W ramach finansowania z Agencji Badań Medycznych, na mapie polskich i światowych badań klinicznych pojawił się projekt o potencjalnie przełomowym znaczeniu – RAPSTAR. Katedra Urologii i Andrologii Collegium Medicum UMK wraz z Katedrą Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego otrzymały aż 24 miliony złotych na realizację pierwszego na świecie badania, które bezpośrednio porówna skuteczność radioterapii stereotaktycznej i chirurgii robotycznej u pacjentów z operacyjnym rakiem nerki. Projekt ten może zmienić obowiązujące standardy leczenia i dać pacjentom realny wybór pomiędzy dwiema nowoczesnymi, ale różnymi ścieżkami terapeutycznymi.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie cele ma projekt RAPSTAR i dlaczego jest pierwszym takim badaniem na świecie.
- Czym różni się radioterapia stereotaktyczna od chirurgii robotycznej w leczeniu raka nerki.
- Kto prowadzi badanie i jakie ośrodki kliniczne są zaangażowane w projekt.
- Jakie znaczenie mogą mieć wyniki RAPSTAR dla przyszłych standardów leczenia onkologicznego.
Rewolucyjne podejście do leczenia raka nerki
Obecnie złotym standardem leczenia operacyjnego raka nerki pozostaje chirurgiczne usunięcie guza w marginesie zdrowego miąższu. W wielu krajach rozwiniętych zabiegi te wykonuje się metodą laparoskopową, a w najlepszych ośrodkach – w asyście robota chirurgicznego. Z kolei radioterapia stereotaktyczna zyskała uznanie głównie jako metoda leczenia pacjentów niekwalifikujących się do operacji. Jednak, jak podkreślają autorzy badania, nowoczesne formy radioterapii wykazały w II fazie badań klinicznych zaskakująco dobre wyniki terapeutyczne.
To pierwsze na świecie prospektywne badanie w tej grupie chorych, mające na celu odpowiedź na kluczowe pytanie: która z metod skuteczniej leczy nowotwór, chroniąc jednocześnie funkcję nerek i zapewniając pacjentom wysoką jakość życia? – podkreślają autorzy projektu.
Projekt RAPSTAR – zakres i cel badania
Projekt badawczy RAPSTAR (Robotic Assisted Partial nephrectomy vs Stereotactic radiotherapy) będzie miał charakter randomizowanego badania III fazy i obejmie porównanie dwóch metod leczenia operacyjnego raka nerki:
- chirurgii robotycznej (z użyciem systemów wspomagających laparoskopię),
- radioterapii stereotaktycznej (precyzyjnej, wysokodawkowej terapii promieniowaniem).
Celem badania jest ocena skuteczności obu metod pod kątem kontroli nowotworu, funkcji nerek oraz jakości życia pacjentów w długoterminowej obserwacji.
Projekt będzie realizowany przy współudziale dwóch bydgoskich ośrodków: Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 im. A. Jurasza oraz Centrum Onkologii im. F. Łukaszczyka. To właśnie te placówki będą odpowiadać za kluczową część badań klinicznych.
Konsorcjum naukowe i zespół badawczy
Nad przebiegiem i realizacją badania RAPSTAR czuwać będzie siedmioosobowa Rada Konsorcjum, odpowiedzialna zarówno za koncepcję naukową, jak i zarządzanie finansowe oraz logistyczne. Członkowie Rady to wybitni klinicyści i naukowcy z CM UMK i GUMed, którzy wspólnie opracowali założenia badania i wniosek o dofinansowanie.
Zespół z ramienia Collegium Medicum UMK:
- prof. dr hab. n. med. Tomasz Drewa,
- dr hab. Jan Adamowicz, prof. UMK,
- dr hab. Krzysztof Koper, prof. UMK,
- dr n. med. Michał Czarnogórski.
Zespół z ramienia Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego:
- prof. dr hab. n. med. Rafał Dziadziuszko,
- dr n. med. Krzysztof Konopa,
- dr n. med. Bartłomiej Tomasik – główny badacz projektu RAPSTAR.
To właśnie dr Tomasik pokieruje całym przedsięwzięciem od strony naukowej, medycznej i koordynacyjnej.
Możliwe skutki dla praktyki klinicznej
Jeśli badanie RAPSTAR wykaże porównywalną skuteczność obu metod leczenia, może to oznaczać zasadniczą zmianę w standardzie terapii raka nerki. Po raz pierwszy pacjenci z nowotworem kwalifikującym się do leczenia operacyjnego mogliby dokonać wyboru pomiędzy metodą chirurgiczną, a nieinwazyjną radioterapią – w zależności od preferencji, ryzyka zabiegu, czy stanu ogólnego zdrowia.
Projekt RAPSTAR jest pierwszym tego rodzaju badaniem na świecie, mającym na celu zmianę praktyki leczenia i w przypadku potwierdzenia porównywalnych wyników leczenia, umożliwienie chorym wyboru metody leczenia – chirurgii lub radioterapii.
Wyniki tego projektu będą mieć wpływ nie tylko na pacjentów w Polsce, ale również na międzynarodowe rekomendacje kliniczne. Jest to krok w stronę spersonalizowanej, zindywidualizowanej terapii onkologicznej, w której pacjent zyskuje realny głos w decyzji terapeutycznej.
Główne wnioski
- Projekt RAPSTAR otrzymał 24 mln zł z Agencji Badań Medycznych na porównanie radioterapii stereotaktycznej i chirurgii robotycznej w leczeniu raka nerki.
- To pierwsze takie badanie na świecie, którego celem jest ocena skuteczności i wpływu obu metod na funkcję nerek oraz jakość życia pacjentów.
- W badaniu biorą udział wiodące ośrodki – CM UMK, GUMed, Szpital Uniwersytecki nr 1 im. Jurasza oraz Centrum Onkologii w Bydgoszczy.
- Wyniki badania mogą zmienić standard terapii, umożliwiając pacjentom wybór metody leczenia zlokalizowanego raka nerki.
Źródło:
- Szpital Uniwersytecki im. A. Jurasza
