Dr inż. Jakub Bogusławski z Wydziału Elektroniki, Fotoniki i Mikrosystemów Politechniki Wrocławskiej otrzymał blisko 4 mln zł na realizację przełomowego projektu badawczego, którego celem jest opracowanie nowej technologii diagnostycznej dla chorób oczu. Projekt, finansowany w ramach prestiżowego programu First Team FENG Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, ma potencjał, aby zrewolucjonizować sposób wykrywania i monitorowania schorzeń siatkówki.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie nowe technologie fotoniki rozwija Politechnika Wrocławska w obszarze diagnostyki chorób oczu.
- Na czym polega dwufotonowa oftalmoskopia czasu życia fluorescencji i dlaczego może być przełomem w okulistyce.
- Jakie instytucje i firmy współpracują przy projekcie oraz jakie są jego potencjalne zastosowania kliniczne.
- Dlaczego projekt dr. inż. Jakuba Bogusławskiego znalazł się wśród 12 najlepiej ocenionych inicjatyw w Polsce i jakie są jego dalsze perspektywy.
Dofinansowanie tylko dla 12 badaczy w Polsce
W ramach naboru do edycji 1/2025 programu First Team FENG zgłoszono aż 92 projekty badawcze z całej Polski. Ostatecznie dofinansowanie w łącznej kwocie niemal 47,5 mln zł otrzymało zaledwie 12 projektów, w tym jeden z Politechniki Wrocławskiej. Wyróżniony projekt autorstwa dr. inż. Jakuba Bogusławskiego zatytułowany „Dwufotonowa oftalmoskopia czasu życia fluorescencji: nowe perspektywy w diagnostyce chorób oczu” otrzymał dokładnie 3 963 455,14 zł.
Program FENG umożliwia młodym naukowcom założenie własnych zespołów badawczych, zakup specjalistycznej aparatury i prowadzenie innowacyjnych badań w kraju, przy jednoczesnym założeniu współpracy z partnerami zagranicznymi oraz krajowym sektorem gospodarczym.
Przełomowa metoda obrazowania siatkówki
Jak tłumaczy dr Bogusławski, projekt dotyczy opracowania nowej metody funkcjonalnego obrazowania siatkówki ludzkiego oka, zwanej dwufotonową oftalmoskopią czasu życia fluorescencji (ang. two-photon fluorescence lifetime ophthalmoscopy).
Ta zaawansowana technika pozwala obserwować procesy biochemiczne zachodzące w komórkach fotoreceptorów z niezwykłą precyzją, bez konieczności pobierania próbek czy ingerencji w tkanki. Dzięki temu możliwe będzie badanie funkcji wzrokowej w sposób całkowicie nieinwazyjny – wyjaśnia dr Bogusławski.
Dzięki wykorzystaniu tej technologii możliwe stanie się bardzo precyzyjne określanie czasów zaniku fluorescencji w oku – parametrów niezwykle trudnych do pomiaru, a jednocześnie istotnych z punktu widzenia diagnostyki funkcjonalnej siatkówki.
Wyzwania techniczne i innowacyjne podejście
Zespół badawczy stanie przed szeregiem wyzwań technicznych, obejmujących m.in. konstrukcję układów optycznych i elektronicznych, rozwój systemów detekcji oraz opracowanie lasera femtosekundowego – niezbędnego do wzbudzania fluorescencji przy zachowaniu pełnego bezpieczeństwa dla tkanek oka.
Precyzyjny pomiar czasów zaniku fluorescencji w oku ludzkim stanowi ogromne, przede wszystkim techniczne wyzwanie. Naukowcy cały czas pracują nad nowymi rozwiązaniami z zakresu optyki, elektroniki i fotoniki, w tym np. nad laserami femtosekundowymi oraz wydajnymi systemami detekcji i zliczania pojedynczych fotonów. To właśnie dzięki tym innowacjom, wraz ze współpracownikami, będziemy mogli, jako pierwsi na świecie, zastosować tę technologię w diagnostyce chorób oczu u ludzi – podkreśla badacz z PWr.
Współpraca nauki i biznesu
Projekt będzie realizowany w Zespole Ultraszybkiej Biofotoniki, funkcjonującym w ramach Katedry Teorii Pola, Układów Elektronicznych i Optoelektroniki (W12), we współpracy z Międzynarodowym Centrum Badań Oka w Warszawie, Uniwersyteckim Szpitalem Klinicznym w Jenie (Universitätsklinikum Jena) oraz firmą InCellVu S.A.
Wspólnie chcemy stworzyć zupełnie nowe narzędzie diagnostyczne, które znajdzie zastosowanie w opracowywaniu i ocenie skuteczności terapii genowych i regeneracyjnych chorób oka – szczególnie tych prowadzących do utraty wzroku – zapowiada dr Bogusławski.
Nowa nadzieja dla pacjentów zagrożonych utratą wzroku
W dłuższej perspektywie badacze liczą, że opracowywana technologia przyczyni się nie tylko do poprawy diagnostyki, ale również do rozwoju terapii przywracających funkcję wzrokową.
W dłuższej perspektywie nasza technologia może przyczynić się do powstania nowych terapii, które pozwolą przywrócić wzrok lub zapobiec jego utracie. Opracowywane rozwiązania fotoniczne stanowią ważny krok w kierunku rozwoju metod diagnostycznych i terapii chroniących funkcję wzrokową – dodaje laureat programu First Team FENG.
Główne wnioski
- Dr inż. Jakub Bogusławski z Politechniki Wrocławskiej otrzymał niemal 4 mln zł z programu First Team FENG na opracowanie nowej technologii diagnostycznej oczu.
- Projekt dotyczy dwufotonowej oftalmoskopii czasu życia fluorescencji, która pozwala na precyzyjne, nieinwazyjne obrazowanie procesów biochemicznych w siatkówce.
- W badaniach uczestniczą m.in. Międzynarodowe Centrum Badań Oka w Warszawie, Universitätsklinikum Jena oraz firma InCellVu S.A.
- Technologia ma służyć do wczesnej diagnostyki, oceny skuteczności terapii genowych i potencjalnie do opracowania metod pozwalających zapobiegać utracie wzroku.
Źródło:
- https://pwr.edu.pl/uczelnia/aktualnosci/grant-fnp-dla-naukowca-z-w12-na-poprawe-diagnostyki-chorob-oczu-13946.html
