Na dwa miesiące przed zakończeniem programu pilotażowego centrów zdrowia psychicznego nadal brak jednoznacznych decyzji dotyczących przyszłości modelu psychiatrii środowiskowej. Rzecznik Praw Obywatelskich skierował do Ministerstwa Zdrowia pismo z pytaniami o dalsze losy systemu. Resort odpowiada, że planuje jego rozwój, ale wiele kwestii pozostaje nadal w toku.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakich informacji o przyszłości CZP domagało się Biuro RPO.
- Jakie działania planuje Ministerstwo Zdrowia po zakończeniu pilotażu.
- Jakie instytucje uczestniczą w pracach nad nowym modelem psychiatrii środowiskowej.
- Na jakim etapie są prace legislacyjne dotyczące centrów zdrowia psychicznego.
Pismo RPO: niepokój o dalsze funkcjonowanie CZP
23 kwietnia 2025 roku Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, reprezentowane przez dyrektora Piotra Mierzejewskiego, zwróciło się do Ministerstwa Zdrowia z zapytaniem o przyszłość programu pilotażowego centrów zdrowia psychicznego. W korespondencji skierowanej do dyrektor Dagmary Korbasińskiej-Chwedczuk z Departamentu Zdrowia Publicznego wskazano na liczne sygnały od pacjentów i środowisk medycznych. Podkreślano powszechną zgodność co do konieczności utrzymania i rozwoju modelu opartego o centra zdrowia psychicznego, jako gwaranta szybkiego i skutecznego dostępu do opieki psychiatrycznej.
Rzecznik prosił o wyjaśnienie, czy planowane jest zakończenie programu zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem z 27 kwietnia 2018 roku i czy resort ma konkretne plany dotyczące dalszego wdrażania psychiatrii środowiskowej.
Odpowiedź Ministerstwa Zdrowia: projekt nowelizacji i prace systemowe
13 maja 2025 roku w odpowiedzi nadesłanej przez Kubę Sękowskiego, zastępcę dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego, resort przekazał, że 7 maja na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia zmieniającego zasady funkcjonowania programu pilotażowego CZP. Nowelizacja ma umożliwić bezpieczne rozliczenie ostatniego okresu programu i zapewnić ciągłość opieki pacjentom. Konsultacje społeczne trwały do 17 maja.
Ministerstwo podkreśla, że zakończenie pilotażu nie oznacza końca idei – wręcz przeciwnie, ma być etapem niezbędnym do pełnego wdrożenia psychiatrii środowiskowej w całym kraju.
Nowy model: priorytet zdrowia psychicznego
Resort uznaje wyrównywanie dostępu do świadczeń zdrowotnych za jedno z najważniejszych wyzwań systemowych. Zdrowie psychiczne znajduje się wśród obszarów uznanych za priorytetowe.
Od początku 2025 roku prowadzone są konsultacje w ramach Rady ds. Zdrowia Psychicznego, ustawowego organu doradczego ministra. W ich toku dyskutowane są m.in. propozycje koszyka świadczeń gwarantowanych, wskaźników jakości oraz modelu ewaluacji.
Zespół ds. zmian systemowych
Resort przypomina również, że 4 grudnia 2024 roku powołano Zespół do spraw zmian systemowych w CZP. W jego skład wchodzą m.in. przedstawiciele środowisk psychiatrycznych, NFZ oraz MZ. Celem zespołu jest opracowanie strategii wdrożenia modelu środowiskowego w całym systemie, uwzględniając organizację, finansowanie i jakość świadczeń.
Zespół rozpoczął prace 12 grudnia 2024 roku. Aktualnie jego zadania obejmują analizę potrzeb systemu, przygotowanie propozycji rozwiązań, strategii wdrożenia oraz raportu końcowego, który trafi do Ministra Zdrowia.
Konkretów brak
Ministerstwo Zdrowia deklaruje, że kontynuacja i rozwój centrów zdrowia psychicznego pozostają kluczowe. Nie przedstawiono jednak konkretnego harmonogramu legislacyjnego, który pozwoliłby środowiskom medycznym i pacjentom przygotować się na transformację. Ostateczne decyzje mają zostać podjęte po zakończeniu konsultacji i zakończeniu pilotażu.
Główne wnioski
- RPO w piśmie z 23 kwietnia 2025 r. zwrócił się do MZ z pytaniami o przyszłość centrów zdrowia psychicznego oraz kontynuację psychiatrii środowiskowej.
- Ministerstwo Zdrowia 7 maja 2025 r. opublikowało projekt nowelizacji rozporządzenia, który ma umożliwić bezpieczne rozliczenie końcowego etapu pilotażu CZP.
- Od grudnia 2024 r. działa Zespół ds. zmian systemowych, którego zadaniem jest opracowanie strategii wdrożenia modelu środowiskowego w całym kraju.
- MZ deklaruje utrzymanie i rozwój idei psychiatrii środowiskowej, ale nie przedstawia jeszcze harmonogramu pełnej integracji CZP z systemem ochrony zdrowia.
Źródło:
- RPO
