Ministerstwo Zdrowia zleciło Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT) przygotowanie raportu na temat rynku aptecznego w wybranych krajach Unii Europejskiej. Analiza ta ma pomóc w ewaluacji skutków przepisów znanych jako „Apteka dla Aptekarza” (AdA) oraz w ewentualnych zmianach regulacji dotyczących polskiego rynku farmaceutycznego. Jakie są aktualne działania resortu zdrowia i jakie wnioski płyną z dotychczasowych danych?
Zlecenie dla AOTMiT: analiza rynku aptecznego
AOTMiT została zobowiązana do przeprowadzenia analizy rynku aptecznego w wybranych krajach Unii Europejskiej. Raport ten ma stanowić wsparcie dla Ministerstwa Zdrowia w ocenie skutków regulacji obowiązujących w Polsce. Przepisy AdA, które ograniczają możliwość prowadzenia aptek tylko przez farmaceutów, od dawna budzą kontrowersje wśród przedsiębiorców.
Jako przykład można wskazać raport dotyczący rynku aptecznego w wybranych krajach Unii Europejskiej przygotowany przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
– poinformował wiceminister zdrowia Marek Kos.
Ministerstwo Zdrowia jednocześnie prowadzi własne analizy i konsultacje publiczne w celu wypracowania zmian w Prawie farmaceutycznym. Projekt ustawy ma być opracowywany przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego (GIF). Jak zaznaczył wiceminister Kos, założenia co do kwestionowanych przepisów znajdują się na wczesnym etapie koncepcyjnym.
Gminy bez apteki – stan na 2024 rok
W odpowiedzi na interpelację posła Włodzisława Gizińskiego, resort zdrowia udostępnił dane dotyczące dostępności aptek w Polsce. Wynika z nich, że:
- W 2024 roku w 329 gminach funkcjonował jedynie punkt apteczny, a w 103 brakowało zarówno apteki ogólnodostępnej, jak i punktu aptecznego.
- W 2015 roku takich gmin było odpowiednio 323 i 56.
Liczby wskazują na wzrost liczby gmin pozbawionych dostępu do podstawowych usług farmaceutycznych, co może być jednym z argumentów przemawiających za rewizją przepisów.
Ministerstwo podkreśliło jednak, że pod uwagę należy brać „specyfikę rynku aptecznego, także w ujęciu historycznym”. Jak bowiem wskazuje:
W okresie 2015 r. obserwowano nasilone zjawisko tzw. odwróconego łańcucha dystrybucji leków i ich wywozu poza granice kraju, co przejawiało się nagannymi praktykami zamykania aptek objętych postępowaniami organów Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej, a następnie wnioskowaniem o wydanie nowego zezwolenia. Uzasadnia to widoczną w danych nieuzasadnioną faktycznymi potrzebami pacjentów zawyżoną liczbę wydawanych zezwoleń.
Międzynarodowy arbitraż a AdA
Wiceminister zdrowia potwierdził, że do resortu wpłynął wniosek o arbitraż międzynarodowy w sprawie wprowadzenia przepisów „Apteki dla Aptekarza”. To kolejne wyzwanie dla Ministerstwa, które musi uwzględnić zarówno interesy pacjentów, jak i przedsiębiorców oraz farmaceutów.
Jakie mogą być konsekwencje zmian?
Zmiany w przepisach mogą wpłynąć na:
- Dostępność aptek w małych gminach – zwiększenie liczby aptek może poprawić dostępność leków.
- Koncentrację rynku – ograniczenia mają zapobiegać monopolizacji rynku przez duże sieci apteczne.
- Koszty prowadzenia działalności – poluzowanie regulacji mogłoby zmniejszyć bariery wejścia dla nowych graczy.
Jednak decyzje w tej sprawie są na wczesnym etapie, a Ministerstwo Zdrowia zastrzega, że nie planuje powrotu do stanu sprzed AdA.
Analiza przygotowana przez AOTMiT oraz dane resortu zdrowia wskazują na potrzebę dalszej debaty nad przepisami „Apteki dla Aptekarza”. Ostateczne decyzje będą zależały od wyników konsultacji publicznych, analiz rynku i raportów międzynarodowych. Jedno jest pewne – zmiany mogą wpłynąć nie tylko na funkcjonowanie aptek, ale także na dostępność leków dla pacjentów w całym kraju.
Źródło:
- https://mgr.farm/aktualnosci/aotmit-zaangazowany-w-zmiany-dotyczace-apteki-dla-aptekarza/
