Nowe badania naukowców z University of South Australia ujawniają zaskakujące powiązanie między popularnymi lekami przeciwbólowymi, a narastającym problemem oporności na antybiotyki. Ibuprofen i paracetamol, stosowane powszechnie na całym świecie, mogą nie tylko osłabiać skuteczność antybiotyków, ale również przyspieszać rozwój bakterii odpornych na leczenie. Wyniki opublikowano w czasopiśmie „npj Antimicrobials and Resistance”.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jak ibuprofen i paracetamol mogą wpływać na rozwój oporności bakterii na antybiotyki.
- Dlaczego łączenie popularnych leków przeciwbólowych z antybiotykami może zmniejszać skuteczność terapii.
- Jakie zagrożenia wynikają z polipragmazji, zwłaszcza w domach opieki i przy długotrwałym leczeniu.
- Jakie są najważniejsze ustalenia badaczy z University of South Australia i co oznaczają dla bezpieczeństwa pacjentów.
Popularne leki przeciwbólowe a ryzyko oporności
Badanie jako pierwsze w historii tak dokładnie zbadało interakcję między lekami niebędącymi antybiotykami, a skutecznością terapii przeciwbakteryjnej. Naukowcy analizowali wpływ ibuprofenu i paracetamolu (acetaminofenu) na działanie cyprofloksacyny – antybiotyku o szerokim spektrum stosowanego m.in. w leczeniu zakażeń skóry, dróg moczowych i jelit.
Okazało się, że oba popularne środki przeciwbólowe znacząco zwiększają liczbę mutacji bakterii Escherichia coli (E. coli), które mogą powodować m.in. zakażenia jelitowe oraz układu moczowego.
Kiedy bakterie były wystawione na działanie cyprofloksacyny w połączeniu z ibuprofenem i acetaminofenem, rozwinęło się u nich więcej mutacji genetycznych niż w przypadku samego antybiotyku, co pomogło im szybciej rosnąć i stać się wysoce opornymi. Co niepokojące, bakterie były nie tylko oporne na antybiotyk cyprofloksacynę, ale zaobserwowano również zwiększoną oporność na wiele innych antybiotyków z różnych klas – wyjaśnia główny autor badania, prof. Rietie Venter z UniSA.
Mechanizmy stojące za zjawiskiem
Naukowcy odkryli, że ibuprofen i paracetamol aktywują mechanizmy obronne bakterii,
które umożliwiają im „wypychanie” antybiotyków z komórek, co czyni terapię mniej skuteczną. Zjawisko to jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ prowadzi do rozwoju oporności nie tylko na jeden, ale na wiele różnych antybiotyków jednocześnie.
Dodatkowo wyniki badań wskazują, że ryzyko znacznie wzrasta, gdy leki te są stosowane łącznie – efekt jest wtedy silniejszy niż w przypadku ich pojedynczego podawania.
Szczególne zagrożenie w domach opieki
Jak podkreślają naukowcy, największe ryzyko rozwoju oporności występuje w domach opieki i placówkach dla osób starszych. Tam pacjenci często przyjmują jednocześnie wiele leków – nie tylko antybiotyki, ale też leki przeciwbólowe, nasenne, przeciwzapalne czy regulujące ciśnienie.
Zjawisko to jest szczególnie powszechne w domach opieki dla osób starszych, gdzie osobom starszym przepisuje się wiele leków – nie tylko antybiotyki, ale także leki przeciwbólowe, nasenne czy obniżające ciśnienie krwi – co sprawia, że takie miejsca sprzyjają rozwojowi oporności bakterii jelitowych na antybiotyki – podkreśla prof. Venter.
Skala problemu według WHO
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe jest jednym z największych zagrożeń zdrowotnych XXI wieku. W 2019 roku bakterie oporne na leczenie były bezpośrednią przyczyną 1,27 mln zgonów na świecie. Rosnąca liczba nieskutecznych terapii antybiotykowych sprawia, że problem wymaga natychmiastowej reakcji.
Wnioski z badania i potrzeba dalszych analiz
Oporność na antybiotyki nie dotyczy już tylko antybiotyków – podkreśla prof. Venter. – Badanie to wyraźnie przypomina, że musimy dokładnie rozważyć ryzyko związane ze stosowaniem wielu leków, zwłaszcza w placówkach opieki nad osobami starszymi, gdzie podopiecznym często przepisuje się kombinację długoterminowych terapii. Nie oznacza to, że powinniśmy zaprzestać stosowania tych leków, ale musimy zwracać większą uwagę na ich interakcje z antybiotykami – a to oznacza, że powinniśmy wyjść poza proste połączenia dwóch leków.
Autorzy badania apelują o przeprowadzenie dalszych prac, aby lepiej zrozumieć wpływ popularnych leków przeciwbólowych na skuteczność antybiotykoterapii. Wyniki mogą pomóc w opracowaniu nowych wytycznych dotyczących bezpiecznego łączenia terapii.
👉 Wyniki oraz opis badań znajdziesz pod TYM LINKIEM
Główne wnioski
- Badania UniSA pokazują, że ibuprofen i paracetamol zwiększają mutacje bakterii E. coli, powodując wyższą oporność na antybiotyki, w tym cyprofloksacynę.
- Łączne stosowanie leków wzmacnia efekt – bakterie stają się odporne nie tylko na jeden, ale na wiele różnych antybiotyków jednocześnie.
- Domy opieki to szczególnie zagrożone miejsca, ponieważ pacjenci przyjmują tam wiele leków, co sprzyja rozwojowi opornych szczepów.
- Według WHO bakterie oporne były bezpośrednią przyczyną około 1,27 mln zgonów w 2019 r., co potwierdza globalną skalę problemu.
Źródło:
- University of South Australia
- npj Antimicrobials and Resistance
