Choroby układu krążenia, takie jak zawał serca czy udar mózgu, pozostają główną przyczyną zgonów na świecie. Nowe badania z Korei Południowej sugerują, że nieoczywistym, ale skutecznym sposobem profilaktyki może być… szczepienie przeciw półpaścowi. Ochrona przed wirusem VZV nie tylko zmniejsza ryzyko bolesnych objawów skórnych, ale może również ograniczyć ryzyko poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych – nawet o 26%.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie są nieoczekiwane korzyści ze szczepienia przeciwko półpaścowi dla zdrowia serca.
- O ile procent szczepionka może zmniejszyć ryzyko zawału, udaru i innych chorób sercowo-naczyniowych.
- Dlaczego szczepienie może mieć wpływ na stan naczyń krwionośnych i układ krążenia.
- Kto odnosi największe korzyści z profilaktyki – na podstawie danych z ponad 1,2 mln osób.
Półpasiec – więcej niż tylko wysypka
Półpasiec to choroba wirusowa wywoływana przez reaktywację wirusa ospy wietrznej i półpaśca (VZV), który pozostaje uśpiony w organizmie po przebyciu ospy. Objawia się bolesną, często rozległą wysypką i pęcherzami, najczęściej u osób po 50. roku życia. Jednak jak wskazują lekarze, konsekwencje półpaśca nie kończą się na skórze – mogą prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych, utraty wzroku, a także zwiększenia ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Półpasiec powoduje bolesną wysypkę i może prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza u osób starszych i osób z osłabionym układem odpornościowym. Poprzednie badania pokazują, że bez szczepienia około 30% osób może zachorować na półpasiec w ciągu swojego życia – powiedział prof. Dong Keon Yon z Kyung Hee University College of Medicine w Seulu.
Przełomowe badanie z udziałem ponad miliona pacjentów
Badanie opublikowane w prestiżowym „European Heart Journal” objęło 1 271 922 mieszkańców Korei Południowej w wieku 50 lat i starszych. Zebrane dane dotyczyły lat 2012–2021 i obejmowały informacje o statusie szczepień, stanie zdrowia sercowo-naczyniowego oraz stylu życia. Analiza pokazała, że osoby zaszczepione przeciwko półpaścowi miały istotnie niższe ryzyko wystąpienia chorób serca:
- o 23% niższe ogólne ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych,
- o 26% niższe ryzyko udaru mózgu lub zawału serca,
- o 26% niższe ryzyko niewydolności serca,
- o 22% niższe ryzyko choroby wieńcowej.
Co istotne, efekt ochronny był najsilniejszy w ciągu 2–3 lat po szczepieniu, ale utrzymywał się nawet przez osiem lat. Największe korzyści obserwowano u mężczyzn, osób przed 60. rokiem życia oraz tych, którzy prowadzili niezdrowy styl życia (palenie, nadużywanie alkoholu, brak aktywności fizycznej).
Dlaczego szczepienie może chronić serce?
Związek między półpaścem, a chorobami serca nie jest przypadkowy. Zakażenie wirusem może wywoływać stan zapalny naczyń krwionośnych, prowadzić do ich uszkodzenia, a nawet tworzenia zakrzepów, co zwiększa ryzyko udaru lub zawału. Prof. Yon tłumaczy:
Zakażenie półpaścem może powodować uszkodzenie naczyń krwionośnych, stan zapalny i tworzenie się skrzepów, które mogą prowadzić do choroby serca. Zapobiegając półpaścowi, szczepienie może zmniejszyć te ryzyka.
Co istotne, działanie ochronne odnotowano również u osób bez znanych czynników ryzyka sercowego, co może mieć istotne znaczenie dla strategii zdrowia publicznego.
Szczepionka – żywa i rekombinowana
W badaniu analizowano żywą szczepionkę przeciwko półpaścowi, zawierającą osłabioną formę wirusa. Choć skuteczna, nie jest ona odpowiednia dla wszystkich, szczególnie dla osób z obniżoną odpornością. Obecnie w wielu krajach, w tym w Polsce, coraz powszechniej stosuje się szczepionkę rekombinowaną, zawierającą tylko białka wirusa.
Profesor Yon zapowiada dalsze badania:
Ponieważ żywa szczepionka przeciwko półpaścowi nie jest odpowiednia dla każdego, konieczne są dalsze badania nad szczepionką rekombinowaną. Chociaż przeprowadziliśmy rygorystyczną analizę, badanie to nie ustala bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego, więc należy wziąć pod uwagę potencjalne odchylenie od innych czynników leżących u podstaw.
Ograniczenia badania i plany na przyszłość
Choć wyniki są obiecujące, autorzy zaznaczają, że badanie dotyczyło wyłącznie populacji azjatyckiej. Konieczne jest zatem sprawdzenie, czy podobne efekty obserwuje się również w innych grupach etnicznych i geograficznych. Dodatkowo, badanie miało charakter obserwacyjny – nie pozwala więc na potwierdzenie związku przyczynowego.
Wnioski i znaczenie dla profilaktyki
Badanie prof. Yona to jedno z największych i najbardziej kompleksowych analizujących związek między szczepieniem przeciwko półpaścowi, a zdrowiem układu krążenia. Wnioski mogą mieć daleko idące konsekwencje dla systemów opieki zdrowotnej na całym świecie – nie tylko w kontekście profilaktyki półpaśca, ale również jako nowego elementu profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych.
👉 Wyniki oraz opis badań znajdziesz pod TYM LINKIEM
Główne wnioski
- Szczepienie przeciwko półpaścowi obniża ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych – o 23% ogółem, w tym o 26% ryzyko udaru i zawału serca.
- Efekt ochronny utrzymuje się nawet przez 8 lat, z największą skutecznością w ciągu 2–3 lat po szczepieniu.
- Największe korzyści odnoszą osoby młodsze, mężczyźni i prowadzący niezdrowy tryb życia – np. palacze i osoby z niską aktywnością fizyczną.
- Badanie nie dowodzi przyczynowości, ale potwierdza silny związek między szczepieniem a niższym ryzykiem chorób serca w populacji powyżej 50. roku życia.
Źródła:
- European Heart Journal
- European Society of Cardiology
- Science Alert
