Ministerstwo Zdrowia udostępniło projekt rozporządzenia określającego nowe wymogi dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dokument, opracowany na podstawie unijnych dyrektyw, wprowadza m.in. rozszerzone obowiązki monitorowania bakterii Legionella, nowe zasady raportowania oraz doprecyzowane wymagania mikrobiologiczne, chemiczne i radiologiczne. Projekt z 5 listopada 2025 r. trafił do konsultacji publicznych.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie nowe wymagania dotyczą jakości wody pitnej w Polsce.
- Jakie obowiązki wprowadza projekt rozporządzenia MZ dla dostawców i zarządców budynków.
- W jaki sposób mają być monitorowane bakterie Legionella i związki PFAS.
- Jakie procedury raportowania i działań naprawczych przewidziano w przypadku przekroczeń norm.
Zakres regulacji i powiązania z dyrektywami UE
Projekt rozporządzenia wykonuje delegację zawartą w art. 13 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków. Wdraża on dyrektywę 2020/2184 (UE) oraz dyrektywę 2013/51/EURATOM, precyzując wymagania dla wody pitnej w Polsce. Dokument określa m.in. minimalne wymagania mikrobiologiczne i chemiczne, metody analizy, częstotliwość poboru próbek oraz zasady postępowania w przypadku niezgodności parametrów.
Legionella, ołów i monitoring wewnętrznych instalacji
Nowością w projekcie są obowiązki dotyczące monitorowania bakterii z rodzaju Legionella w ciepłej wodzie użytkowej, szczególnie w obiektach priorytetowych. Zgodnie z § 7 i załącznikiem nr 5, próbki będą pobierane m.in. z punktów najdalej położonych od podgrzewacza oraz na powrocie cyrkulacyjnym. Projekt wymaga także regularnych badań pod kątem obecności ołowiu w wewnętrznych systemach wodociągowych oraz szybkiego raportowania wyników do inspektorów sanitarnych.
Suma PFAS – jeden parametr, precyzyjna metoda
W kontekście związków per- i polifluoroalkilowych (PFAS), Polska zdecydowała się na monitorowanie wyłącznie parametru „Suma PFAS”. Oznaczenia będą wykonywane chromatografem cieczowym LC-MS zgodnie z normą EN 17892, obejmującą 20 związków PFAS. Parametr „PFAS Ogółem” nie zostaje uwzględniony – uznano, że obecnie brak jest metody zapewniającej jego wiarygodne oznaczenie.
Nowe wymogi dla próbkobrania i analizy
Projekt reguluje sposób pobierania próbek i wskazuje metody analityczne – zarówno referencyjne, jak i alternatywne. Przykładowo, Enterolert-DW została uznana za metodę równoważną dla enterokoków jelitowych. W odniesieniu do metali ciężkich, próbki mają być pobierane losowo z kranu konsumenta, bez wcześniejszego spłukiwania, chyba że metoda alternatywna lepiej odzwierciedla ryzyko.
Radiologiczne aspekty jakości wody
W załączniku nr 1 opisano wymagania dotyczące zawartości substancji promieniotwórczych, takich jak radon, tryt i dawka orientacyjna. Monitoring będzie prowadzony zgodnie z ustalonym harmonogramem i w sposób umożliwiający szybką reakcję w przypadku przekroczeń. W projektowanych przepisach powielono dotychczasowe procedury, jednak wzmocniono system wczesnego ostrzegania i raportowania.
Raportowanie i działania naprawcze
Dostawcy wody będą zobowiązani do niezwłocznego zgłaszania niezgodności (do 3 dni roboczych) oraz składania miesięcznych sprawozdań. Właściciele lub zarządcy budynków muszą przekazywać wyniki badań oraz – w razie przekroczeń – szczegółowe informacje o działaniach naprawczych. Za brak reakcji grożą sankcje administracyjne.
Procedury w przypadku zagrożenia
Projekt przewiduje różne ścieżki interwencji w zależności od charakteru niezgodności – biologicznej lub fizykochemicznej. W razie wykrycia zagrożenia mikrobiologicznego konieczne będzie natychmiastowe pobranie dodatkowych próbek i informowanie konsumentów o konieczności przegotowania wody. Przekroczenia parametrów wskaźnikowych, takich jak mętność, wymagają aktualizacji oceny ryzyka i konsultacji z inspektoratem sanitarnym.
Woda w wojsku: szczególne regulacje
Projekt zawiera też przepisy dotyczące tzw. wojskowych ujęć wody – nadzorowanych przez Wojskową Inspekcję Sanitarną. Działania nadzorcze prowadzone są przez pięć Wojskowych Ośrodków Medycyny Prewencyjnej, a obowiązki raportowe i kontrolne zrównane są z tymi obowiązującymi w cywilnych systemach.
Dalszy tok prac legislacyjnych
Projekt rozporządzenia z 5 listopada 2025 r. został przekazany do konsultacji publicznych. Przewidziano 14-dniowe vacatio legis, co oznacza, że po podpisaniu akt ma wejść w życie niemal natychmiast. Ministerstwo Zdrowia podkreśla konieczność dostosowania krajowych przepisów do wymogów unijnych, a także zwiększenia bezpieczeństwa ludzi.
Główne wnioski
- Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia z 5 listopada 2025 r. wdraża unijne dyrektywy 2020/2184 i 2013/51/EURATOM, określając nowe standardy jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
- Monitoring bakterii Legionella w ciepłej wodzie użytkowej będzie obowiązkowy w obiektach priorytetowych, a próbki mają być pobierane według szczegółowych zasad określonych w załączniku nr 5.
- W Polsce monitorowany będzie parametr „Suma PFAS” z wykorzystaniem chromatografii cieczowej LC‑MS zgodnie z europejską normą EN 17892; parametr „PFAS Ogółem” został pominięty ze względu na brak wiarygodnych metod pomiaru.
- Dostawcy i zarządcy budynków zostaną zobowiązani do szybkiego raportowania niezgodności jakości wody (w ciągu 3 dni roboczych) i wdrażania działań naprawczych, co ma zwiększyć bezpieczeństwo zdrowotne konsumentów.
Źródło:
- https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12404055/katalog/13168554#13168554
