Największe do tej pory badanie dotyczące zachorowań na raka piersi u młodych kobiet, przeprowadzone w siedmiu ośrodkach ambulatoryjnych regionu Nowego Jorku, ujawniło niepokojący trend: 20–24% wszystkich przypadków raka piersi z ostatnich 11 lat wystąpiło u kobiet w wieku 18–49 lat. Co gorsza, zdecydowana większość z nich była nowotworami inwazyjnymi, często charakteryzującymi się agresywną biologią. Wyniki przedstawiono podczas dorocznego spotkania Radiological Society of North America (RSNA), a eksperci alarmują, że potrzebna jest pilna rewizja obecnych zaleceń dotyczących badań przesiewowych.
Z tego artykułu dowiesz się…
- Jakie dane epidemiologiczne ujawnia 11-letnie badanie dotyczące raka piersi u kobiet w wieku 18–49 lat i dlaczego wyniki te są alarmujące.
- Dlaczego aż 80,7% nowotworów w tej grupie to raki inwazyjne i jakie znaczenie ma ich agresywna biologia, zwłaszcza u kobiet poniżej 40 lat.
- Jak obecne wytyczne badań przesiewowych mogą nie uwzględniać realnego ryzyka u młodszych pacjentek i co eksperci proponują jako alternatywę.
- Dlaczego konieczna jest wczesna ocena ryzyka i edukacja, szczególnie w przypadku kobiet z obciążonym wywiadem rodzinnym lub czynnikami genetycznymi.
Skala problemu: młodsze kobiety odpowiadają za nawet 25% diagnoz
Badanie objęło dane z lat 2014–2024, pochodzące z siedmiu ośrodków w zachodnim regionie Nowego Jorku, w promieniu 200 mil. Analizę przeprowadził zespół Elizabeth Wende Breast Care (EWBC) pod kierownictwem dr Stamatia Destounis i Andrei L. Arieno. W sumie zdiagnozowano 1799 przypadków raka piersi u 1290 kobiet w wieku 18–49 lat. Wyniki były uderzająco stabilne przez całą dekadę:
- liczba diagnoz rocznie: 145–196,
- średni wiek rozpoznania: 42,6 lat,
- 41% wykrytych w badaniu przesiewowym,
- 59% wykrytych diagnostycznie (np. z powodu niepokojących objawów).
Zaskakujący jest udział młodszych kobiet w całkowitej liczbie nowych przypadków. Jak wskazuje dr Destounis:
Badania te pokazują, że znaczną część przypadków raka diagnozuje się u kobiet poniżej 40. roku życia, grupy, dla której obecnie nie ma wytycznych dotyczących badań przesiewowych.
Wysoka agresywność guzów u młodych pacjentek
Najbardziej alarmującym elementem analizy okazała się biologia guzów wykrywanych w grupie młodszych kobiet. Spośród 1799 przypadków:
- 1451 (80,7%) to nowotwory inwazyjne,
- 347 (19,3%) to raki nieinwazyjne.
Dr Destounis wskazuje:
Większość tych nowotworów była inwazyjna, co oznaczało, że mogły rozprzestrzenić się poza pierś, a wiele z nich było agresywnych – zwłaszcza u kobiet poniżej 40. roku życia.
Zidentyfikowano również znaczący odsetek guzów potrójnie ujemnych, które nie reagują na typowe terapie hormonalne i wymagają intensywnego leczenia onkologicznego.
Dr Destounis podkreśla:
To uderzające, ponieważ pokazuje, że młodsze kobiety nie tylko noszą w sobie stały i znaczny odsetek zachorowań na raka piersi, ale ich guzy są często biologicznie agresywne.
Czy obecne wytyczne badań przesiewowych są wystarczające?
Obecne rekomendacje przesiewowe w USA zakładają:
- USPSTF: mammografia co 2 lata od 40. do 74. roku życia,
- American Cancer Society: mammografia coroczna od 45. roku życia; dobrowolnie od 40. roku życia.
Jednocześnie brak jest jakichkolwiek zaleceń dotyczących badań przesiewowych dla kobiet młodszych niż 40 lat, mimo rosnącej liczby diagnoz. W przypadku kobiet z wysokim ryzykiem – mutacje BRCA, silna historia rodzinna – zaleca się badanie rezonansem magnetycznym i mammografię od 30. roku życia. Jednak dr Destounis alarmuje, że to nie wystarcza:
Nie możemy opierać się wyłącznie na wieku, decydując, kto powinien poddać się badaniom przesiewowym.
Jak wykrywane są nowotwory u młodych kobiet? Dane z 11-letniego okresu
Zespół EWBC zebrał szczegółowe dane dotyczące sposobu wykrycia nowotworów i biologii guzów. Dr Destounis wyjaśnia:
Zebraliśmy szczegółowe informacje na temat sposobu wykrycia nowotworu (badanie przesiewowe czy diagnostyka), rodzaju nowotworu i innych cech guza.
Analiza pokazała, że:
- aż 59% przypadków wykryto poza programem przesiewowym,
- kobiety przed 50. rokiem życia odpowiadały za 21–25% wszystkich uczestniczek badań przesiewowych,
- mimo to każdego roku odpowiadały za około jeden na cztery przypadki raka piersi.
To silnie sugeruje, że obecne strategie oparte na wieku nie są wystarczające, aby odpowiednio wcześnie wykrywać guzy u młodszych pacjentek.
Stabilna liczba diagnoz – problem, który nie znika
W przeciwieństwie do niektórych trendów epidemiologicznych, dane z ostatnich 11 lat wskazują na stabilność liczby diagnoz raka piersi w grupie 18–49 lat. Młode kobiety są konsekwentnie obciążone znaczną liczbą przypadków. Dr Destounis zwraca uwagę:
To oznacza, że ten problem nie zniknie. Jest obecny i trzeba się nim zająć na większą skalę.
Wnioski z badania mają konsekwencje dla polityki zdrowotnej, ponieważ stabilność trendu wyklucza przypadkowe wahania i podkreśla konieczność zmian systemowych.
Konieczność oceny ryzyka i edukacji młodszych pacjentek
Eksperci podkreślają, że młode kobiety – także te bez objawów – powinny być objęte:
- wcześniejszą oceną ryzyka,
- edukacją dotyczącą objawów raka piersi,
- informowaniem o czynnikach genetycznych i rodzinnych,
- badaniami obrazowymi w uzasadnionych przypadkach.
Jak dodaje dr Destounis:
Osoby z silną historią rodzinną lub mutacją genetyczną, a także niektóre mniejszości i grupy etniczne, mają większe ryzyko zachorowania na raka piersi w młodszym wieku.
Oznacza to, że potrzebne jest podejście oparte na indywidualnym ryzyku, a nie sztywno określonym wieku.
Główne wnioski
- 20–24% wszystkich przypadków raka piersi wykrytych w ciągu 11 lat dotyczyło kobiet w wieku 18–49 lat, co pokazuje, że młodsze pacjentki stanowią znaczną część diagnoz – mimo braku dedykowanych wytycznych przesiewowych.
- Aż 80,7% nowotworów w tej populacji było inwazyjnych, a wiele z nich charakteryzowało się agresywną biologią, w tym obecnością guzów potrójnie ujemnych.
- Kobiety poniżej 50. roku życia odpowiadały średnio za 1 na 4 rozpoznania raka piersi rocznie, mimo że stanowiły jedynie 21–25% uczestniczek badań przesiewowych.
- Eksperci podkreślają konieczność odejścia od sztywnych progów wiekowych na rzecz indywidualnej oceny ryzyka, wcześniejszego screeningu u wybranych grup i edukacji młodszych kobiet dotyczącej objawów i czynników ryzyka.
Źródło:
- Radiological Society of North America
