Zaburzenia snu są coraz częstszym problemem zdrowotnym, a ich skuteczne leczenie wymaga uwzględnienia różnic płciowych. Jak podkreśla prof. Monika Białecka z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, różnice biologiczne oraz hormonalne między kobietami. a mężczyznami mają istotny wpływ na jakość snu oraz odpowiedź na stosowane terapie.
Zaburzenia snu u kobiet i mężczyzn – kluczowe różnice
Według prof. Białeckiej kobiety częściej zgłaszają problemy ze snem i subiektywnie oceniają jego jakość jako niższą niż mężczyźni. Jest to związane z większym ryzykiem zaburzeń lękowych, depresji oraz hormonalnymi zmianami podczas cyklu miesięcznego.
Dodatkowo kobiety są bardziej narażone na:
- Zespół niespokojnych nóg – występuje u nich od 25 do 50% częściej niż u mężczyzn.
- Nocne podjadanie – ryzyko jest aż czterokrotnie wyższe.
Obturacyjny bezdech senny u mężczyzn
U mężczyzn natomiast trzy razy częściej diagnozuje się obturacyjny bezdech senny, który znacząco obniża jakość snu i prowadzi do poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak nadciśnienie czy choroby serca.
Tryb pracy a zaburzenia snu
Różnice płciowe są również widoczne w kontekście pracy zmianowej. Kobiety pracujące nocami mają o 50% wyższe ryzyko nadwagi i otyłości w porównaniu z tymi, które pracują w ciągu dnia. U mężczyzn praca zmianowa zwiększa natomiast ryzyko cukrzycy typu 2.
Indywidualizacja terapii zaburzeń snu
W przypadku krótkotrwałych zaburzeń snu ważną rolę odgrywa wprowadzenie zasad higieny snu, takich jak regularny rytm dnia, unikanie kofeiny wieczorem czy stworzenie komfortowych warunków w sypialni.
Terapia poznawczo-behawioralna
Długotrwałe zaburzenia snu leczy się głównie za pomocą terapii poznawczo-behawioralnej, która pomaga zmienić niezdrowe nawyki związane ze snem.
Farmakoterapia w leczeniu zaburzeń snu
W leczeniu bezsenności stosuje się różne rodzaje leków, w tym benzodiazepiny, leki z grupy Z („zetki”), leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne. U pacjentów powyżej 55. roku życia często wykorzystuje się melatoninę o przedłużonym uwalnianiu, która pomaga regulować rytmy dobowe snu i czuwania. Melatonina jest szczególnie skuteczna u osób starszych, ponieważ poziom tego neurohormonu spada wraz z wiekiem.
Melatonina jest lekiem bezpiecznym i nie wywołuje uzależnienia ani tolerancji, dlatego jest powszechnie stosowana również w przypadku zaburzeń faz snu, takich jak jet lag
– dodaje prof. Białecka.
Kontrowersje wokół stosowania kanabinoidów
Prof. Białecka przestrzega przed stosowaniem kanabinoidów w leczeniu zaburzeń snu, szczególnie u osób starszych.
Mogą one przyczyniać się do zaburzeń snu w starszym wieku i negatywnie wpływać na jego jakość. Kobiety są bardziej narażone na tego typu skutki.
– ostrzega ekspertka.
Nowoczesna diagnostyka snu
Jednym z największych wyzwań w leczeniu zaburzeń snu w Polsce jest ograniczony dostęp do nowoczesnych metod diagnostycznych, takich jak badania polisomnograficzne. Tego typu diagnostyka pozwala na precyzyjne określenie przyczyny problemów ze snem i dobór odpowiedniej terapii.
Przy czym niezależnie od płci kluczowym elementem leczenia zaburzeń snu jest konsultacja z lekarzem. To specjalista może zidentyfikować przyczyny problemów ze snem, dostosować terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz monitorować jej skuteczność. Warto pamiętać, że osoby zmagające się z zaburzeniami snu często zakłócają sen swoich bliskich, co może prowadzić do problemów w relacjach międzyludzkich.
Źródło:
- PAP
