Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) po raz pierwszy opublikowała kompleksową listę 17 endemicznych patogenów, dla których pilnie potrzebne są nowe szczepionki. Opublikowany w czasopiśmie eBioMedicine raport ma na celu dostarczenie wytycznych dla instytucji naukowych i firm farmaceutycznych, koncentrując wysiłki badawcze na najpilniejszych zagrożeniach dla zdrowia publicznego. Decyzje o priorytetach podjęto na podstawie regionalnych obciążeń chorobami, ryzyka oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe oraz wpływu społeczno-ekonomicznego, wszystko to wpisuje się w cele Agendy Immunizacji 2030 (IA 2030).
Nowa globalna lista priorytetowych patogenów
WHO, angażując regionalnych i międzynarodowych ekspertów, stworzyła listę patogenów priorytetowych, dzieląc je na trzy kategorie: patogeny wymagające badań, dalszego rozwoju oraz bliskie zatwierdzenia. Są to patogeny, które regularnie powodują poważne choroby w społecznościach (w szczególności w krajach o niskich i średnich dochodach) i dla których rozwój szczepionek może mieć największy wpływ na zdrowie publiczne i stabilność systemów opieki zdrowotnej.
Patogeny wymagające badań nad szczepionkami:
- Paciorkowiec grupy A: Poważne zagrożenie dla dzieci i dorosłych, szczególnie w kontekście rosnącej oporności na antybiotyki.
- Wirus zapalenia wątroby typu C.
- HIV-1: Długo oczekiwana szczepionka może odmienić losy osób zagrożonych HIV, zwłaszcza w krajach o wysokim wskaźniku infekcji.
- Klebsiella pneumoniae: Patogen coraz częściej oporny na antybiotyki.
Patogeny wymagające dalszego rozwoju szczepionek:
- Cytomegalowirus
- Wirus grypy (szczepionka o szerokim spektrum ochrony)
- Gatunki Leishmania
- Salmonella nietyfoidalna
- Norowirus
- Plasmodium falciparum (malaria)
- Gatunki Shigella
- Gronkowiec złocisty
Patogeny bliskie zatwierdzenia regulacyjnego lub rekomendacji politycznych:
- Wirus dengi
- Paciorkowce grupy B
- Patogeny pozajelitowe E. coli
- Mycobacterium tuberculosis
- Syncytialny wirus oddechowy (RSV)
Przełomowe podejście WHO do badań nad szczepionkami
Nie pieniądze, a dobro biednych i najbardziej narażonych społeczności – takie stanowisko WHO potwierdziła dr Kate O’Brien, dyrektor ds. szczepień w WHO:
„Zbyt często globalne decyzje dotyczące nowych szczepionek były podejmowane wyłącznie pod wpływem zwrotu z inwestycji, a nie liczby istnień ludzkich, które można by uratować w najbardziej narażonych społecznościach”.
Agenda Immunizacji 2030: dążenie do globalnej ochrony
WHO podkreśla, że lista priorytetowych patogenów endemicznych wspiera cele Agendy Immunizacji 2030, której założeniem jest zapewnienie dostępu do szczepionek wszystkim społecznościom. Poprzez wskazanie patogenów o największym wpływie na zdrowie publiczne, WHO zamierza stworzyć podstawy do efektywnych działań zarówno w krajach o niskich, jak i wysokich dochodach – ma to ogromne znaczenie dla ochrony populacji o wysokim ryzyku zdrowotnym.
Nowa globalna lista patogenów priorytetowych WHO jest kluczowym krokiem w kierunku skoordynowanych działań badawczych nad szczepionkami. Wybór patogenów opiera się na analizie ich wpływu na zdrowie publiczne oraz potencjale do poprawy globalnej odporności populacyjnej. Lista ta wytycza ścieżki dla naukowców i przemysłu, umożliwiając skoncentrowanie zasobów na patogenach, które wymagają natychmiastowej uwagi.
Źródło:
https://www.who.int/news/item/05-11-2024-who-study-lists-top-endemic-pathogens-for-which-new-vaccines-are-urgently-needed
