Większość przypadków raka płuc diagnozowana jest zbyt późno, co dramatycznie ogranicza możliwości skutecznego leczenia. Naukowcy opracowali jednak przełomowy test moczu, który może zmienić przyszłość diagnostyki tego groźnego nowotworu.
Wczesna diagnostyka raka płuc – wyścig z czasem
Rak płuc jest jednym z najbardziej śmiercionośnych nowotworów na świecie. Według danych Cancer Research UK aż 46% przypadków tego nowotworu wykrywanych jest w późnych stadiach choroby, co skutkuje wyjątkowo niskim odsetkiem przeżyć. Jedynie 10% pacjentów żyje dłużej niż 10 lat od diagnozy.
Problemem jest brak dostępnych, tanich i czułych metod wczesnego wykrywania raka płuc. Obecne narzędzia, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, są kosztowne i nie zawsze dostępne dla szerokiej grupy pacjentów. Naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge postanowili temu zaradzić, opracowując rewolucyjny test oparty na analizie moczu, który ma na celu wykrywanie tzw. „komórek-zombie”.
Komórki-zombie – sygnały ostrzegawcze w ciele
Komórki-zombie to dysfunkcyjne komórki, które przestają się dzielić, ale wciąż pozostają w organizmie. Nie spełniają już swoich funkcji, a wręcz mogą szkodzić, powodując uszkodzenia tkanek i stymulując rozwój patologicznych zmian.
Wiemy, że przed pojawieniem się raka zachodzą zmiany w dotkniętych nim tkankach. Jedną z tych zmian jest gromadzenie się uszkodzonych komórek, które nie są na tyle zniszczone, by zostały usunięte, ale wystarczająco, by wydzielać specyficzne sygnały
– tłumaczy prof. Ljiljana Fruk z Uniwersytetu w Cambridge.
Badacze zidentyfikowali specyficzne białko uwalniane przez te komórki w tkance płucnej i opracowali sensor, który reaguje na jego obecność.
Jak działa rewolucyjny test moczu?
Sensor, stworzony przez naukowców, wstrzykuje się do organizmu pacjenta, gdzie wchodzi w interakcję z białkami produkowanymi przez komórki-zombie. W wyniku tej reakcji uwalniany jest sygnał wykrywalny w moczu – zmiana jego koloru wskazuje na obecność tych nieprawidłowych komórek w tkance płucnej.
Doctors develop a urine test that helps detect the first signs of lung cancer https://t.co/C18VHDkGlo
— The National (@TheNationalNews) December 6, 2024
Badania przeprowadzone na myszach potwierdziły skuteczność tego rozwiązania, a naukowcy planują rozpoczęcie testów na ludziach w najbliższym czasie.
Udowodniliśmy, że wykrywanie w moczu działa u myszy. Teraz musimy przejść do dalszej przedklinicznej walidacji, identyfikacji specyficznych białek w przypadku innych nowotworów – interesują nas rak piersi, czerniak i rak trzustki, a następnie chcemy przeprowadzić walidację u pacjentów
– podkreślają badacze.
Przyszłość diagnostyki onkologicznej
Opracowany test ma być nie tylko czuły, ale i tani, co może sprawić, że stanie się szeroko dostępny, szczególnie dla grup wysokiego ryzyka. Dodatkowo naukowcy planują rozbudowanie tej technologii, aby mogła być stosowana w diagnostyce innych rodzajów nowotworów, takich jak rak piersi czy czerniak.
Eksperci podkreślają, że wczesne wykrycie nowotworu znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie. Proste, tanie i dostępne testy mogą zrewolucjonizować podejście do diagnostyki onkologicznej i poprawić prognozy dla milionów pacjentów.
Rewolucyjny test na obecność komórek-zombie to krok milowy w walce z rakiem płuc. Opracowanie technologii pozwalającej na wczesne wykrycie tego groźnego nowotworu może uratować tysiące istnień. Naukowcy nie spoczywają na laurach i planują dalszy rozwój narzędzi diagnostycznych, które mogą być kluczem do pokonania nie tylko raka płuc, ale i innych nowotworów.
Źródło:
- https://geekweek.interia.pl/medycyna/news-komorki-zombie-pod-lupa-rewolucyjny-test-na-raka-pluc,nId,20355375
- https://x.com/TheNationalNews
- https://www.thenationalnews.com/health/2024/12/06/new-urine-test-could-detect-first-signs-of-lung-cancer/
