Nowe badania przeprowadzone przez zespół Mass General Brigham wskazują, że zakażenie COVID-19 w czasie ciąży może wpływać na rozwój mózgu płodu i zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń neurorozwojowych u dzieci do trzeciego roku życia. Choć całkowite ryzyko pozostaje stosunkowo niskie, dane te stanowią istotny argument za profilaktyką infekcji u kobiet w ciąży oraz za wczesną interwencją rozwojową u dzieci narażonych na działanie SARS-CoV-2 w okresie prenatalnym.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jak zakażenie COVID-19 w czasie ciąży może wpłynąć na rozwój mózgu dziecka.
- Jakie zaburzenia neurorozwojowe – w tym autyzm i opóźnienia mowy – częściej występują u dzieci narażonych prenatalnie na SARS-CoV-2.
- Dlaczego trzeci trymestr ciąży i płeć dziecka mają znaczenie w analizie ryzyka.
- Jakie są najnowsze rekomendacje ekspertów dotyczące profilaktyki i wczesnej interwencji rozwojowej.
COVID-19 a rozwój neurologiczny płodu
Zakażenie SARS-CoV-2 w czasie ciąży może – podobnie jak inne infekcje wirusowe – prowadzić do zmian w rozwoju mózgu płodu. Zespół naukowców z Mass General Brigham przeanalizował dane z 18 124 par matka–dziecko, obejmujące okres szczytu pandemii COVID-19 (marzec 2020 – maj 2021).
Te odkrycia podkreślają, że COVID-19, podobnie jak wiele innych infekcji w ciąży, może stanowić zagrożenie nie tylko dla matki, ale także dla rozwoju mózgu płodu – powiedziała dr n. med. Andrea Edlow, specjalistka medycyny matczyno-płodowej.
Statystyki i wnioski z badania
Wśród 861 dzieci urodzonych przez matki z potwierdzonym zakażeniem COVID-19, aż 16,3% otrzymało diagnozę zaburzeń neurorozwojowych do 3. roku życia. Dla porównania, w grupie kontrolnej (17 263 dzieci urodzonych przez matki z ujemnym wynikiem testu) wskaźnik ten wynosił 9,7%. Po uwzględnieniu czynników zakłócających wykazano, że zakażenie COVID-19 w ciąży wiązało się z 29% wyższym prawdopodobieństwem wystąpienia zaburzeń neurorozwojowych u dziecka.
Dodatkowo, ryzyko to było wyraźnie wyższe:
- u chłopców w porównaniu do dziewczynek,
- przy zakażeniu w trzecim trymestrze ciąży, co wskazuje na wrażliwość rozwijającego się układu nerwowego na późnym etapie ciąży.
Możliwe skutki: opóźniony rozwój mowy, autyzm, zaburzenia motoryki
Dzieci narażone prenatalnie na zakażenie COVID-19 częściej doświadczały takich zaburzeń, jak:
- opóźnienia rozwoju mowy,
- zaburzenia funkcji motorycznych,
- objawy ze spektrum zaburzeń autystycznych (ASD),
- inne opóźnienia neurorozwojowe.
Warto podkreślić, że wyniki te wpisują się w szerszy kontekst wcześniejszych badań, które wskazują, że aktywacja układu odpornościowego matki w ciąży – niezależnie od rodzaju patogenu – może zaburzać rozwój mózgu dziecka i predysponować do problemów neurologicznych w dzieciństwie.
Ryzyko nie jest wysokie, ale świadomość ma kluczowe znaczenie
Pomimo statystycznie istotnego wzrostu ryzyka, autorzy podkreślają, że bezpośrednie zagrożenie dla większości dzieci nadal pozostaje niskie.
Ogólne ryzyko niekorzystnych skutków neurologicznych u narażonych dzieci prawdopodobnie pozostaje niskie – zaznaczył dr n. med. Roy Perlis, współautor badania. Jednocześnie, jak dodaje pierwsza autorka, dr Lydia Shook: Rozumiejąc ryzyko, rodzice mogą skutecznie zabiegać o to, aby ich dzieci otrzymały odpowiednią ocenę i wsparcie rozwojowe.
Wczesna diagnostyka i rehabilitacja neurorozwojowa są kluczowe, aby ograniczyć długofalowe skutki zaburzeń rozwoju. Dlatego wyniki badań powinny być wskazówką zarówno dla lekarzy perinatologów i pediatrów, jak i dla decydentów kształtujących politykę zdrowia publicznego.
Znaczenie profilaktyki i dalszych badań
Wyniki badania wskazują na potrzebę dalszego monitorowania dzieci narażonych na zakażenie SARS-CoV-2 w okresie płodowym. W kontekście spadającego zaufania do szczepień przeciw COVID-19, eksperci ponawiają apel o szczególną ostrożność w przypadku kobiet w ciąży.
To badanie dostarcza kolejnych argumentów za ochroną kobiet ciężarnych przed infekcjami – zarówno poprzez szczepienia, jak i odpowiednie środki higieny i prewencji – podkreśliła dr Edlow.
👉 Wyniki oraz opis badań znajdziesz pod tym linkiem: https://journals.lww.com/greenjournal/abstract/9900/neurodevelopmental_outcomes_of_3_year_old_children.1392.aspx
Główne wnioski
- Zakażenie COVID-19 w ciąży wiąże się z 29% wyższym ryzykiem wystąpienia zaburzeń neurorozwojowych u dziecka do 3. roku życia.
- Ryzyko wzrasta szczególnie w przypadku infekcji w trzecim trymestrze ciąży oraz u dzieci płci męskiej.
- Najczęściej diagnozowane zaburzenia to opóźnienia mowy, autyzm i trudności w zakresie motoryki.
- Eksperci podkreślają znaczenie profilaktyki zakażeń u kobiet w ciąży oraz wczesnej diagnostyki i wsparcia rozwojowego u dzieci narażonych na ekspozycję prenatalną.
Źródło:
- Obstetrics & Gynecology
- Mass General Brigham
