Zaburzenia widzenia mogą dotyczyć nawet co czwartej dorosłej osoby – alarmuje prof. Dariusz Dobrowolski, kierownik Klinicznego Oddziału Okulistyki w WSS im. św. Barbary w Sosnowcu. Mimo to wielu pacjentów przez lata funkcjonuje bez diagnozy i korekcji, nieświadomych, że ich wzrok jest daleki od ideału. Z okazji Światowego Dnia Wzroku eksperci przypominają: sprawdzenie wzroku może znacząco poprawić komfort życia.
Wzrok pozornie „dobry”, czyli potencjał niewykorzystany
Jak wskazuje prof. Dobrowolski, ogromna część pacjentów trafia do okulisty przypadkowo – np. z powodu urazu lub innej dolegliwości – i dopiero wtedy dowiaduje się, że widzi słabiej, niż mógłby. Wystarczy odpowiednio dobrana korekcja, by świat nabrał wyrazistości, a pacjenci często są zaskoczeni, że przez lata nie dostrzegali problemu.
Nieświadomość zaburzeń widzenia nie dziwi ekspertów – adaptacja do stopniowego pogarszania się wzroku może przebiegać niemal niezauważalnie. Zjawisko to dotyczy zarówno osób starszych, jak i pacjentów w wieku 40–50 lat, którzy nigdy wcześniej nie korzystali z pomocy okulisty.
Badania nie tylko dla dzieci. Dorośli też powinni sprawdzać wzrok
Badania przesiewowe narządu wzroku są standardem w przedszkolach i szkołach podstawowych. Jednak w dorosłym życiu rutynowe kontrole należą do rzadkości – a to właśnie wtedy pojawiają się pierwsze oznaki prezbiopii i innych wad wymagających korekcji.
– Wiele osób ma takie przeświadczenie, że widzi dobrze. Ale to można zweryfikować, bo dobrze nie znaczy najlepiej, a wiele jest do poprawienia. – zauważa prof. Dobrowolski.
Najważniejszy zmysł, który lekceważymy
Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że ponad 250 mln ludzi na świecie cierpi z powodu zaburzeń widzenia. Wzrok odpowiada nawet za 80–90% odbieranych przez nas bodźców. Mimo to narząd ten bywa zaniedbywany, a problemy zauważamy dopiero wtedy, gdy zaczynają realnie utrudniać codzienne funkcjonowanie.
– My okuliści, nawet oczy, które są uszkodzone po jakichś problemach, chorobach, jednak staramy się ratować. Bo nawet oko, które gorzej widzi, to jest zawsze jakaś rezerwa dla człowieka. Także, mimo że coś jest podwójne, to jednak dbajmy o to tak samo – mówi profesor.
Unikalne procedury dla dzieci z rzadkimi wadami
Kliniczny Oddział Okulistyki w Sosnowcu to także miejsce, gdzie pomoc otrzymują najmłodsi pacjenci z bardzo rzadkimi wadami wrodzonymi. Jak podkreśla prof. Dobrowolski, w przypadku wielu z tych chorób nie istnieją standardowe wytyczne leczenia. Procedury są każdorazowo dostosowywane indywidualnie, a liczba dzieci z takimi przypadkami w Polsce bywa jednocyfrowa.
– W przypadku ciężkich schorzeń, takich jak dysplazja ektodermalna, konieczne jest nie tylko leczenie okulistyczne, ale także interdyscyplinarne podejście – mówi ekspert. Brak czucia rogówki, problemy z gojeniem, niedorozwój gruczołów łzowych – to tylko niektóre z wyzwań, z jakimi mierzą się lekarze.
Zabiegi wykonywane u dzieci z rzadkimi wadami wzroku mają często charakter kazuistyczny. Brakuje literatury, na której można by się oprzeć. Decyzje poprzedzane są wieloma badaniami i konsultacjami. Czasem wybór pada na leczenie farmakologiczne, innym razem na skomplikowany przeszczep lub innowacyjną procedurę chirurgiczną.
Dla dziecka każda poprawa widzenia ma znaczenie
Poprawa jakości widzenia u dziecka, nawet niepełna, może oznaczać przełom w jego samodzielności.
– Człowiek się zdumiewa, że zdrowe dzieci tak nie korzystają z życia, jak właśnie te dzieci, które zostały ciężko dotknięte, bo one wiedzą, jaka jest wartość tego zdrowia, widzenia, to jest dla nich coś niesamowitego i coś, co powoduje, że im się chce żyć, chce się bawić – zauważa okulista.
Badajmy wzrok, zanim będzie za późno
Światowy Dzień Wzroku to nie tylko data w kalendarzu, ale okazja do zatrzymania się i refleksji nad tym, jak dbamy o jeden z naszych najcenniejszych zmysłów. Eksperci przypominają, że wystarczy krótka wizyta u okulisty, by uniknąć lat życia z niepotrzebnym ograniczeniem.
– Każdy z nas jakiś czas powinien sobie ten wzrok zweryfikować – podsumowuje prof. Dobrowolski.
Główne wnioski
- Co 4. dorosły może mieć niezdiagnozowane problemy ze wzrokiem – wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy, że widzi gorzej.
- Badanie okulistyczne często diametralnie poprawia jakość życia – nawet prosta korekcja może znacząco wpłynąć na codzienne funkcjonowanie.
- W Polsce leczone są dzieci z ekstremalnie rzadkimi wadami wzroku – niekiedy mamy do czynienia z pojedynczymi przypadkami w skali kraju.
- Eksperci apelują o regularną kontrolę wzroku – zaniedbanie tego zmysłu może prowadzić do utraty samodzielności i bezpieczeństwa.
Źródło:
- WSS nr 5 im. św. Barbary w Sosnowcu
