Candida auris (C. auris), wcześniej znana jako Candida auris, staje się coraz większym zagrożeniem dla europejskich systemów opieki zdrowotnej. Najnowsze dane Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) pokazują niepokojący trend: wzrost liczby zakażeń, powiększające się ogniska oraz ciągła lokalna transmisja w kilku krajach UE. Eksperci alarmują – bez szybkiego wykrywania i skutecznej kontroli, grzyb może stać się trwałym i trudnym do opanowania problemem szpitalnym.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie zagrożenie dla pacjentów i systemów ochrony zdrowia stanowi grzyb C. auris
- Jakie są najnowsze dane epidemiologiczne dotyczące zakażeń w krajach UE
- Dlaczego C. auris jest trudny do wykrycia i zwalczania w placówkach medycznych
- Jakie działania rekomenduje ECDC, aby ograniczyć transmisję tego opornego patogenu
Czym jest grzyb C. auris?
Candida auris to wielooporny grzyb, który wyjątkowo dobrze przystosował się do środowiska szpitalnego. Zakażenia wywoływane przez C. auris są szczególnie niebezpieczne dla osób ciężko chorych, z obniżoną odpornością, przebywających na oddziałach intensywnej terapii. Patogen może przetrwać na powierzchniach i sprzęcie medycznym, co znacząco ułatwia jego transmisję.
Dane ECDC: alarmujące tempo rozprzestrzeniania
W latach 2013–2023 kraje Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego zgłosiły ponad 4000 przypadków zakażeń C. auris. Sam rok 2023 przyniósł rekordowy wzrost – aż 1346 przypadków zgłoszonych przez 18 krajów. Większość infekcji odnotowano w Hiszpanii, Grecji, Włoszech, Rumunii i Niemczech.
C. auris rozprzestrzenił się w ciągu zaledwie kilku lat – od odosobnionych przypadków do powszechnego występowania w niektórych krajach. To pokazuje, jak szybko może zadomowić się w szpitalach – powiedział dr Diamantis Plachouras z ECDC.
Szybkie działania mogą powstrzymać epidemię
Choć sytuacja jest poważna, eksperci podkreślają, że nie jest jeszcze za późno na skuteczną interwencję.
To nie jest nieuniknione. Wczesne wykrywanie i szybka, skoordynowana kontrola zakażeń nadal mogą zapobiec dalszej transmisji – dodał dr Plachouras.
Do niepokojących przypadków należą m.in. nowe ogniska C. auris odnotowane we Francji, Niemczech i na Cyprze. W Grecji, Włoszech, Rumunii i Hiszpanii doszło do tak szerokiego rozprzestrzenienia, że niemożliwe jest już rozróżnienie konkretnych epidemii – transmisja jest regionalna lub krajowa.
Luka w systemie nadzoru i prewencji
Mimo wzrostu liczby zakażeń, wiele krajów UE nadal nie posiada wystarczających struktur do walki z C. auris. Spośród 36 państw biorących udział w badaniu ECDC:
- tylko 17 krajów ma krajowy system nadzoru nad C. auris,
- jedynie 15 opracowało szczegółowe wytyczne dotyczące prewencji i kontroli zakażeń,
- 29 krajów zgłosiło dostęp do laboratorium referencyjnego z zakresu mykologii.
Brak obowiązkowego raportowania i zróżnicowane procedury krajowe mogą prowadzić do niedoszacowania prawdziwej skali problemu.
Rekomendacje ECDC
ECDC apeluje o:
- wdrażanie skutecznych systemów nadzoru na poziomie krajowym,
- rozwój i standaryzację wytycznych dotyczących kontroli zakażeń,
- wzmacnianie infrastruktury laboratoryjnej,
- szkolenia dla personelu medycznego w zakresie rozpoznawania i postępowania z przypadkami C. auris.
Organizacja od 2018 roku prowadzi regularne oceny ryzyka i publikuje zalecenia mające na celu poprawę gotowości państw członkowskich na potencjalne ogniska zakażeń.
Główne wnioski
- Grzyb C. auris rozprzestrzenia się coraz szybciej – tylko w 2023 roku odnotowano 1346 przypadków w 18 krajach UE, co wskazuje na dynamiczny wzrost zachorowań.
- Wielooporność i zdolność przetrwania czynią C. auris wyjątkowo trudnym przeciwnikiem – patogen może kolonizować powierzchnie i sprzęt medyczny.
- Tylko 17 krajów UE ma system nadzoru nad zakażeniami C. auris, a jedynie 15 opracowało szczegółowe wytyczne w zakresie kontroli zakażeń.
- ECDC apeluje o wczesne wykrywanie i skoordynowane działania – to klucz do ograniczenia regionalnej i krajowej transmisji patogenu w placówkach ochrony zdrowia.
Źródło:
- European Centre for Disease Prevention and Control
