestacja w obronie centrów zdrowia psychicznego (CZP). Wydarzenie zgromadziło pracowników służby zdrowia, pacjentów i ich rodziny, a także przedstawicieli środowisk wspierających psychiatrię środowiskową. Uczestnicy wyrażali sprzeciw wobec planowanych zmian w modelu finansowania CZP i domagali się większego wsparcia finansowego dla psychiatrii w Polsce.
Model środowiskowy kontra wyzwania finansowe
Centra zdrowia psychicznego działają w Polsce od 2018 roku w ramach pilotażu. Koncepcja psychiatrii środowiskowej zakłada ograniczenie leczenia w szpitalach na rzecz wsparcia bliżej pacjenta – w lokalnych ośrodkach, które zapewniają szybką interwencję i prewencję kryzysów psychicznych. Jednak przyszłość tego modelu stanęła pod znakiem zapytania, gdyż pilotaż zakończy się w czerwcu 2025 roku.
Protestujący obawiają się, że zmiany w modelu finansowania CZP doprowadzą do podziału na „pacjentów bogatych i biednych”. Prof. Andrzej Kokoszka, jeden z liderów marszu, ostrzegał:
Jeszcze możemy zapobiec stomatologizacji psychiatrii
wskazując na możliwe zwiększenie kosztów leczenia prywatnego.
Kluczowe postulaty manifestantów
Podczas marszu przedstawiciele środowiska psychiatrycznego przekazali marszałkowi Sejmu dokument z żądaniami, które mają zabezpieczyć przyszłość psychiatrii środowiskowej w Polsce. Wśród kluczowych postulatów znalazły się:
- Zwiększenie finansowania psychiatrii do 6% nakładów na ochronę zdrowia w 2025 roku i 7% w 2027 roku.
- Utrzymanie autonomii centrów zdrowia psychicznego, umożliwiając im elastyczne dopasowanie działań do lokalnych potrzeb.
- Utworzenie Krajowego Ośrodka Zdrowia Psychicznego (KOZP), który miałby monitorować transformację psychiatrii w Polsce.
- Dostosowanie modelu środowiskowego do potrzeb społecznych, rozwijając pilotaż w oparciu o zebrane doświadczenia.
Stanowisko Ministerstwa Zdrowia w sprawie finansowania CZP
Ministerstwo Zdrowia zapewnia, że finansowanie CZP zostanie utrzymane na poziomie z pilotażu, lecz w całym kraju. Wiceminister Wojciech Konieczny zapowiedział, że opieka psychiatryczna wymaga dodatkowych 1,5-2 miliardów złotych rocznie.
Jakub Gołąb, rzecznik prasowy Ministerstwa Zdrowia, poinformował PAP, że model finansowania centrów zdrowia psychicznego oparty na zasadzie „fee for service” nie zostanie wprowadzony.
Eksperci i praktycy o przyszłości psychiatrii
Podczas Nadzwyczajnego Kongresu Zdrowia Psychicznego, który poprzedził marsz, wypowiadali się lekarze, terapeuci i przedstawiciele organizacji społecznych. Obawy dotyczą głównie możliwego ograniczenia finansowania oraz powrotu do dominacji leczenia szpitalnego. Psychoterapeuta Krzysztof Jedliński ostrzegał, że zmniejszenie nakładów na CZP może spowodować, że w systemie pozostaną jedynie lekarze i pielęgniarki, a reszta kadry straci pracę.
Reforma psychiatrii: co dalej?
Minister Izabela Leszczyna, w dzisiejszej rozmowie z RMF FM podkreśliła, że celem reformy jest stworzenie bardziej dostępnego i efektywnego systemu psychiatrii. CZP będą funkcjonowały nie tylko w 2025 roku, ale również w kolejnych latach. A sama reforma ma odpowiadać na realne potrzeby społeczeństwa.
Źródło:
- PAP
