Osoby, które przeżyły udar niedokrwienny, często borykają się z powikłaniami neurologicznymi i zwiększonym ryzykiem demencji. Do tej pory brakowało skutecznych, udokumentowanych metod, które mogłyby zmniejszyć to ryzyko. Najnowsze badanie opublikowane w JAMA Network Open daje jednak nadzieję – wykazano, że ćwiczenia aerobowe nie tylko są bezpieczne, ale także wspierają funkcje poznawcze po przebytym udarze.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Czy ćwiczenia aerobowe po udarze są bezpieczne i skuteczne
- Jak aktywność fizyczna wpływa na objętość mózgu i funkcje poznawcze
- Jak przebiegało jedno z największych badań w tej dziedzinie
- Co sądzą naukowcy o potrzebie opracowania zaleceń dla ozdrowieńców
Ośmiotygodniowy program ćwiczeń – założenia i przebieg badania
W badaniu udział wzięły 104 osoby po udarze niedokrwiennym mózgu. Uczestników podzielono losowo na dwie grupy – jedna z nich realizowała program ćwiczeń aerobowych (o charakterze kardio), druga zaś ćwiczenia równowagi i rozciągania. Interwencje rozpoczęto dwa miesiące po udarze.
Ćwiczenia prowadzono pierwotnie w siłowniach szpitalnych, lecz ze względu na pandemię COVID-19 większość sesji przeniesiono do środowiska domowego – pacjenci łączyli się z trenerem personalnym online trzy razy w tygodniu.
W badaniu uczestniczyły ośrodki z Melbourne, takie jak Monash University, Epworth Healthcare, The Florey, Austin Health, Eastern Health i Western Health. Program trwał osiem tygodni, a uczestników monitorowano również po 4 i 12 miesiącach od rozpoczęcia ćwiczeń.
Obserwacje kliniczne – bezpieczeństwo i skuteczność
Wyniki badania są jednoznaczne: ćwiczenia aerobowe są bezpieczne dla osób po udarze. Nie odnotowano żadnych poważnych zdarzeń niepożądanych, co jest istotnym argumentem za wprowadzeniem ich do standardowej rehabilitacji poudarowej.
W zakresie ochrony objętości mózgu nie wykazano istotnych różnic pomiędzy obiema grupami, co sugeruje, że zarówno ćwiczenia aerobowe, jak i rozciągające przynoszą korzyści w tym zakresie. Zaskakujące było jednak to, że obie grupy miały porównywalne wyniki do zdrowych osób z grupy kontrolnej – co oznacza, że interwencje prawdopodobnie spowalniają atrofię mózgu.
Poprawa funkcji poznawczych – obiecujące rezultaty
Wśród uczestników realizujących program aerobowy zauważono poprawę ogólnych funkcji poznawczych po 12 miesiącach. To szczególnie ważne w kontekście prewencji demencji – jednej z głównych obaw pacjentów po udarze.
Jak zauważyła prof. Amy Brodtmann, kierująca badaniem i inicjatywą zdrowia poznawczego w Szkole Medycyny Translacyjnej Uniwersytetu Monash:
Zarówno grupa kontrolna, która zajmowała się układem krążeniowo-oddechowym, jak i grupa kontrolna zajmująca się równowagą i rozciąganiem, odnotowała mniejszą utratę objętości mózgu niż zaobserwowano we wcześniejszych badaniach, w których nie stosowano żadnej interwencji.
Dodała także:
Nasze bardzo dokładne testy uczestników pozwolą nam przeanalizować te efekty w kolejnych publikacjach. Jestem zadowolona z faktu, że interwencje zdawały się chronić zarówno objętość mózgu, jak i funkcje poznawcze.
Brak wytycznych? Czas to zmienić
Obecnie dla pacjentów po zawale czy chorobach onkologicznych istnieją konkretne programy rehabilitacyjne, jednak osoby po udarze nadal są pozbawione podobnych zaleceń dotyczących aktywności fizycznej. Wyniki tego badania mogą stanowić podstawę do opracowania przyszłych wytycznych – szczególnie że nie tylko poprawiają samopoczucie i sprawność fizyczną, ale też mogą chronić mózg przed degeneracją.
👉 Wyniki oraz opis badań znajdziesz pod TYM LINKIEM
Główne wnioski
- Ćwiczenia aerobowe po udarze są bezpieczne – nie odnotowano poważnych działań niepożądanych w grupie interwencyjnej.
- Funkcje poznawcze uległy poprawie – po roku od udaru uczestnicy ćwiczący aerobowo wykazywali lepszą sprawność poznawczą.
- Objętość mózgu była chroniona – zarówno ćwiczenia aerobowe, jak i rozciągające zapobiegały zanikowi mózgu po udarze.
- Brakuje oficjalnych wytycznych – wyniki badania mogą posłużyć jako podstawa do opracowania zaleceń dla pacjentów poudarowych.
Źródło:
- Monash University
- JAMA Network Open
