Nowe badania naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco rzucają zupełnie nowe światło na początek choroby, jaką jest stwardnienie rozsiane (SM). Analiza tysięcy białek w próbkach krwi pozwoliła na stworzenie najbardziej precyzyjnego jak dotąd modelu tego, kiedy i w jaki sposób układ odpornościowy zaczyna atakować układ nerwowy – nawet na siedem lat przed wystąpieniem objawów klinicznych.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Kiedy dokładnie rozpoczyna się atak układu odpornościowego w stwardnieniu rozsianym.
- Jakie białka krwi mogą sygnalizować rozwój SM na wiele lat przed objawami.
- Dlaczego IL-3 odgrywa kluczową rolę w wczesnym stadium choroby.
- Jakie nadzieje niesie nowy test diagnostyczny oparty na biomarkerach.
Choroba zaczyna się znacznie wcześniej, niż sądzono
Stwardnienie rozsiane przez wiele lat pozostaje niezauważone, uszkadzając mózg chorego, zanim pojawią się pierwsze objawy neurologiczne. Zespół badawczy pod kierunkiem dra Ahmeda Abdelhaka i dra Ariego Greena przeanalizował ponad 5000 białek w próbkach krwi 134 osób, które później zdiagnozowano jako chore na SM.
Materiał pochodził z Bazy Serum Departamentu Obrony USA, która archiwizuje próbki krwi żołnierzy rekrutujących się do wojska. Próbki te są dostępne do badań przez dziesięciolecia, umożliwiając prześledzenie zmian biologicznych, które zachodzą na długo przed diagnozą.
Jak podkreśla dr Ari Green: Teraz wiemy, że SM zaczyna się znacznie wcześniej niż ujawniają się objawy kliniczne, co stwarza realną szansę, że pewnego dnia będziemy mogli zapobiegać SM – lub przynajmniej wykorzystać naszą wiedzę, aby chronić ludzi przed dalszymi urazami.
Sekwencja zdarzeń poprzedzających rozwój SM
Zespół badawczy po raz pierwszy przedstawił sekwencję biologicznych zdarzeń prowadzących do rozwoju stwardnienia rozsianego.
- Siedem lat przed diagnozą zaobserwowano gwałtowny wzrost poziomu białka MOG (mielinowa glikoproteina oligodendrocytów), co świadczy o wczesnym uszkodzeniu osłonek mielinowych.
- Rok później następuje wzrost stężenia łańcucha lekkiego neurofilamentów (NfL) – markera rozpadu samych włókien nerwowych.
- W tym czasie aktywuje się również szereg białek sygnalizacji immunologicznej, w tym IL-3, które rekrutują komórki odpornościowe do mózgu i rdzenia kręgowego.
Jak zaznacza dr Ahmed Abdelhak:
Uważamy, że nasza praca otwiera liczne możliwości diagnozowania, monitorowania i potencjalnie leczenia SM.
IL-3 jako kluczowy sygnał wczesnego ataku
Szczególną uwagę naukowców zwróciło interleukina 3 (IL-3) – białko, którego poziom we krwi znacząco wzrasta we wczesnym etapie choroby. IL-3 odgrywa kluczową rolę w koordynowaniu reakcji odpornościowej, inicjując napływ komórek zapalnych do ośrodkowego układu nerwowego i powodując jego uszkodzenie.
Wcześniej uważano, że pierwsze zmiany patologiczne pojawiają się w okolicach momentu wystąpienia objawów neurologicznych. Obecne badania dowodzą, że procesy zapalne i neurodegeneracyjne są aktywne znacznie wcześniej i można je wykryć za pomocą biomarkerów we krwi.
Nowe perspektywy diagnostyczne i terapeutyczne
Odkrycie zespołu z UCSF otwiera nowe możliwości wczesnej diagnostyki stwardnienia rozsianego. Zidentyfikowano ok. 50 białek, których obecność może zwiastować rozwój choroby. Na tej podstawie naukowcy opracowują test diagnostyczny oparty na 21 z nich, dla którego złożono już wniosek patentowy.
To może oznaczać przełom – nie tylko w monitorowaniu przebiegu SM, ale także w zapobieganiu jego rozwojowi jeszcze przed pojawieniem się objawów.
👉 Wyniki oraz opis badań znajdziesz pod TYM LINKIEM
Główne wnioski
- Stwardnienie rozsiane rozpoczyna się nawet 7 lat przed objawami klinicznymi – pierwsze uszkodzenia dotyczą osłonki mielinowej.
- Białko IL-3 odgrywa istotną rolę we wczesnej aktywacji układu odpornościowego i rekrutacji komórek do OUN.
- Zespół UCSF zidentyfikował 50 potencjalnych markerów choroby i opracowuje test diagnostyczny oparty na 21 z nich.
- Odkrycie może umożliwić wcześniejszą diagnozę, monitorowanie i nawet profilaktykę SM przed pojawieniem się objawów neurologicznych.
Źródło:
- University of California – San Francisco
- Nature Medicine
