W świecie chirurgii onkologicznej rzadko zdarzają się przypadki, które wymagają od lekarzy całkowitego „zresetowania” myślenia anatomicznego. Taka sytuacja miała miejsce w Centrum Onkologii w Bydgoszczy, gdzie przeprowadzono pionierską operację robotyczną u pacjenta z niezwykle rzadkim zespołem całkowitego odwrócenia narządów wewnętrznych – situs inversus totalis. To jedno z niewielu takich przedsięwzięć na świecie.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jak wyglądała jedna z najrzadszych operacji robotycznych przeprowadzona w Polsce – u pacjenta z całkowitym odwróceniem narządów wewnętrznych.
- Z jakimi wyzwaniami mierzy się chirurg, operując w warunkach „lustrzanej anatomii” i jaką rolę odgrywa w tym robot chirurgiczny.
- Jakie są korzyści z wykorzystania robotyki w chirurgii onkologicznej – zarówno dla pacjentów, jak i dla zespołu medycznego.
- Jak Centrum Onkologii w Bydgoszczy buduje swoją pozycję jednego z wiodących ośrodków robotycznych w Europie.
Gdy prawa strona staje się lewą – chirurgia w świecie lustrzanego odbicia
2 maja w bydgoskim Centrum Onkologii zespół pod kierownictwem dr. Bartosza Skoniecznego przeprowadził wyjątkowo wymagającą operację. Pacjent, u którego zdiagnozowano nowotwór jelita grubego, miał całkowicie odwrócone ułożenie trzewi – wątrobę po lewej stronie, śledzionę po prawej, a serce po prawej stronie klatki piersiowej.
To był przypadek całkowitego odwrócenia trzewi – wszystkie narządy były po przeciwnej stronie niż u większości ludzi, były lustrzanym odbiciem prawidłowej lokalizacji. Wątroba po lewej stronie jamy brzusznej, śledziona po prawej, serce po prawej stronie klatki piersiowej. Taka sytuacja zdarza się bardzo rzadko, szacuje się, że u około 1 na 12 000 osób – mówi dr Skonieczny.
Zabieg, który polegał na usunięciu lewej połowy jelita grubego – zlokalizowanej anatomicznie po stronie prawej – był pierwszym tego rodzaju przypadkiem opisanym w literaturze medycznej. Dotąd na świecie odnotowano zaledwie cztery operacje jelita u pacjentów z situs inversus wykonane przy użyciu robota.
Operacja wymagająca chirurgicznej adaptacji
Nowoczesna chirurgia robotyczna wymaga nie tylko ogromnych umiejętności manualnych, ale i perfekcyjnego zrozumienia topografii anatomicznej. W przypadku pacjenta z lustrzanym ułożeniem narządów zespół operacyjny musiał dosłownie „przeprogramować” swoje przyzwyczajenia.
My, chirurdzy, jesteśmy wzrokowcami. Przez lata operujemy według jednego schematu anatomicznego. W tym przypadku musieliśmy całkowicie przestawić nasze myślenie – lewa strona była prawą, a prawa lewą. Ruchy, które robimy automatycznie, trzeba było przemyśleć od nowa. Musiały być one wykonane odwrotnie albo przynajmniej częściowo odwrotnie, żeby zachować prawidłowość onkologiczną tego zabiegu – wyjaśnia chirurg.
Robot chirurgiczny został zadokowany w sposób odzwierciedlający tę unikatową sytuację – jako lustrzane odbicie standardowego pozycjonowania.
Technologia w służbie bezpieczeństwa i precyzji
Zabieg został przeprowadzony z użyciem systemu robotycznego, który umożliwia 10-krotne powiększenie pola operacyjnego i wyjątkową precyzję cięcia.
Robotyka pozwala nam operować z ogromną precyzją – 10-krotne powiększenie, większa dokładność, mniejsza ingerencja w tkanki, szybszy powrót do zdrowia. Dla pacjenta to mniej bólu, mniej powikłań i lepsze długoterminowe efekty onkologiczne – mówi dr Skonieczny.
Centrum prowadzi własną, szczegółową bazę danych dotyczącą każdego zabiegu robotycznego. Analiza tych danych jasno pokazuje: mniej powikłań, mniej zakażeń miejscowych i mniejsze ryzyko nieszczelności zespolenia – jednego z najpoważniejszych powikłań pooperacyjnych.
Sukces możliwy dzięki zespołowi i organizacji pracy
Operacja została wykonana pod nadzorem prof. Wojciecha Zegarskiego – Konsultanta Krajowego ds. Chirurgii Onkologicznej i Chirurgii Robotycznej. Pacjent w czwartej dobie po zabiegu opuścił szpital, w pełni sprawny i bez potrzeby zakładania stomii.
Pacjent twierdzi, że czuje się tak, jakby zabiegu nie było. Już pierwszego dnia po operacji wstał, jadł, chodził. Obecnie funkcjonuje normalnie, pracuje – zaznacza dr Skonieczny.
Na sukces operacji złożyły się nie tylko umiejętności lekarzy, ale także wyjątkowa organizacja pracy. Centrum Chirurgii Robotycznej w Bydgoszczy dysponuje dedykowanym blokiem operacyjnym i stałym zespołem specjalistów – chirurgów, asystentów, pielęgniarek, instrumentariuszek i anestezjologów, pracujących wyłącznie z pacjentami robotycznymi.
To nie przypadek – to cały system – podkreśla chirurg. Nie dałoby się tylu pacjentów operować, gdyby to byli przypadkowi ludzie, którzy nie mają już doświadczenia z chirurgią małoinwazyjną i nie poświęciliby się chirurgii robotycznej.
Wiedza z Europy – dla pacjentów w Polsce
Dr Skonieczny stale doskonali swoje umiejętności w ramach Europejskiej Akademii Chirurgii Robotycznej Jelita Grubego. To elitarna sieć wymiany doświadczeń między najlepszymi chirurgami na kontynencie.
Polega to na tym, że początkowo jedzie się do najlepszych chirurgów robotycznych w Europie, ogląda wykonywane przez nich zabiegi. Następnie wraca się do siebie i poprawia swoją technikę w oparciu o to, co się widziało. Później ci chirurdzy przyjeżdżają do nas, operujemy z nimi, pod ich nadzorem, z ich wskazówkami. (…) To jest właśnie krok, który w tej chwili robię. To poprawia wyniki leczenia. Nie tylko ja na tym zyskuję. To co ja zobaczę, to przekazuję później dalej (…). A beneficjentami naszych postępów są pacjenci.
Przyszłość chirurgii to jakość, nie ilość
Centrum Chirurgii Robotycznej w Bydgoszczy, mimo intensywnego tempa pracy, stawia na najwyższą jakość leczenia. Dla zespołu to nie statystyki są najważniejsze, lecz konkretne efekty zdrowotne.
Nie chodzi o to, żeby było głośno o nas przez ilość. Chodzi o to, by było głośno o nas przez wyniki – mówi dr Skonieczny. – Aby robić lepiej, precyzyjniej, bezpieczniej. Z myślą o chorym – bo dla niego ta operacja to czasem być albo nie być.
Główne wnioski
- Wyjątkowość operacji: W Centrum Onkologii w Bydgoszczy przeprowadzono pierwszą na świecie robotyczną resekcję lewej połowy jelita grubego u pacjenta z situs inversus totalis.
- Technologia i precyzja: Zastosowanie systemu robotycznego umożliwiło operację w ekstremalnie trudnych warunkach anatomicznych, zapewniając minimalną inwazyjność i szybki powrót pacjenta do zdrowia.
- Organizacja zespołu: Dedykowany blok operacyjny i doświadczony, zgrany zespół specjalistów to klucz do sukcesu i bezpieczeństwa pacjenta w chirurgii robotycznej.
- Międzynarodowa wymiana wiedzy: Chirurdzy z Bydgoszczy szkolą się w ramach Europejskiej Akademii Chirurgii Robotycznej Jelita Grubego, co przekłada się na lepsze wyniki leczenia w Polsce.
Źródło:
- Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy
