Nowe badanie opublikowane na łamach prestiżowego czasopisma The Lancet Child and Adolescent Health przynosi przełomowe dane dotyczące bezpieczeństwa zdrowotnego dzieci i młodzieży w kontekście pandemii COVID-19. Naukowcy z Uniwersytetu Cambridge, Uniwersytetu Edynburskiego oraz University College London, wspierani przez BHF Data Science Center i Health Data Research UK, przeanalizowali dokumentację medyczną niemal całej populacji dzieci i młodzieży w Anglii. Wyniki jasno pokazują, że ryzyko rzadkich, ale poważnych powikłań sercowo-naczyniowych i zapalnych jest wyraźnie wyższe po przechorowaniu COVID-19 niż po szczepieniu przeciwko tej chorobie.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie powikłania sercowo-naczyniowe mogą występować u dzieci po zakażeniu COVID-19 oraz po szczepieniu.
- Dlaczego zakażenie COVID-19 wiąże się z wyższym i dłużej utrzymującym się ryzykiem niż szczepienie.
- Co pokazała analiza danych medycznych 14 milionów dzieci i młodzieży w Anglii.
- Jakie wnioski płyną z badania dla rodziców, lekarzy i decydentów w zakresie zdrowia publicznego.
Największe tego typu badanie: 14 milionów dzieci objętych analizą
Zespół badawczy objął analizą dane 14 milionów dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia, co stanowi aż 98% tej populacji w Anglii. Badanie dotyczyło okresu od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2022 r. i bazowało na elektronicznej dokumentacji medycznej (EHR), do której dostęp mieli jedynie uprawnieni badacze w bezpiecznym środowisku NHS England Secure Data Environment (SDE).
W tym czasie:
- 3,9 miliona dzieci i młodzieży po raz pierwszy zdiagnozowano z COVID-19,
- 3,4 miliona dzieci otrzymało pierwszą dawkę szczepionki BNT162b2 (Pfizer–BioNTech), najczęściej stosowanej u osób w wieku 5–18 lat.
Większe i dłuższe ryzyko powikłań po przechorowaniu COVID-19
Badacze przeanalizowali krótkoterminowe (do 4 tygodni) i długoterminowe (do 12 miesięcy) ryzyko pięciu wybranych powikłań:
- zakrzepicy tętniczej i żylnej,
- trombocytopenii (niedoboru płytek krwi),
- zapalenia mięśnia sercowego,
- zapalenia osierdzia,
- innych stanów zapalnych.
Po zakażeniu COVID-19 ryzyko wystąpienia tych powikłań było najwyższe w ciągu pierwszych czterech tygodni, ale utrzymywało się także w dłuższej perspektywie – nawet przez rok.
Nasze badanie przeprowadzone na całej populacji w trakcie pandemii wykazało, że chociaż te schorzenia występowały rzadko, u dzieci i młodzieży częściej występowały problemy z sercem, naczyniami krwionośnymi lub stany zapalne po zakażeniu COVID-19 niż po szczepieniu – a ryzyko po zakażeniu utrzymywało się znacznie dłużej – wskazała dr Alexia Sampri z Uniwersytetu Cambridge, główna autorka badania.
Szczepienia: krótkotrwałe ryzyko, niższe niż przy infekcji
Zespół badawczy odnotował po szczepieniu jedynie krótkotrwały wzrost ryzyka zapalenia mięśnia sercowego lub osierdzia – w ciągu pierwszych czterech tygodni od podania preparatu. Po tym czasie ryzyko wracało do poziomu obserwowanego przed szczepieniem lub u osób nieszczepionych. Dane liczbowe mówią jasno:
- Po COVID-19 odnotowano 2,24 dodatkowe przypadki zapalenia mięśnia sercowego lub osierdzia na 100 000 zakażonych dzieci,
- Po szczepieniu – tylko 0,85 dodatkowych przypadków na 100 000 zaszczepionych.
Głos ekspertów: dane dla pacjentów, lekarzy i decydentów
Współautorzy badania podkreślają, że jego wyniki stanowią ważny punkt odniesienia dla rodziców, pracowników ochrony zdrowia i instytucji odpowiedzialnych za zdrowie publiczne. Jak zaznaczyła prof. Pia Hardelid z UCL.
Rodzice i opiekunowie stanęli przed trudnymi wyborami w czasie pandemii. Budując solidniejszą bazę dowodową dotyczącą zarówno zakażeń, jak i wyników szczepień, mamy nadzieję wesprzeć rodziny i pracowników służby zdrowia w podejmowaniu decyzji w oparciu o najlepsze dostępne dane.
Prof. Angela Wood z Uniwersytetu Cambridge podkreśliła natomiast:
Korzystając z elektronicznej dokumentacji medycznej wszystkich dzieci i młodych ludzi w Anglii, byliśmy w stanie zbadać bardzo rzadkie, ale poważne powikłania kardiologiczne i zakrzepowe oraz odkryliśmy, że ryzyko po zakażeniu COVID-19 jest wyższe i trwa dłużej niż po szczepieniu.
Z kolei prof. William Whiteley z Uniwersytetu Edynburskiego dodała:
Wykazaliśmy, że w czasie pandemii ryzyko zapalenia mięśnia sercowego i chorób zapalnych było niskie u dzieci i młodzieży, a po szczepieniu przeciwko COVID-19 było ono niższe niż po zakażeniu COVID-19.
Znaczenie badania dla przyszłych decyzji zdrowotnych
Autorzy badania zwracają uwagę, że choć ryzyka powikłań są niskie w obu przypadkach, konsekwencje zakażenia COVID-19 są bardziej długofalowe. Nowe warianty wirusa, zmieniająca się odporność populacyjna oraz sezonowość choroby będą wymagały dalszego monitorowania danych zdrowotnych w czasie rzeczywistym.
Chociaż zagrożenia związane ze szczepieniami prawdopodobnie pozostaną rzadkie i krótkotrwałe, przyszłe zagrożenia po zakażeniu mogą się zmienić wraz z pojawianiem się nowych wariantów i zmianami odporności. Dlatego monitorowanie danych zdrowotnych całej populacji pozostaje kluczowe dla podejmowania decyzji dotyczących szczepień i innych ważnych decyzji w zakresie zdrowia publicznego – podkreśliła prof. Wood.
👉 Wyniki oraz opis badań znajdziesz pod tym linkiem: https://www.thelancet.com/journals/lanchi/article/PIIS2352-4642(25)00247-0/fulltext
Główne wnioski
- Ryzyko powikłań sercowych po COVID-19 u dzieci i młodzieży jest wyższe i utrzymuje się dłużej niż po szczepieniu – nawet do 12 miesięcy po zakażeniu.
- Po szczepieniu przeciwko COVID-19 odnotowano jedynie krótkotrwały wzrost ryzyka zapalenia mięśnia sercowego lub osierdzia, który ustępował po 4 tygodniach.
- W badaniu wykorzystano dane EHR blisko 14 milionów dzieci z Anglii – to największa tego typu analiza przeprowadzona w tej populacji.
- Wyniki badania wspierają decyzje zdrowotne podejmowane przez rodziców, lekarzy i instytucje publiczne, podkreślając znaczenie szczepień jako bezpieczniejszej alternatywy.
Źródło:
- Health Data Research UK
- The Lancet Child & Adolescent Health
