Mężczyźni rzadko mówią o swoich problemach psychicznych, co często kończy się tragicznie. 87% samobójstw w Polsce popełniają mężczyźni, a ich skuteczność w tych próbach jest pięciokrotnie wyższa niż u kobiet. Społeczne tabu i brak wsparcia sprawiają, że wielu z nich zmaga się z kryzysem w samotności. Jak temu zapobiec?
Alarmujące statystyki – mężczyźni dominują w liczbie samobójstw
Zdrowie psychiczne mężczyzn wciąż jest tematem niedostatecznie nagłaśnianym, choć statystyki nie pozostawiają złudzeń – w Polsce 87% wszystkich samobójstw dotyczy mężczyzn. Średnio każdego dnia życie odbiera sobie 15 osób, z czego aż 12 to mężczyźni.
Podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Zdrowia Mężczyzn prezes Fundacji Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom, Michał Bomastyk, wskazał na dramatyczny problem niewystarczającej pomocy skierowanej do mężczyzn w kryzysie psychicznym.
Działania nie powinny się kończyć na mówieniu o problemach zdrowotnych mężczyzn. Potrzebna jest polityka równościowa – podkreślił Bomastyk.
Dlaczego mężczyźni rzadziej sięgają po pomoc?
W 2023 roku do placówek medycznych z rozpoznaniem depresji trafiło 218 tys. mężczyzn, podczas gdy wśród kobiet liczba ta wyniosła 590 tys. To pokazuje, że kobiety częściej korzystają z pomocy specjalistycznej, mimo że to mężczyźni pięciokrotnie częściej skutecznie odbierają sobie życie.
Jednym z powodów tego stanu rzeczy są normy społeczne i kulturowe, które od dziecka kształtują męski sposób radzenia sobie z problemami. Jak zauważył Michał Bomastyk:
Normy społeczno-kulturowe, które obarczają mężczyzn czy stygmatyzują ich za to, że idą do psychiatry lub psychologa, hasła typu chłopaki nie płaczą, to wszystko ma swoje konsekwencje.
Mężczyźni często wstydzą się przyznać do trudności emocjonalnych, obawiają się oceniania i utraty społecznego statusu. W efekcie kryzysy psychiczne rozwijają się latami, prowadząc do dramatycznych konsekwencji.
Czy profilaktyka działa? Pierwsze efekty programów pomocowych
Dagmara Korbasińska-Chwedczuk z Ministerstwa Zdrowia zwróciła uwagę na pierwsze efekty działań profilaktycznych. Według statystyk Komendy Głównej Policji w 2023 roku liczba prób samobójczych wyniosła ponad 15 tys., z czego 5,2 tys. zakończyło się zgonem. Wśród osób, które zmarły, 4404 to mężczyźni.
W 2024 roku odnotowano 4845 skutecznych samobójstw, z czego aż 4088 to mężczyźni. Choć liczby te są nadal alarmujące, spadek w stosunku do roku poprzedniego może świadczyć o skuteczności wdrażanych programów profilaktycznych, które obejmują m.in. telefon zaufania oraz kampanie społeczne.
Jak zaznaczyła Korbasińska-Chwedczuk:
Pierwsze informacje wskazują na to, że działania profilaktyczne są skuteczniejsze w grupie mężczyzn niż w grupie kobiet.
Pierwszy w Polsce telefon zaufania dla mężczyzn
Jednym z kluczowych działań wspierających mężczyzn w kryzysie jest pierwszy w Polsce telefon zaufania dedykowany wyłącznie mężczyznom – 608 271 402, prowadzony przez Fundację Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom.
Michał Bomastyk podkreślił, że wprowadzenie takiego rozwiązania miało na celu dotarcie do mężczyzn z małych miejscowości, którzy często pozostają bez dostępu do odpowiedniego wsparcia psychologicznego. Dziś telefon ma zasięg ogólnopolski, a nawet międzynarodowy.
Ci mężczyźni, którzy do nas docierają, nie odważą się zadzwonić na numery skierowane do wszystkich. W naszym telefonie słuchawkę zawsze podnosi mężczyzna psycholog. Otrzymujemy często od dzwoniących głosy, że nie wybraliby tego numeru, gdyby to kobieta podniosła telefon – zaznaczył Bomastyk.
Fundacja zapewniła pomoc już ponad tysiącu mężczyzn zmagających się z różnymi problemami, od kryzysów psychicznych po uzależnienia, przemoc domową czy trudności w zakresie orientacji psychoseksualnej.
Co jeszcze można zrobić? Potrzebne zmiany systemowe
Eksperci są zgodni – telefon zaufania to krok w dobrym kierunku, ale konieczne są dalsze działania systemowe. Bomastyk uważa, że takie usługi powinny być finansowane z budżetu państwa, a nie opierać się jedynie na działalności organizacji pozarządowych.
Fundacja nie powinna ponosić odpowiedzialności za zdrowie psychiczne mężczyzn – podsumował prezes fundacji.
Specjaliści wskazują również na potrzebę zmiany społecznych wzorców męskości oraz większego nacisku na edukację chłopców w zakresie zdrowia psychicznego. Im wcześniej zostanie wdrożona odpowiednia profilaktyka, tym mniejsze będą skutki kryzysów psychicznych w dorosłym życiu.
Źródło:
- medexpress.pl
