Ograniczony dostęp do informacji o negocjacjach między Ministerstwem Zdrowia a firmami farmaceutycznymi sprawia, że wiele kluczowych decyzji pozostaje poza kontrolą społeczną. Nowelizacja ustawy refundacyjnej, zapowiedziana na 2025 rok, ma szansę to zmienić. Czy koniec z tajemnicą refundacyjną przyniesie większą transparentność i sprawiedliwość w systemie?
Refundacja leków: przejrzystość kontra tajemnica negocjacji
Planowana nowelizacja ustawy refundacyjnej ma ograniczyć tajemnicę refundacyjną wyłącznie do instrumentów dzielenia ryzyka. Dr Wojciech Rożdżeński, adiunkt na Wydziale Prawa i Administracji UW, specjalista prawa medycznego i farmaceutycznego, podkreśla, że społeczeństwo pozna więcej szczegółów dotyczących negocjacji oraz umów między państwem a firmami farmaceutycznymi.
Jednak zdaniem eksperta, obecnie w Europie brak jawności umożliwia firmom farmaceutycznym negocjowanie odmiennych cen tych samych leków w różnych krajach. Zmiany w Polsce mogą stanowić krok ku większej transparentności, ale pytanie, jak zareaguje rynek farmaceutyczny, pozostaje otwarte.
Rola organizacji pacjenckich w negocjacjach
Nowelizacja przewiduje możliwość uczestnictwa organizacji pacjenckich w procesach negocjacyjnych. Jednak ich rola pozostałaby ograniczona – mogłyby one uczestniczyć w negocjacjach jedynie za zgodą firmy farmaceutycznej i to po jej stronie.
Dr Rożdżeński zwraca uwagę, że takie rozwiązanie nie sprzyja balansowaniu interesów, a wręcz może wzmocnić pozycję jednej ze stron. Tym samym efektywność i celowość tego rozwiązania budzą uzasadnione wątpliwości.
Skrócenie analiz i nowe kategorie leków
Zgodnie z propozycjami, Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) miałaby przyspieszyć proces analizy skuteczności leków do maksymalnie 45 dni. To pozwoliłoby na szybsze wprowadzanie refundacji i poprawę dostępności leków dla pacjentów.
Nowelizacja zakłada również wprowadzenie nowej kategorii leków, które dotychczas były dostępne w programach lekowych, a teraz mogłyby być stosowane w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej. Ekspert w rozmowie z PAP ocenia, że zmiana ta ma potencjał do obniżenia kosztów i poprawy efektywności systemu.
Wycofanie refundacji leków OTC
Jednym z kluczowych elementów nowelizacji jest planowane wycofanie refundacji leków dostępnych bez recepty (OTC). Ministerstwo Zdrowia uzasadnia ten krok koniecznością optymalizacji kosztów systemu refundacyjnego.
Źródło:
- PAP
