Nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z Stanford Medicine ujawnia, że to nie liczba świeczek na urodzinowym torcie, lecz stan biologiczny mózgu może najtrafniej przewidywać długość życia człowieka. Analizując dane blisko 45 tys. osób, badacze wykazali, że biologiczny wiek mózgu silniej niż innych narządów koreluje z ryzykiem śmiertelności i rozwojem chorób neurodegeneracyjnych. Oznacza to, że mózg pełni rolę nie tylko centrum dowodzenia organizmu, lecz również – jak twierdzą autorzy pracy – „strażnika długowieczności”.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jak biologiczny wiek mózgu wpływa na długość życia i ryzyko śmierci z powodu chorób neurodegeneracyjnych.
- W jaki sposób naukowcy ze Stanford opracowali algorytm białkowy do oceny wieku narządów.
- Dlaczego stan mózgu jest najlepszym predyktorem śmiertelności spośród wszystkich analizowanych narządów.
- Jakie możliwości daje wykorzystanie tej technologii w przyszłości w diagnostyce i profilaktyce chorób takich jak choroba Alzheimera.
Biologiczny wiek – nowy wymiar zdrowia
W przeciwieństwie do wieku metrykalnego, wiek biologiczny oddaje rzeczywisty stan funkcjonalny organizmu. Naukowcy od lat poszukują metod jego precyzyjnego określenia, ponieważ to właśnie wiek biologiczny decyduje o ryzyku zachorowania na choroby przewlekłe, tempo starzenia się organizmu i długość życia.
Zespół prof. Tony’ego Wyss-Coraya z Stanford Medicine opracował innowacyjny wskaźnik wieku narządów na podstawie analizy niemal 3000 białek krążących we krwi.
Dzięki temu wskaźnikowi możemy ocenić wiek narządu już dziś i przewidzieć prawdopodobieństwo wystąpienia choroby związanej z tym narządem za 10 lat – tłumaczy prof. Wyss-Coray, dyrektor Knight Initiative for Brain Resilience.
Mózg jako „strażnik długowieczności”
Wśród 11 analizowanych układów narządów to właśnie biologiczny wiek mózgu najsilniej korelował z ryzykiem śmierci. Badanie pokazało, że osoby ze „skrajnie starym” mózgiem miały 182% wyższe ryzyko zgonu w ciągu 15 lat, natomiast posiadacze „skrajnie młodego” mózgu – 40% niższe ryzyko.
Mózg jest strażnikiem długowieczności. Jeśli masz stary mózg, masz większe prawdopodobieństwo śmierci. Jeśli masz młody mózg, prawdopodobnie będziesz żył dłużej – zaznacza prof. Wyss-Coray.
Wyniki badania wskazują, że mózg nie tylko decyduje o funkcjonowaniu całego organizmu, ale również sam w sobie stanowi kluczowy element prognozowania długowieczności.
Algorytm białkowy – precyzyjna diagnoza biologicznego starzenia
Zespół naukowców analizował dane pochodzące od 44 498 uczestników UK Biobank w wieku 40–70 lat. Wykorzystano próbki krwi oraz dane kliniczne gromadzone przez okres do 17 lat. Algorytm opracowany przez badaczy przypisał każdemu z 11 narządów biologiczny wiek na podstawie odchyleń w tzw. sygnaturze białkowej – zestawie charakterystycznych białek powiązanych z danym narządem.
Odchylenia większe niż 1,5 od średniej wieku populacyjnego klasyfikowano jako „skrajnie stare” lub „skrajnie młode” organy. Jedna trzecia uczestników miała co najmniej jeden narząd odbiegający znacząco od średniej. Szczególną uwagę przyciągał mózg – którego stan silnie wpływał na prognozy zdrowotne i ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.
Stary mózg a ryzyko choroby Alzheimera
Najsilniejszą korelację naukowcy zaobserwowali między wiekiem mózgu, a rozwojem choroby Alzheimera. Osoby z „biologicznie starym mózgiem” miały 12 razy większe ryzyko otrzymania nowej diagnozy tej choroby w ciągu kolejnych 10 lat, w porównaniu do osób z mózgiem młodszym niż wskazuje metryka.
Skrajnie stary mózg przewidywał wyższe ryzyko choroby Alzheimera, a skrajnie młody działał ochronnie – podkreślają autorzy.
Dzięki takiej metodzie identyfikacji zagrożonych pacjentów możliwe byłoby wczesne wdrażanie terapii i interwencji profilaktycznych – jeszcze przed wystąpieniem objawów klinicznych.
Przyszłość medycyny: diagnostyka przed objawami
Zespół badawczy planuje komercjalizację technologii.
To jest, w idealnym przypadku, przyszłość medycyny. Staramy się przejść od opieki nad chorymi do opieki zdrowotnej i interweniować, zanim ludzie zachorują – mówi prof. Wyss-Coray.
Obecnie narzędzie jest wykorzystywane wyłącznie w badaniach naukowych, ale trwają prace nad jego uproszczoną wersją diagnostyczną, skupioną na kluczowych narządach – mózgu, sercu i układzie odpornościowym. Nowe testy mogą pojawić się na rynku w ciągu najbliższych 2–3 lat.
Połączenie oceny wieku narządów z danymi o stylu życia, lekach i diecie może poszerzyć możliwości personalizowanej medycyny prewencyjnej, a nawet pozwolić na testowanie wpływu znanych leków na „odmładzanie” konkretnych organów.
👉 Wyniki oraz opis badań znajdziesz pod TYM LINKIEM
Główne wnioski
- Biologiczny wiek mózgu silnie przewiduje długość życia – stary mózg zwiększa ryzyko śmierci o 182%, młody obniża je o 40% w perspektywie 15 lat.
- Osoby ze skrajnie starym mózgiem mają 12 razy wyższe ryzyko diagnozy choroby Alzheimera w ciągu dekady niż osoby z mózgiem biologicznie młodszym.
- W badaniu przeanalizowano prawie 3000 białek we krwi 44 498 osób w wieku 40–70 lat, w ramach projektu UK Biobank.
- Technologia opracowana na Stanfordzie umożliwia przyszłą personalizację profilaktyki zdrowotnej, jeszcze przed wystąpieniem objawów chorobowych.
Źródło:
- Nature Medicine
- Stanford Medicine
