Nowotwory złośliwe pozostają jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce, a rak płuca nadal zabija najwięcej pacjentów spośród wszystkich nowotworów. Jak wynika z najnowszego raportu Krajowego Rejestru Nowotworów, w 2022 roku nowotwory odpowiadały za 23% wszystkich zgonów mężczyzn i 20% zgonów kobiet. Szczególnie niepokojące są dane wskazujące, że rak płuca odpowiada za 25% wszystkich zgonów nowotworowych u mężczyzn i 18% u kobiet. Eksperci podkreślają, że konieczne jest udoskonalenie strategii profilaktycznych, by ograniczyć liczbę zachorowań i poprawić skuteczność leczenia.
Nowotwory złośliwe – rosnąca liczba zachorowań
Z danych KRN wynika, że w 2022 roku zdiagnozowano w Polsce 181,3 tys. nowych przypadków nowotworów złośliwych, co oznacza wzrost o 5% w porównaniu do 2021 roku. Zmarło 96 tys. pacjentów, a szczególnie wysoką śmiertelność odnotowano wśród osób poniżej 65. roku życia, zwłaszcza kobiet.
Najczęściej diagnozowane nowotwory w Polsce to:
- U mężczyzn: rak prostaty (23,3% przypadków), rak płuca (13,7%), rak jelita grubego (11,7%).
- U kobiet: rak piersi (23,6%), rak jelita grubego (6,1%), rak płuca (9,2%).
Chociaż rak prostaty jest najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn, to właśnie rak płuca jest główną przyczyną zgonów w tej grupie. Wśród kobiet umieralność na raka płuca również rośnie i przewyższa liczbę zgonów z powodu raka piersi.
Dlaczego rak płuca jest tak groźny?
Rak płuca charakteryzuje się wyjątkowo agresywnym przebiegiem i niską wykrywalnością we wczesnym stadium, co znacząco ogranicza skuteczność leczenia. W większości przypadków choroba jest diagnozowana, gdy nowotwór zdążył się już rozprzestrzenić, co znacząco obniża szanse na przeżycie.
Do głównych czynników ryzyka raka płuca należą:
- Palenie tytoniu – odpowiada za ponad 80% przypadków raka płuca.
- Zanieczyszczenie powietrza – szczególnie wysoka zachorowalność w regionach o dużym uprzemysłowieniu (np. Śląsk).
- Ekspozycja na substancje rakotwórcze – w tym azbest, arsen i radon.
- Czynniki genetyczne – predyspozycje rodzinne mogą zwiększać ryzyko.
Przy czym eksperci zwracają uwagę, że wzrost zachorowań na raka płuca wśród kobiet jest związany z rozwijającą się epidemią palenia tytoniu, która w poprzednich dekadach dotknęła kobiety w większym stopniu niż wcześniej.
Wyzwania dla systemu ochrony zdrowia
Profesor Paweł Koczkodaj z Narodowego Instytutu Onkologii podkreśla, że obserwowane trendy wskazują na konieczność dalszego udoskonalania programów profilaktycznych, w tym zwiększenia udziału pacjentów w badaniach przesiewowych.
Kluczowe działania w walce z rakiem płuca to m.in.:
- Wprowadzenie badań przesiewowych dla osób z grupy ryzyka, np. niskodawkowej tomografii komputerowej (NDTK).
- Ograniczenie palenia tytoniu – wprowadzenie bardziej rygorystycznych regulacji antynikotynowych.
- Poprawa jakości powietrza – zmniejszenie emisji pyłów zawieszonych i innych substancji rakotwórczych.
- Lepszy dostęp do nowoczesnych terapii – immunoterapia i terapie celowane znacząco poprawiają rokowania pacjentów.
- Edukacja społeczeństwa – zwiększenie świadomości na temat wczesnych objawów raka płuca.
Jak zauważa prof. Paweł Koczkodaj z Zakładu Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Nowotworów NIO:
Tylko kompleksowe podejście, obejmujące profilaktykę, diagnostykę i skuteczne leczenie, pozwoli na zmniejszenie obciążenia populacji chorobami nowotworowymi w Polsce w kolejnych dekadach.
Pełen Raport znajdziesz TUTAJ
Źródło:
- medexpress.pl
- onkologia.org.pl