Podczas konferencji CROI w San Francisco ogłoszono, że dwie kolejne osoby potencjalnie zostały wyleczone z HIV po przeszczepie komórek macierzystych. To już ósmy i dziewiąty taki przypadek na świecie. Terapia ta, choć ryzykowna i kosztowna, dostarcza cennych informacji na temat eliminacji wirusa i może pomóc w opracowaniu nowych metod leczenia.
Nowe przypadki remisji HIV po przeszczepie komórek macierzystych
Podczas konferencji Conference on Retroviruses and Opportunistic Infections (CROI) w San Francisco ogłoszono, że dwie kolejne osoby mogą być wyleczone z zakażenia wirusem HIV. U obu pacjentów zastosowano przeszczep komórek macierzystych od dawców z rzadką mutacją genetyczną CCR5-delta 32, która daje naturalną odporność na wirusa.
To już kolejne przypadki długotrwałej remisji HIV, co daje nadzieję na postęp w terapii tego wirusa. Choć metoda ta nie jest dostępna dla większości pacjentów ze względu na swoją złożoność, koszty i ryzyko, wciąż pozostaje kluczowym obszarem badań nad nowymi strategiami leczenia.
Przeszczep jako przełom w leczeniu HIV
Pierwszym pacjentem, u którego skutecznie zastosowano tę metodę, był Timothy Ray Brown, znany jako „berliński pacjent”. W 2007 roku, podczas leczenia ostrej białaczki szpikowej, przeszedł on przeszczep komórek macierzystych od dawcy z mutacją CCR5-delta 32. Brown przez wiele lat pozostawał wolny od wirusa bez konieczności przyjmowania leków antyretrowirusowych.
Kolejne przypadki potwierdziły skuteczność tej metody, jednak przeszczep komórek macierzystych nie jest standardową terapią HIV, a jedynie procedurą stosowaną u pacjentów, którzy wymagają jej ze względu na inne choroby, np. nowotwory układu krwiotwórczego.
“Pacjent z Chicago” – pierwsza trwała remisja HIV po nawrocie wirusa
Jednym z dwóch nowych przypadków jest 67-letni mężczyzna, który był zakażony HIV przez 14 lat i otrzymał przeszczep z powodu ostrej białaczki szpikowej. Po przeszczepie wirus początkowo powrócił, co według specjalistów wynikało z aktywacji rezerwuarów zakażonych komórek w organizmie pacjenta.
Jak wyjaśnił dr Paul Rubinstein z University of Illinois w Chicago:
Było jasne, że ponowna infekcja pochodziła z istniejącego rezerwuaru HIV pacjenta, czyli komórek zakażonych, ale wcześniej nieaktywnych.
Pacjent powrócił na dwa lata do terapii antyretrowirusowej (ART), a następnie ponownie ją przerwał. Od 10 miesięcy pozostaje w remisji – to pierwszy przypadek, w którym po nawrocie wirusa udało się osiągnąć trwałą remisję bez leczenia.
„Pacjent z Oslo” – pierwsza skuteczna terapia HIV po przeszczepie od rodzeństwa
Drugim przypadkiem jest 58-letni pacjent z Norwegii, który przeszedł przeszczep z powodu zespołu mielodysplastycznego. Tym razem dawcą był jego brat, posiadający mutację CCR5-delta 32.
Jak poinformował prof. Marius Trøseid z Oslo University Hospital, pacjent:
- Nie przyjmuje leków przeciwwirusowych od 2,5 roku,
- Od 4 lat pozostaje wolny od HIV.
To pierwszy udokumentowany przypadek skutecznej terapii HIV po przeszczepie od rodzeństwa. Naukowcy zauważają, że u pacjenta rozwinęła się choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi (GvHD), która mogła odegrać kluczową rolę w eliminacji rezerwuarów wirusa.
Jak wyjaśnił Trøseid, w leczeniu GvHD zastosowano ruksolitynib – inhibitor kinazy Janus, który potencjalnie może również zmniejszać rezerwuary HIV.
Przeszczepy komórek macierzystych a przyszłość terapii HIV
Eksperci podkreślają, że choć przeszczep komórek macierzystych nie jest metodą możliwą do zastosowania u wszystkich pacjentów z HIV, dostarcza cennych informacji na temat mechanizmów eliminacji wirusa.
Jak zauważył prof. Marius Trøseid, wyniki te mogą posłużyć do opracowania nowych terapii celujących w rezerwuary HIV, które dziś stanowią główną przeszkodę w całkowitym wyleczeniu pacjentów.
Źródła:
- healio.com
- aidsmap.com
- amfar.org
