W polskim systemie podatkowym istnieje paradoks, który dotyka placówki medyczne – dyrektorzy szpitali muszą odprowadzać podatek dochodowy, nawet jeśli ich placówka nie osiąga dochodu, a wręcz wykazuje stratę. Problem wynika z interpretacji przepisów przez organy skarbowe, które kwestionują wydatki związane z ochroną zdrowia jako niezgodne z działalnością statutową. Mimo że przepisy wydają się jasne, fiskus od lat wymusza absurdalne praktyki, co naraża szpitale na dodatkowe obciążenia finansowe.
Zwolnienie z podatku dochodowego – teoria kontra praktyka
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), placówki prowadzące działalność związaną z ochroną zdrowia są zwolnione z obowiązku płacenia podatku dochodowego, pod warunkiem że dochód przeznaczany jest na cele statutowe. Przepis ten obejmuje również inne podmioty prowadzące działalność dobroczynną, edukacyjną czy kulturalną.
Problem pojawia się jednak, gdy organy skarbowe zaczynają kwestionować konkretne wydatki jako niezgodne z celami statutowymi. W przypadku szpitali szczególnie problematyczne okazały się dwie kategorie wydatków:
- składki na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
- zadośćuczynienia za błędy medyczne.
Według urzędów skarbowych wydatki te nie mieszczą się w zakresie ochrony zdrowia, co skutkuje nałożeniem 19-procentowego podatku CIT na odpowiadającą im kwotę.
Jak fiskus interpretuje przepisy?
Organy skarbowe działają w oparciu o założenie, że kwota wydatków uznanych za „niezgodne” ze statutową działalnością odpowiada dochodowi, który nie podlega zwolnieniu podatkowemu. W praktyce oznacza to, że placówki medyczne, nawet jeśli wykazują stratę, mogą zostać obciążone podatkiem dochodowym.
Władze skarbowe niejako automatycznie uznają takie wydatki za nieprawidłowe, co prowadzi do absurdalnych sytuacji. Szpitale, które zmagają się z trudnościami finansowymi, muszą dodatkowo odprowadzać podatek od „dochodu,” którego faktycznie nie posiadają.
Spory z urzędami skarbowymi – droga przez mękę
Tylko nieliczni zarządzający placówkami medycznymi decydują się na walkę z urzędami skarbowymi. Wiąże się to z długotrwałymi postępowaniami administracyjnymi, które często kończą się dopiero przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (NSA).
Przykłady takich sporów opisuje „Rzeczpospolita,” wskazując, że problem dotyczy nie tyle samych przepisów, co ich interpretacji przez organy skarbowe. W jednym z przypadków NSA musiał rozstrzygnąć, czy składki na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych można uznać za zgodne z celami statutowymi szpitala.
Skutki dla systemu ochrony zdrowia
Praktyki fiskusa mają poważne konsekwencje dla placówek medycznych:
- Dodatkowe obciążenia finansowe – szpitale muszą płacić podatek, mimo że wykazują straty.
- Ryzyko ograniczenia działalności – nieuzasadnione koszty podatkowe mogą wpłynąć na zmniejszenie zakresu świadczeń zdrowotnych.
- Brak stabilności finansowej – interpretacje przepisów przez urzędy skarbowe powodują niepewność i utrudniają planowanie budżetowe.
Jakie są rozwiązania?
Aby rozwiązać problem, konieczne jest:
- Ujednolicenie interpretacji przepisów – wyraźne wskazanie, jakie wydatki są uznawane za zgodne z celami statutowymi.
- Zmiana praktyk fiskusa – zaprzestanie nakładania podatków na placówki medyczne, które wykazują straty.
- Większa transparentność – regularne publikowanie wytycznych dla placówek medycznych, aby uniknąć nieporozumień w interpretacji przepisów.
Obciążanie placówek medycznych podatkiem dochodowym, mimo że wykazują one straty, to absurd, który od lat akceptowany jest przez urzędy skarbowe. Problem leży nie w przepisach, ale w ich interpretacji, która naraża szpitale na dodatkowe koszty i utrudnia funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia. Wypracowanie jasnych zasad i zmiana podejścia fiskusa są kluczowe dla zapewnienia stabilności finansowej placówek medycznych i ochrony zdrowia pacjentów.
Źródło:
- https://www.rp.pl/ochrona-zdrowia/art41545241-absurd-w-polskiej-sluzbie-zdrowia-szpitale-musza-placic-podatek-od-biedy
