Czy sposób odżywiania może mieć wpływ na nasze zdrowie bardziej, niż dotychczas sądzono? Naukowcy z University of Cambridge, analizując mikrobiom jelitowy 12 tys. osób z 45 krajów, udowodnili, że błonnik w diecie odgrywa ważną rolę w zapobieganiu infekcjom bakteryjnym. Wyniki badania opublikowane w prestiżowym czasopiśmie „Nature Microbiology” nie pozostawiają wątpliwości – dieta bogata w błonnik jest nie tylko wsparciem dla zdrowia jelit, ale także skuteczną ochroną przed groźnymi patogenami.
Jak mikrobiom jelitowy chroni przed infekcjami?
Mikrobiom jelitowy, składający się z bilionów mikroorganizmów, pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu. Badacze zidentyfikowali 135 gatunków bakterii jelitowych, które wspierają zdrowie jelit i chronią przed chorobotwórczymi drobnoustrojami, takimi jak bakterie z rodziny Enterobacteriaceae. Jednym z najbardziej wartościowych mikroorganizmów są bakterie z rodzaju Faecalibacterium.
Te pożyteczne bakterie rozkładają błonnik obecny w diecie i produkują krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które:
- wspierają zdrowie jelit,
- zmniejszają ryzyko stanów zapalnych,
- utrudniają rozwój patogenów.
Dlaczego błonnik jest tak ważny?
Badanie pokazało, że osoby spożywające większe ilości błonnika mają mikrobiom jelitowy bardziej odporny na kolonizację przez groźne bakterie, takie jak Klebsiella pneumoniae, E.coli czy Shigella. Chociaż bakterie te naturalnie występują w ludzkich jelitach, to ich nadmierny rozrost, spowodowany np. spożyciem skażonej żywności, może prowadzić do poważnych, a czasem zagrażających życiu infekcji.
Dr Alexandre Almeida, jeden z autorów badania, podkreśla:
Nasze wyniki sugerują, że to, co jemy, ma potencjalnie bardzo duże znaczenie w kontrolowaniu prawdopodobieństwa zakażenia różnymi bakteriami. Dieta bogata w błonnik zmienia środowisko jelitowe, czyniąc je bardziej wrogim dla chorobotwórczych drobnoustrojów.
Jakie produkty są najlepszym źródłem błonnika?
Aby wspierać zdrowie jelit, warto wprowadzić do diety produkty bogate w błonnik, takie jak:
- warzywa (np. marchew, brokuły, szpinak),
- owoce (np. jabłka, gruszki, maliny),
- rośliny strączkowe (np. fasola, soczewica, ciecierzyca),
- produkty pełnoziarniste (np. brązowy ryż, płatki owsiane, chleb razowy).
Błonnik a probiotyki – co działa skuteczniej?
Badanie wykazało, że probiotyki w tabletkach nie są równie skuteczne, co dieta bogata w błonnik. Probiotyki mogą wspierać równowagę mikrobiomu, jednak ich działanie nie dorównuje efektowi, jaki daje naturalny błonnik.
Dr Almeida wyjaśnia:
Najlepszym podejściem jest zmiana środowiska panującego w jelitach poprzez dietę bogatą w błonnik, co redukuje możliwości rozwoju patogenów.
Błonnik w walce z antybiotykoopornością
Infekcje bakteryjne, takie jak zapalenie płuc wywołane przez Klebsiella pneumoniae, stają się coraz trudniejsze do leczenia z powodu rosnącej oporności na antybiotyki. W tej sytuacji tak duże znaczenie ma zapobieganie zakażeniom. Błonnik, wspierając wzrost „dobrych” bakterii i ograniczając „złe”, może być skutecznym narzędziem w tej walce.
- Zobacz również: Naturalne biomarkery: co mikrobiom mówi o naszym zdrowiu?
Nowe podejście do badań nad mikrobiomem
Naukowcy zwracają uwagę, że wcześniejsze badania nad interakcjami bakterii jelitowych opierały się głównie na modelach zwierzęcych. Wyniki z University of Cambridge pokazały jednak, że rzeczywistość jest bardziej złożona. W ludzkim mikrobiomie aż 172 gatunki bakterii mogą współistnieć z Enterobacteriaceae, co zmienia dotychczasowe założenia dotyczące konkurencji między mikroorganizmami.
Badania nad mikrobiomem i wpływem błonnika na zdrowie potwierdzają, że dieta odgrywa kluczową rolę w profilaktyce zdrowotnej. Regularne spożywanie warzyw, owoców, roślin strączkowych i produktów pełnoziarnistych wspiera rozwój „dobrych” bakterii jelitowych, zmniejszając ryzyko groźnych infekcji. To prosty, a zarazem niezwykle skuteczny sposób na dbanie o zdrowie w czasach, gdy antybiotykooporność staje się globalnym problemem.
Źródło:
- PAP
